Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi có gì mới?

Dưới đây là một số điểm mới của Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi.

Giảm trần sở hữu tại ngân hàng

Tình trạng sở hữu chéo, chi phối tổ chức tín dụng là một trong những vấn đề gây nhiều tranh cãi thời gian qua. Để giảm thiểu tình trạng này, Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) đưa ra các quy định về giảm tỷ lệ sở hữu cổ phần của cổ đông lớn; giảm giới hạn cấp tín dụng cho một khách hàng và người có liên quan so với quy định trong Luật các tổ chức tín dụng 2010.

Cụ thể, giới hạn trần sở hữu mới tại một ngân hàng: Cá nhân sở hữu tối đa 5% vốn điều lệ (không đổi); tổ chức 10%; cổ đông và người có liên quan 15%; cổ đông lớn và người có liên quan không được sở hữu quá 5% của tổ chức tín dụng khác.

Quy định về hạn chế mới về hạn mức cấp tín dụng sẽ giảm hạn mức tín dụng cho khách hàng và người có liên quan. Tuy nhiên, sự thay đổi sẽ theo lộ trình diễn ra trong 5 năm thay vì một lần.

Bổ sung một số nhóm người liên quan TCTD

Để đảm bảo an toàn trong hoạt động TCTD, minh bạch hóa việc sở hữu cổ phần của cổ đông và những người có liên quan của cổ đông đó, hạn chế tình trạng thao túng hoạt động của các TCTD, luật bổ sung một số nhóm người có liên quan bao gồm: “công ty con của công ty con của TCTD; ông bà nội, ông bà ngoại, cháu nội, cháu ngoại, cô, dì, chú, cậu, bác ruột, cháu ruột, cô ruột, dì ruột, cậu ruột và ngược lại”; xác định rõ hơn đối tượng cá nhân được ủy quyền đại diện cho tổ chức, cá nhân là cá nhân được ủy quyền đại diện phần vốn góp cho tổ chức, cá nhân.

Quy định nêu trên đã bảo đảm sự rõ ràng trong việc xác định người có liên quan tại dự thảo Luật.

Đẩy mạnh xử lý nợ xấu

Một trong những nội dung được quan tâm là quyền thu giữ tài sản bảo đảm và quyền chuyển nhượng tài sản bảo đảm để xử lý nợ xấu.

Về xử lý tài sản đảm bảo (hiệu lực từ ngày 1/1/2025), các tổ chức tín dụng được quyền chuyển nhượng một phần hoặc toàn bộ tài sản đảm bảo là dự án bất động sản để thu hồi nợ.

Quy định này được đánh giá sẽ giúp các ngân hàng có thêm phương án xử lý các dự án lớn với một phần nhỏ trong đó bị vướng pháp lý, từ đó giúp dòng tiền của các doanh nghiệp bất động sản được khơi thông và giảm nợ xấu cho các ngân hàng, đặc biệt nhóm ngân hàng niêm yết có tỷ lệ cho vay bất động sản cao.

Tuy nhiên, trong luật được thông qua lần này đã không đề cập đến quyền thu giữ tài sản đảm bảo của TCTD, điều này có thể dẫn đến tình trạng người đi vay tiền không phối hợp bàn giao tài sản đảm bảo.

Giảm bớt thủ tục cấp phép

Luật mới quy định về việc hợp nhất giấy phép thành lập và hoạt động của tổ chức tín dụng đồng thời là giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp. Đây là một bước đột phá trong giảm thiểu thủ tục hành chính cho doanh nghiệp, phù hợp với chính sách chung của Chính phủ, giảm đáng kể thời gian, chi phí mà cơ quan đăng ký kinh doanh và tổ chức tín dụng phải sử dụng nguồn lực vào việc thực hiện thủ tục đăng ký kinh doanh, đăng ký hoạt động, tạo môi trường đầu tư thuận lợi hơn cho doanh nghiệp.

Quy định can thiệp sớm các tổ chức tín dụng yếu kém

Các tổ chức tín dụng được can thiệp sớm (lỗ luỹ kế hơn 50% vốn điều lệ) sẽ được hỗ trợ bởi một số biện pháp như thay đổi cách tính số dự phòng rủi ro bằng tối đa số chênh lệch thu chi trong năm của tổ chức tín dụng. Đồng thời phải thuyết minh chi tiết số dự phòng thực tế và chênh lệch với số tối đa này trong báo cáo tài chính.

Quy định này không ảnh hưởng nhiều đến các ngân hàng niêm yết trên sàn hiện tại. Đồng thời, sẽ giúp các cơ quan quản lý và công chúng sớm nhận ra các rủi ro lớn thông qua báo cáo tài chính được công bố của các TCTD.

Lãnh đạo của các ngân hàng đang gặp khó khăn phải chịu trách nhiệm cho hậu quả và giảm thiểu rủi ro đạo đức trong hệ thống ngân hàng, không sử dụng nguồn lực của Chính phủ hoặc của ngân hàng khác để giải quyết khó khăn. NHNN vẫn đảm bảo ngăn chặn nguy cơ rút tiền gửi hàng loạt.

Hoạt động đại lý bảo hiểm của TCTD

Điều 5, Điều 113 quy định tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, người quản lý, người điều hành, nhân viên của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài gắn việc bán sản phẩm bảo hiểm không bắt buộc với việc cung ứng sản phẩm, dịch vụ ngân hàng dưới mọi hình thức.

Điều này khiến hoạt động bancassurance (phân phối bảo hiểm qua ngân hàng) sẽ được quản lý chặt chẽ hơn, điều này sẽ khiến tốc độ tăng trưởng thu nhập từ bancassurance của các ngân hàng chậm lại so với giai đoạn 2019 - 2021.