Bộ Công Thương: Nhiều DN bị tước giấy phép gây thiếu xăng dầu cục bộ

Chiều 12/10, Bộ Công Thương họp báo thường kỳ, trọng tâm là cung cấp thông tin về vấn đề xăng dầu. Cuộc họp diễn ra trong bối cảnh hàng loạt cửa hàng xăng dầu tại TP.HCM và các tỉnh phía Nam khan hiếm nguồn cung, buộc phải tạm ngừng kinh doanh.

Ông Trần Duy Đông, Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước, cho biết, những ngày gần đây, có hiện tượng một số doanh nghiệp kinh doanh bán lẻ xăng dầu xin đóng cửa hoặc tạm ngừng kinh doanh tập trung tại một số tỉnh, thành phố khu vực phía Nam như TP.HCM, An Giang, Bình Phước, Đắk Lắk...Tuy nhiên, hiện tượng này không phải phổ biến, chỉ một số cửa hàng đóng cửa tại một số địa bàn trong tổng số 17.000 cửa hàng đang hoạt động trên cả nước.

Nguyên nhân chính của hiện tượng trên là do từ đầu năm 2022 đến nay, thị trường xăng dầu thế giới diễn biến phức tạp, nguồn cung không ổn định, giá biến động với biên độ lớn. Những yếu tố trên ảnh hưởng hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu trong nước.

Trong giai đoạn quý II, các doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu đã tăng mạnh lượng nhập khẩu xăng dầu (do lo ngại thiếu nguồn cung trong nước), đây là giai đoạn giá xăng dầu thế giới đạt mức cao nhất từ đầu năm đến nay. Sang quý III (từ giữa tháng 7 đến đầu tháng 10), giá xăng dầu thế giới lại có xu hướng giảm, theo đó, giá bán lẻ xăng dầu trong nước cũng giảm liên tục. Nhiều doanh nghiệp bị thua lỗ lớn nên đã thu hẹp hoạt động kinh doanh và nhập khẩu cầm chừng.

Thứ hai, do thua lỗ nên nhiều doanh nghiệp đã giảm mạnh chiết khấu bán hàng để từ hạn chế việc lấy nhiều hàng của các đại lý bán lẻ, dẫn đến doanh nghiệp bán lẻ kinh doanh thua lỗ và cắt giảm sản lượng kinh doanh.

Trong khi đó, tín dụng bị thắt chặt trong bối cảnh giá xăng dầu tăng, tỷ giá USD/VND đều tăng và khó tiếp cận nguồn ngoại tệ khiến các doanh nghiệp đầu mối không có đủ nguồn tài chính để nhập hàng với khối lượng như các năm trước (do giá tăng gấp 2- 3 lần giá các năm trước) nên chỉ chủ yếu duy trì lượng hàng đủ để cung cấp cho hệ nồi thống phân phối trực thuộc của doanh nghiệp mình và duy trì lượng dự trữ tồn kho điện tử theo quy định.

Chi phí đưa xăng dầu từ nước ngoài về Việt Nam tăng cao trong khi các chi phí này chưa được tính đủ vào giá cơ sở mặt hàng xăng dầu do nhà nước điều hành nên doanh nghiệp hạn chế lượng nhập khẩu để giảm thua lỗ. Bên cạnh đó, nguồn cung xăng dầu trên thị trường thế giới đang rất khó khăn do nhu cầu hút hàng từ các nước châu Âu, các doanh nghiệp đầu mối nhỏ, mới rất khó tiếp cận được nguồn hàng xăng dầu thế giới.

Ông Đông cũng cho rằng, việc một số doanh nghiệp đầu mối khu vực phía Nam bị tước giấy phép kinh doanh xăng dầu trong 1-1,5 tháng (do vi phạm hành chính) đã dẫn đến thiếu nguồn cung cục bộ cho các đơn vị trước đây vẫn thường xuyên lấy hàng của doanh nghiệp đầu mối này.

Ngoài ra, tình hình mưa bão ảnh hưởng tới việc vận chuyển hàng từ các nhà máy sản xuất trong nước và nhập khẩu về kho của doanh nghiệp làm chậm nguồn cung hàng trong một số giai đoạn.

Tại buổi họp báo, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho biết, từ cuối 2021 đến nay, tình hình thế giới biến động phức tạp ảnh hưởng trực tiếp đến nguồn cung về năng lượng, trong đó có xăng dầu. Nhưng có thể khẳng định đến giờ phút này chúng ta đã cố gắng cơ bản đáp ứng được nguồn cung xăng dầu cho hoạt động sản xuất kinh doanh, tiêu dùng của người dân.

Theo ông Hải, xăng dầu không chỉ “nóng” mà quan trọng cấp thiết, một cây xăng đóng cửa cũng là vấn đề. Tuy nhiên, cần nhìn nhận vấn đề một cách tổng thể, khách quan, quan trọng nhất là tìm ra hướng xử lý.

“Dù một cửa hàng đóng cửa cũng là vấn đề, Bộ Công Thương, các bộ ngành cũng cần nhìn thẳng vào để thấy trách nhiệm, có biện pháp xử lý, giải quyết, tránh ảnh hưởng tới tâm lý của người dân”, ông Hải nói.

Nhằm ổn định thị trường xăng dầu, Bộ Công Thương đã kiến nghị Bộ Tài chính giảm các loại thuế liên quan xăng dầu, cũng như sớm rà soát và gửi thông báo áp dụng mức chi phí đưa xăng dầu trong nước về đến cảng và premium trong nước (chi phí để tính giá xăng dầu từ nguồn sản xuất trong nước trong công thức giá cơ sở) ở mức phù hợp thực tế, giúp doanh nghiệp tạo nguồn.

Bộ Công Thương cũng phối hợp các tỉnh, thành chỉ đạo các doanh nghiệp xăng dầu có phương án bảo đảm nguồn, duy trì cung ứng trong hệ thống. 

Bộ khẳng định đã phối hợp Bộ Tài chính điều hành giá xăng dầu bám sát diễn biến giá xăng dầu thế giới, phù hợp diễn biến cung cầu trong nước, bảo đảm hài hòa lợi ích giữa các chủ thể tham gia thị trường, khuyến khích doanh nghiệp duy trì nguồn cung và hạn chế các hành vi đầu cơ găm hàng hoặc buôn lậu xăng dầu qua biên giới sang các nước lân cận.

Đồng thời, Bộ Công Thương chỉ đạo các thương nhân đầu mối, thương nhân phân phối hỗ trợ để điều phối nguồn hàng, tăng cường cung ứng xăng dầu tại một số địa phương có hiện tượng thiếu xăng dầu cục bộ.

Trong khi đó, lực lượng quản lý thị trường tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng trên địa bàn (đầu mối là sở công thương) tăng cường kiểm tra, kiểm soát thị trường một cách chặt chẽ ở khâu bán lẻ và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm theo quy định.

Bộ Công Thương tiếp tục khẳng định, dù có sự thiếu hụt xăng dầu cục bộ tại một số cửa hàng của thương nhân đầu mối, gây gián đoạn hoạt động kinh doanh, song tồn kho xăng dầu của các doanh nghiệp vẫn cơ bản đáp ứng đủ cho nhu cầu tiêu dùng xăng dầu trong nước. Nguồn cung xăng dầu cũng vẫn liên tục được bổ sung từ nguồn nhập khẩu và mua trong nước.