Chủ tịch nước: Tự chủ đại học không phải là để các trường 'tự bơi, tự lo'

Phát biểu tại lễ kỷ niệm 40 năm Ngày Nhà giáo Việt Nam tại Trường Đại học Kinh tế Quốc dân tổ chức, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc nhận định đổi mới quản trị đại học là tiền đề triển khai hệ thống các giải pháp khắc phục các hạn chế, yếu kém, nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục đại học.

Trong đổi mới quản trị đại học, tích cực thực hiện chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin cần song hành với thực hiện cơ chế tự chủ đại học.

"Tôi nghĩ rằng, tự chủ đại học công lập không có nghĩa là nhà trường tự lo, tự bơi mà Nhà nước cần có những cơ chế, sự hỗ trợ cần thiết. Nhà trường, ngành Giáo dục phải đề xuất chính sách với Đảng, với Nhà nước. Từ đó các cấp có thẩm quyền xử lý thấu đáo", Chủ tịch nước nói.

Chủ tịch nước đánh giá, trong những năm qua việc thực hiện thí điểm cơ chế tự chủ tại một số trường đại học công lập, trong đó có Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, đã thu được những kết quả tích cực ban đầu, đồng thời cũng đặt ra nhiều vấn đề phức tạp đòi hỏi tiếp tục nghiên cứu giải quyết.

Để tiếp tục thực hiện đúng thực chất cơ chế tự chủ trong khuôn khổ đổi mới quản trị đại học, hướng tới mục tiêu nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của giáo dục đại học, Chủ tịch nước đề nghị cần nghiên cứu hoàn thiện, bổ sung các quy định pháp luật khắc phục tình trạng chồng chéo, thiếu đồng bộ và thiếu nhất quán.

Các cơ sở giáo dục đại học cần rà soát, điều chỉnh, bổ sung chiến lược phát triển theo đúng yêu cầu tự chủ và đổi mới quản trị đại học phù hợp yêu cầu hội nhập quốc tế và cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Theo Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, giáo dục đại học của nước ta đã đạt được nhiều thành tựu, đóng góp tích cực vào công cuộc phát triển đất nước. Tuy nhiên, sự phát triển giáo dục đại học vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế.

Để thực hiện tốt hơn nữa công cuộc đổi mới giáo dục đại học, Chủ tịch nước đề nghị cần chuyển mạnh giáo dục đại học từ truyền đạt kiến thức sang giáo dục rèn luyện kỹ năng, phương pháp tư duy và tự học, tự tìm tòi bổ sung kiến thức, rèn luyện phẩm chất đạo đức, bản lĩnh nghề nghiệp và trách nhiệm xã hội.

Trong quá trình đào tạo, sinh viên đóng vai trò trung tâm, chủ động; giáo viên đóng vai trò là người hướng dẫn, định hướng sinh viên cách thu nhận kiến thức và vận dụng kiến thức vào giải quyết vấn đề thực tiễn.

Việc thực hiện điều này không chỉ liên quan đến đổi mới phương pháp giảng dạy và học tập, mà đòi hỏi đổi mới căn bản mục tiêu, nội dung chương trình đào tạo, giáo trình và học liệu, nâng cao năng lực đội ngũ giáo viên và đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục.

Các cơ sở giáo dục đại học cần dành sự quan tâm đặc biệt đến điều này, coi đây là vấn đề quan trọng hàng đầu cần tập trung giải quyết để nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực.  

Chủ tịch nước nhìn nhận, mỗi cơ sở giáo dục đại học phải thực sự trở thành lực lượng tiên phong trong phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo gắn với nhu cầu của xã hội và xu thế phát triển khoa học công nghệ trên thế giới; Cần đặc biệt chú trọng thực hiện đồng bộ các giải pháp để nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động nghiên cứu và tư vấn.

Bên cạnh việc tăng các công bố kết quả nghiên cứu trên những tạp chí quốc tế có uy tín để cải thiện thứ bậc trong xếp hạng đại học của các tổ chức quốc tế, các cơ sở giáo dục đại học cần quan tâm tới thực hiện nghiên cứu khoa học nhằm góp phần thiết thực vào giải quyết vấn đề thời sự cấp thiết và vấn đề có tầm chiến lược dài hạn trong phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.  

Cùng với đó, Chủ tịch nước đề nghị phát triển và nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên. Đội ngũ giáo viên của mỗi cơ sở giáo dục đại học phải là những người có bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống, trách nhiệm nghề nghiệp, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ và kỹ năng sư phạm.

Để đáp ứng những tiêu chuẩn cơ bản đó, mỗi người giáo viên phải tự giác, chủ động thường xuyên tự rèn luyện trong môi trường làm việc cụ thể. Các cơ sở giáo dục đại học có trách nhiệm tạo điều kiện thuận lợi để mỗi giáo viên cống hiến hết khả năng trong hoạt động đào tạo, nghiên cứu khoa học và nâng cao trình độ chuyên môn và kỹ năng công tác.

"Về phần mình, Đảng và Nhà nước đồng thời với việc đặt yêu cầu ngày càng cao với đội ngũ giáo viên và các cơ sở giáo dục đại học, cũng hết sức quan tâm đổi mới và hoàn thiện cơ chế, chính sách, trong đó có chính sách đãi ngộ về vật chất và tinh thần, để thúc đẩy nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, để mỗi giáo viên yên tâm gắn bó với nghề và cống hiến hết sức mình cho sự nghiệp trồng người", Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc chia sẻ.