Nhật thực là gì?

Bạn có thể quan sát nhật thực lai ở đâu? (Nguồn: Space)

Nhật thực là gì?

Hiện tượng nhật thực thường xảy ra khi mặt trăng đi qua giữa mặt trời và trái đất. Khi quan sát từ trái đất, chúng ta sẽ thấy mặt trăng che khuất một phần hay hoàn toàn mặt trời.

Cụ thể, trái đất chuyển động quanh mặt trời trong khi mặt trăng chuyển động quanh trái đất. Mỗi chu kỳ, mặt trăng đi vào vị trí nằm giữa trái đất và mặt trời một lần. Tuy nhiên, vì hai quỹ đạo lệch nhau khoảng 5 độ nên không phải lần nào mặt trăng cũng đi cắt qua đường nối trái đất và mặt trời. Nói cách khác, nhiều lần mặt trăng đi vào giữa thời điểm "trăng mới" (new moon), đêm không trăng mới có một lần 3 thiên thể (mặt trời – mặt trăng - trái đất) thẳng hàng.

Có mấy loại nhật thực?

Nhật thực gồm 4 loại cơ bản. Đầu tiên là nhật thực một phần, khi chỉ bóng bên ngoài của mặt trăng, được gọi là vùng nửa tối, tương tác với Trái đất. Từ bên trong vùng nửa tối, người ta chỉ nhìn thấy một phần của Mặt trời bị đĩa Mặt trăng che phủ.

Tiếp theo là nhật thực toàn phần, trong đó chỉ từ bên trong hình nón bóng tối của mặt trăng, được gọi là bóng tối, mới có thể nhìn thấy nhật thực toàn phần.

Nhật thực hình khuyên hay nhật thực "vòng lửa", được gọi như vậy vì mặt trăng ở quá xa và do đó quá nhỏ để che khuất mặt trời. Vì vậy một vòng ánh sáng mặt trời vẫn có thể nhìn thấy tối đa xung quanh rìa của mặt trăng. Để bóng tối đến được Trái đất trong kiểu nhật thực này, mặt trăng phải ở gần hơn khoảng cách trung bình của nó.

Cuối cùng là nhật thực lai. Hiện tượng này rất hiếm khi xảy ra. Nhật thực lai thường xảy ra khi nhật thực hình khuyên chuyển sang nhật thực toàn phần.

Trong tất cả các loại kể trên, nhật thực lai chỉ chiếm 4,8%. Trong thế kỷ 21, chỉ có 7 lần nhật thực lai diễn ra. Và một trong số đó sẽ diễn ra vào ngày mai 20/4/2023.