Trong bối cảnh quan hệ Nga-Mỹ căng thẳng và cuộc điều tra luận tội Tổng thống Mỹ Donald Trump, giới truyền thông bỏ qua chủ đề quan trong trọng nhất của cuộc gặp giữa người đứng đầu Nhà Trắng và Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov – sự cần thiết phải gia hạn START-3 - cựu Đại sứ Mỹ tại Matxcơva Michael McFaul viết cho tờ Washington Post.
Tin tốt, theo ông McFaul, Ngoại trưởng Nga có thảo luận với các quan chức Mỹ xung quanh Hiệp ước về các biện pháp nhằm tiếp tục cắt giảm và hạn chế vũ khí tấn công chiến lược sẽ hết hạn vào tháng 2/2021. Tuy nhiên, còn có một tin xấu: ông Trump, cũng giống Ngoại trưởng Mike Pompeo, nhấn mạnh đến sự cần thiết phải tham gia thỏa thuận của Trung Quốc.
Trong trường hợp Trung Quốc từ chối ký kết khiến Mỹ từ bỏ START-3, ông McFaul gọi đây là “một sai lầm lớn”, bởi Hiệp ước mang lại lợi ích cho nước Mỹ.
Tổng thống Mỹ Donald Trump và Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov. (Ảnh: Twitter)
Để thoát khỏi tình trạng này, chính trị gia đề xuất nên tiến hành các cuộc đàm phán khác với Bắc Kinh về một thỏa thuận mới nhằm hạn chế vũ khí hạt nhân. Trong tiến trình đó, Washington sẽ buộc phải thừa nhận rằng, Trung Quốc không sở hữu 1.550 đầu đạn hạt nhân, và do đó nước này không cần tham gia START-3.
Điều quan trong là các cuộc đàm phán với Nga và Trung Quốc phải là “theo trình tự, chứ không phải xen lẫn nhau”. Trước tiên, cần phải đạt được sự nhất trí về việc gia hạn thỏa thuận hiện có, và chỉ sau đó mới bắt đầu thảo luận về một thỏa thuận mới.
Ông McFaul gọi việc gia hạn START-3 sẽ là “một chiến thắng ngoại giao dễ dàng” đối với ông Trump. Mặc dù thực tế là là 1.550 đầu đạn hạt nhân ở mỗi bên có thể phá hủy hành tinh này, nhưng tình trạng quan hệ Nga-Mỹ hiện tại vẫn chưa cho phép hy vọng có thể cắt giảm thêm nữa. Do đó, việc gia hạn Hiệp ước là sự lựa chọn tốt nhất vào lúc này.
Thỏa thuận này, ngoài việc duy trì các hạn chế đối với vũ khí hạt nhân, còn đáp ứng lợi ích quốc gia của Mỹ, bởi Matxcơva tại thời điểm hiện tại đang đầu tư đáng kể vào việc phát triển chương trình hạt nhân của mình so với Washington.
Các hoạt động giám sát được quy định trong Hiệp ước cũng sẽ tạo điều kiện giữ gìn hòa bình. Những thông tin thu được qua quá trình giám sát và xác minh, theo ông McFaul, là vô giá. Chính trị gia lưu ý, trong các cuộc đàm phán với Liên Xô, Tổng thống Ronald Reagan từng nói: “Đừng tin tưởng, chỉ cần kiểm tra”, và điều đó góp phần gia hạn START-3.
Trong trường hợp ngược lại, Mỹ sẽ phải chi hàng tỷ USD để triển khai một số lượng lớn đầu đạn hạt nhân không có ý nghĩa về mặt chính sách đối ngoại. Hơn nữa, CIA, NSA và các cơ quan tình báo khác sẽ buộc phải phân bổ thêm tiền để thu thập thông tin về chương trình hiện đại hóa kho vũ khí hạt nhân của Nga.
Theo ông McFaul, ông Trump đã dành 3 năm qua để thảo luận về sự cần thiết phải cải thiện quan hệ với Nga. Việc gia hạn START-3 sẽ là chiến thắng đầu tiên của ông ấy trong vấn đề này.
Trong bài viết của mình cho tờ Washington Post, cựu Đại sứ Mỹ tại Matxcơva lưu ý rằng, trong giai đoạn này, ông hiếm khi đồng tình với Tổng thống Nga Vladimir Putin về các vấn đề chính sách đối ngoại. Tuy nhiên, khi Điện Kremlin nói rằng việc gia hạn START-3 là một ý tưởng hay, vị chính trị gia Mỹ không có gì để bàn cãi. Bởi tất cả người dân Mỹ sẽ được hưởng lợi từ điều đó.
Bình luận