Bộ trưởng KH&ĐT lý giải việc đấu thầu Nhà nước còn tiêu cực, nhũng nhiễu

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đặt vấn đề: “Có nhiều ý kiến thắc mắc tại sao trong đấu thầu tư nhân lại làm nhanh, hiệu quả, dễ dàng, trong khi Nhà nước lại làm chậm, xảy ra tiêu cực, nhũng nhiễu?Xin thưa, với tư nhân, đó là lợi ích của người ta, đồng tiền đi liền khúc ruột nên bao giờ người ta cũng giải quyết rất nhanh, đó là quyền của người ta. Còn với Nhà nước thì phải làm theo những quy định của Nhà nước. Theo pháp luật thì tư nhân được làm những vấn đề pháp luật không cấm, còn các cơ quan Nhà nước của chúng ta chỉ được thực hiện những vấn đề pháp luật cho phép”.

Theo Bộ trưởng, khi xây dựng Luật Đấu thầu năm 2005 và sửa đổi năm 2013 thì chúng ta đã tiệm cận vấn đề thông lệ của quốc tế và được đánh giá rất cao. Trên thực tế triển khai, chúng ta cũng đạt được rất nhiều kết quả tốt. Nhưng hiện nay có nhiều vướng mắc và cần phải sửa để khắc phục tình trạng tiêu cực, gian lận, tham nhũng, thất thoát, thông thầu, nhũng nhiễu trong đấu thầu, đồng thời tạo thuận lợi trong quá trình hoạt động nhưng vẫn đảm bảo quyền lợi của Nhà nước. Do vậy Bộ trưởng nhất trí với các quy định chặt chẽ, minh bạch.

Làm rõ quy định Đấu thầu áp dụng với doanh nghiệp Nhà nước, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết nếu chỉ được áp dụng đối với doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước thì đối với những doanh nghiệp dưới 100% lại không quản, lại buông hết thì không phù hợp.

Mặt khác nếu quy định từ 65% trở lên thì không đúng với khái niệm của doanh nghiệp Nhà nước và tạo ra một khoảng trống pháp luật đối với những doanh nghiệp có vốn Nhà nước từ 50 đến 65%. Do đó, Bộ trưởng đề nghị được giữ như quy định là từ trên 50% vốn trở lên để kiểm soát. Còn dưới 50% thì thực hiện theo Luật Quản lý, sử dụng vốn Nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp.

Để khắc phục tình trạng gian lận, thông thầu, Bộ trưởng cho rằng, đây là nội dung rất quan trọng và cần phải làm căn cơ, triệt để.

“Thời gian qua, hành vi gian lận, thông thầu, cài cắm giá, nâng khống giá, can thiệp, đấu giá, chia nhỏ các gói thầu… hết sức phức tạp. Trong nhiều nguyên nhân thì có việc pháp luật của chúng ta quy định chưa đầy đủ, chặt chẽ. Nên lần này pháp luật quy định rất chặt chẽ để tránh hiện tượng cài cắm các tiêu chí, cạnh tranh không lành mạnh”, ông Dũng nói.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng nêu quan điểm, cần phải đẩy mạnh đấu thầu qua mạng để đảm bảo tính công khai, minh bạch.

“Yêu cầu các chủ đầu tư trong quá trình lựa chọn nhà thầu phải công khai chất lượng, tiêu chí công trình phải được đấu giá công khai; Thiết lập hệ thống thông tin quốc gia về đấu thầu để phục vụ việc đánh giá uy tín của nhà thầu cũng như chất lượng hàng hóa, công trình. Đặc biệt là nâng cao hiệu lực, hiệu quả của Nhà nước trong đấu thầu, trách nhiệm của người có thẩm quyền”, Bộ trưởng nói.

Về tháo gỡ những vướng mắc trong hoạt động đấu thầu, mua sắm thuốc, trang thiết bị y tế, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư chia sẻ và tán thành với nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội là cần có quy định rõ ràng, cụ thể về nội dung này.

Trước ý kiến đề xuất có chương riêng về đầu thầu trong lĩnh vực y tế, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, cần phải cân nhắc bởi nếu có chương riêng sẽ phá vỡ kết cấu chung của luật và hệ thống pháp luật. Bởi vì không phải chỉ có lĩnh vực y tế mới có đặc thù đặc biệt mà còn nhiều lĩnh vực cần đặc thù, đặc biệt kể cả trong giáo dục đào tạo, trong thiên tai địch họa, chiến tranh, quốc phòng an ninh…

Người đứng đầu Bộ Kế hoạch & Đầu tư cũng cho biết thêm sẽ rà soát để bảo đảm bao quát đầy đủ tất cả các vấn đề vướng mắc trong ngành y tế.

Về vấn đề đơn giản hóa các thủ tục cắt giảm thời gian chi phí trong đấu thầu, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư làm rõ dự thảo luật đã thiết kế theo hướng đẩy mạnh lộ trình áp dụng đấu thầu qua mạng; đồng thời cắt bỏ, loại bỏ các thủ tục ở cấp trung gian, cho phép chủ đầu tư được mua bổ sung các hàng hóa dịch vụ mà phát sinh trên cơ sở hợp đồng đã thực hiện trước đó; Cho phép thực hiện trước một số các hoạt động để chuẩn bị đấu thầu để rút ngắn thời gian thực hiện.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư nêu rõ sẽ nghiêm túc tiếp thu, nghiên cứu, tiếp thu đầy đủ tất cả các ý kiến của đại biểu để rà soát đảm bảo cho Luật Đấu thầu thật rõ ràng, chi tiết để thuận lợi trong việc thực hiện.