“Khóa học” yêu thương
Chị Trần Ngọc Chinh là một nhân viên giao dịch của ngân hàng Vietcombank. Sau bữa tối, hai mẹ con chị lục tục chuẩn bị đồ cho một “khóa học” đặc biệt của con gái chị, bé Hiền năm nay tròn 5 tuổi. Ngoài ra, đi cùng hai mẹ con còn có Tuấn Anh (còn gọi là Tuấn) con trai một người bạn của chị, hiện đang học lớp 2.
Sáng hôm sau, cả ba mẹ con lên xe và đến một ngôi nhà nhỏ bé ở Hương Ngải, Thạch Thất, Hà Nội, là nơi ở của 7 con người thuộc ba thế hệ. Chủ nhà là một người phụ nữ hơn 40 tuổi, chị Phí Thị Đàng, có một mẹ chồng đã ở tuổi 83 và 5 đứa con đang ở độ tuổi đi học. Công việc hàng ngày của chị Đàng là làm thuê, ai thuê việc gì chị làm việc nấy, kể cả những việc nặng nhọc thường chỉ đàn ông mới làm với mong ước cho các con được học hành.
Tham gia “khóa học” kì lạ này, ba mẹ con chị Chinh ở lại trong gia đình chị Đàng hơn một ngày, đêm. Cùng sinh hoạt, làm việc và sống như mọi thành viên khác trong gia đình gia chủ. Trải nghiệm của họ bắt đầu bằng một bữa cơm đạm bạc. Ở nhà, cô con gái rượu của chị Chinh là bé Hiền và Tuấn chưa biết rửa bát, nấu ăn cho mẹ bao giờ. Nhưng ở đây nhìn các bạn con chị Đàng, tự nhiên, chúng trở nên tự lập hơn, làm các công việc nhà một cách gọn gàng và háo hức…
Phần chị Chinh cũng thử tham gia các công việc của chị Đàng. Sau khi đi ăn cơm trưa, chị Chinh đề nghị được ra lò gạch cùng chị Đàng để phụ giúp chị. Lò gạch cách nhà 4 cây số. Đây là công việc đem lại thu nhập chính cho chị Đàng để lo cho 5 đứa con ăn học. Nhưng chỉ làm được một tiếng chị Chinh đã cảm thấy mệt vô cùng. Công việc đóng gạch diễn ra dưới trời nắng chang chang khiến đầu óc chị cảm thấy quay cuồng, muốn ngất. Nhưng chị Đàng vẫn đang làm một cách nhanh chóng. Có lẽ vì chị đã quá quen với công việc.
Mặc dù vất vả là vậy nhưng thu nhập của chị Đàng rất thấp chỉ được khoảng 50 ngàn đồng. Đi chợ cùng chị Đàng, chị Chinh mới thấy giật mình. Một bữa ăn cho 7 con người chỉ có 15 ngàn đồng. Chị Chinh nhẩm tính, 50 ngàn đó, đôi khi chẳng đủ để ngồi trong quán cafe tán gẫu với bạn bè trong vài phút. Ấy vậy mà không hiểu sao, chị Đàng lại có thể nuôi được cả 5 đứa con đang ăn học.
Trong lúc hai mẹ đi làm, lũ trẻ ở nhà chơi với nhau rất thân thiết và không có khoảng cách. 5 đứa con nhà chị Đàng, đứa lớn tự biết phải chăm sóc đứa bé. Chiều mẹ về, bọn trẻ lũ lượt đi tắm. Nhà tắm trước kia ở chuồng bò cũ, giờ bọn trẻ phải tắm ở sân. Đi vệ sinh phải đi xa cách nhà 500m. Hai đứa trẻ thành phố quen ăn sung mặc sướng tỏ vẻ ngượng nghịu không quen, nhưng 5 đứa còn lại đều như vậy cả.
Sau bữa tối ngoài sân, Tuấn Anh gọi điện về cho mẹ để kể về một ngày “trải nghiệm” của mình và không quên mách đã bị 10 vết muỗi đốt như thế nào. Bù lại cậu bé đã có những người bạn mới và đã chơi rất vui.
Sáng sớm hôm sau, trong khi chị Đàng đi bốc gạch, lũ trẻ con tự giặt quần áo của mình. Sắp chia tay các bạn, nên Hiền có vẻ chăm chỉ và quyến luyến hơn. Tuấn thì vẫn muốn dành thời gian để dạy tiếng Anh cho Hoa – em vẫn được coi là học giỏi nhất so với mấy chị em trong nhà. Nhưng rồi sau đó bọn trẻ vẫn phải chia tay và chị Chinh đã mang theo một vài món quà để tặng lại gia đình chị Đàng. Có thể những món quà mà chị Chinh tặng cho gia đình chị Đàng không nhiều …. Nhưng, một ngày đã sống và trải nghiệm cùng một gia đình nông thôn nghèo như gia đình chị Đàng thực sự có ý nghĩa với chị Chinh và những đứa trẻ như Hiền và Tuấn. Qua “khóa học” đặc biệt này, bọn trẻ đã có thêm được những kỹ năng sống và quan trọng hơn là học cách chia sẻ, thông cảm và biết yêu thương.
Chuyện những người có hai lần... trải nghiệm
“Khóa học” yêu thương này thực ra là một trải nghiệm thực tế của những cặp cha mẹ, mẹ con, các bạn thanh niên sinh viên nằm trong đối tượng dưới 40 tuổi. Chương trình mang tính giáo dục những thanh niên thành phố tham gia trải nghiệm sống, sinh hoạt cùng những hoàn cảnh khó khăn, để qua đó biết quý trọng sức lao động và đồng tiền.
Đặc biệt hơn, đây không phải là một khóa học bình thường mà một chương trình truyền hình thực tế với cái tên rất dân giã “Lá lành đùm lá rách” phát sóng vào 10h30 sáng thứ Bảy hàng tuần trên kênh VTC16. Đối tượng “lá lành” có thể tham gia vào chương trình với tư cách nhân vật trải nghiệm sau khi có hồ sơ đăng ký. Ở đó, họ bày tỏ quan điểm làm từ thiện. Ngoài ra, nhân vật còn trải qua một lần phỏng vấn, thử ghi hình và thể hiện cảm xúc... BTV Diệu Năng cho biết, trước mỗi một số, chương trình lại tổ chức tuyển nhân vật trải nghiệm. Có khá nhiều hồ sơ đăng ký trải nghiệm, trong đó, có nhiều bậc cha mẹ như chị Chinh, mong muốn con mình có được những bài học biết yêu thương và chia sẻ với những hoàn cảnh khó khăn trong cuộc sống.
Bản thân các BTV phần lớn đều còn trẻ tuổi cũng chính là những người trải nghiệm, nhưng họ trải nghiệm những hai lần khi không chỉ học cách chia sẻ, yêu thương mà còn phải học cách để tác nghiệp trong những hoàn cảnh thiếu thốn và vất vả. Diệu Năng cho biết: “Bản thân chúng tôi là người gặp đối tượng vẫn gọi đùa là “Lá rách” đầu tiên nên bao giờ chúng tôi cũng có rất nhiều cảm xúc. Trong quá trình ghi hình, chúng tôi cũng là những người luôn đồng hành với cảm xúc của nhân vật, thậm chí còn nhiều cảm xúc hơn nhân vật. Nhân vật trải nghiệm cảm thấy gì thì BTV cũng cảm thấy như vậy. Nhưng có điều, nhân vật cần phải thể hiện ra, còn BTV thì phải giấu đi. Có những chương trình cảm động, BTV phải chạy đi để khóc, còn quay phim thì vẫn phải ở lại quay. Trái tim thì nóng nhưng đầu óc luôn phải tỉnh táo”.
Chương trình “Lá lành đùm lá rách” thường được quay trong một ngày rưỡi. Cả ekip sản xuất phải làm việc liên tục, ghi hình liên tục vì đây là chương trình thực tế. Ekip có hai máy quay luôn trong trạng thái hoạt động từ sáng sớm cho đến tối mịt. Khi nào nhân vật lên giường đi ngủ thì lúc đó BTV mới đi ngủ. Thông thường, nhóm sản xuất xin được ngủ nhờ nhà hàng xóm của nhân vật, được họ nấu cơm cho ăn, cho một chỗ đặt lưng. Xác định đi làm chương trình này là vất vả, nên mọi người đều chuẩn bị tinh thần từ trước và tự nhủ với nhau “Thiếu thốn trăm bề, chỉ có đam mê là đủ”. Khó khăn không ngại chỉ ngại khi về xử lý hậu kỳ dung lượng quay thường lớn gấp 9, 10 lần các chương trình khác, áng chừng 80, 90G dữ liệu chỉ chắt lọc lấy 30 phút hình ảnh, và âm thanh sống động, cảm xúc nhất.
Tuy nhiên bù lại những cố gắng ấy của các BTV là nhiều phản hồi của khán giả gửi về khi lần đầu tiên thấy một chương trình trải nghiệm thực tế như vậy trên truyền hình với cách làm từ thiện rất mới mẻ, thực tế, sinh động và đầy cảm xúc. Đặc biệt trong chuyên mục “Trao yêu thương”, sau khi chia tay với nhân vật “Lá rách”, nhân vật trải nghiệm sẽ có một khoảng thời gian nhất định là một tháng để kêu gọi ủng hộ quyên góp hướng tới sự lan tỏa để nhiều người biết và chia sẻ với các hoàn cảnh nhiều hơn. Và sau một thời gian, họ sẽ quay lại chính gia đình nhân vật đã trải nghiệm để tự tay trao những món quà yêu thương ấy cho chủ nhà.
Trường hợp chị Chinh sau khi về đã kêu gọi trên các diễn đàn. Mấy tuần sau trở lại chị đã quyên góp được rất nhiều quần áo cho lũ trẻ. Chính cô con gái của chị cũng đã chia sẻ một vài bộ quần áo của mình cho những người bạn mới. Đặc biệt, kết quả của đợt quyên góp này là mỗi đứa con chị Đàng được tặng một năm học phí. Nhưng, con đường học hành của mỗi đứa trẻ còn dài và vẫn cần đến sự chung tay giúp đỡ của cả cộng đồng. Đó cũng chính là thông điệp mà chương trình đã để lại.
Với kết thúc như vậy, có thể coi là thành công bước đầu của chương trình. Bản thân các BTV cũng hy vọng họ sớm tìm thấy một nhà tài trợ lâu dài để chương trình có thể lan tỏa rộng hơn nữa đến tất cả mọi người.
Chương trình “Lá lành đùm lá rách” phát sóng trên kênh VTC16 vào 10h30 sáng thứ 7 hàng tuần.
T.M
Bình luận