Ma lực của tình yêu

Cannes là một liên hoan phim nổi tiếng với việc ưu ái những phim liên quan đến tình dục và bạo lực. Bởi lẽ qua hai thứ bản năng của con người, họ đánh giá được tính nghệ thuật và khả năng sáng tạo của đạo diễn phim cũng như sự sáng tạo của kịch bản khi miêu tả được những ẩn ức mà con người luôn gánh trong mình. 

Phải xem phim để thấy rằng, tình dục chỉ là một phần, điều lớn hơn đó là bộ phim đã thể hiện được giá trị mà không nhiều bộ phim làm được. Ðó là vượt qua ranh giới của giới tính để miêu tả sự đặc sắc của tình yêu, thứ ma lực lôi cuốn người trẻ phải vấp vào để trưởng thành, để trải nghiệm, để tự hiểu mình và để nhận ra giá trị của cuộc sống.

Bộ phim chia thành hai chương trong quãng thời gian tuổi trẻ của Adele, từ khi là cô gái 15 đang học trong trường phổ thông với những bối rối ban đầu của giới tính, cho đến khi Adele tự tách gia đình sống tự lập với công việc tình yêu, đam mê và những va vấp. Mở đầu phim trong lớp học về văn học, người thầy ở lớp Adele đã hỏi: "How do you understand that the heart is mising something?" Ðấy cũng chính là câu hỏi mà đạo diễn người Pháp gốc Tunisie, Abdellatif Kechiche đã dùng 3 tiếng của bộ phim để trả lời cho Adele. Như mọi cô bé bình thường, Adele có tình cảm với một thanh niên đẹp trai. Trong lần đầu tiên quan hệ cô đã khóc vì cảm thấy có điều gì đó thiếu thốn, hẫng hụt trong mối quan hệ giữa hai người, đó cũng là lý do cô không thể tiếp tục đi cùng Thomas.

Trong cô có dục vọng, một dục vọng đến từ vô thức, sau lần tình cờ gặp Emma, người phụ nữ tóc ngắn, nhuộm màu xanh với đôi mắt buồn và nụ cười ấm áp nhưng phớt đời. Dục vọng đó đã khiến Adele không kiểm soát được cảm xúc của mình, khiến cô băn khoăn về giới tính thật của mình. Và rồi cô đã thành thật thú nhận mình đồng tính với một người bạn gái khác. Như thể duyên phận, định mệnh dẫn lối cho cô tìm thấy Emma trong một quán bar dành cho đồng tính nữ. Họ đến với nhau, từng chút một, họ yêu nhau, tình yêu của hai người phụ nữ, cũng chẳng khác gì cách một người đàn ông và đàn bà đến với nhau, có khác chăng là họ phải giấu giếm. Nhưng Adele chỉ là một cô bé đang lớn, dễ lung lay, không quyết đoán, kiên định. Mà đối với tình yêu đó là điều tối kị, dù cho đó là tình yêu không phải theo lối thông thường đi chăng nữa.

Hai nhân vật chính, câu chuyện gần như chỉ có họ trong từng khuôn hình đặc biệt là Adele, những góc máy cận cảnh mô tả khuôn mặt trong nhiều tình huống khác nhau, đặc biệt là đặc tả khuôn miệng vô cùng quyến rũ của Adele, khuôn miệng mở hé đầy gợi cảm, giọt nước mắt, nụ cười khi được ở bên người mình yêu và sự trống rỗng khi mất đi tình yêu… Tất cả được thể hiện trên màn hình khiến ta cảm giác Adele thực sự gần gũi, thân thiết. Kechiche cũng rất khôn khéo trong kịch bản khi tạo nên hai thế giới của hai người hoàn toàn khác nhau. Một người đồng tính công khai, một người phải giấu mình vì những phản ứng gay gắt đến từ gia đình và bạn bè. Sự tương phản dù cho đạo diễn không giải nghĩa bằng hình ảnh và sự căng thẳng nhưng đã cho ta thấy hai thế giới khác nhau của hai người, mà sự chung đụng của hai thế giới đó là điều khó có thể tồn tại lâu dài và sự đổ vỡ là tất yếu. Ðiều đầu tiên là bạn bè ở hai bữa tiệc sinh nhật của hai người. Sinh nhật Emma chỉ có những người đồng tính, còn trong sinh nhật của Adele, khuôn mặt và đôi mắt cô luôn biểu đạt sự không hòa hợp vì trong cô có quá nhiều thứ phải giấu, cô không thể sống thật với mình, điều đó còn thể hiện rõ hơn trong bữa cơm thân mật khi họ đến nhà nhau ăn tối. Sự tương phản vừa mang lại sự hài hước, vừa mang lại một cảm xúc buồn, có điều gì đó lấn cấn và thương cảm cho Adele.

Mối tình đó giống như là một phép thử của cuộc sống đối với cô hơn là một điều gì đó bền vững và nghiêm túc. Nó mang đến cho Adele sự trải nghiệm về chính cơ thể mình, về ham muốn của mình, về dục vọng và tình yêu. Nhưng phép thử đó cũng mang lại đau đớn tột cùng. Cao trào của cảm xúc chính là điều đã ghi dấu ấn mạnh trong lòng người xem, từ đó người ta nhìn ra được một tình yêu nằm ngoài phim ảnh, một tình cảm rất đời thường và đẹp, một bài thơ xúc cảm đầy thăng hoa khiến mọi trái tim phải cảm động và trân trọng.

Chính vì muốn mang lại cảm xúc trọn vẹn, nên bộ phim được kéo dài 3 tiếng với những cú máy dài đầy thử thách, những cú máy tạo cho người xem ta đang thực sự dõi theo những bước đi thực về mặt thời gian của Adele, để ta ít cảm thấy hơn sự cắt gọn khéo léo của đạo diễn. Cảnh quay chân thực, độ dài chừng mực vừa đủ khiến cho ta không bị cảm giác thời gian trôi chậm. Nói thêm về Emma, đó là một người phụ nữ từng trải hơn rất nhiều so với Adele, dù cho đạo diễn không nhắc đến quá khứ, nhưng ta vẫn hiểu được cô đã phải trải qua khó khăn nhường nào để có thể công khai về giới tính của mình. Ðôi mắt của Emma lúc nào cũng như ẩn giấu điều gì đó, sâu lắng và buồn, cộng hợp với nụ cười vừa dịu dàng, sâu sắc và khó hiểu, đầy nội tâm. Emma và Adele yêu nhau say đắm, nhưng ở hai người lại là hai cá tính và sự trải nghiệm ở hai cấp độ hoàn toàn khác nhau, Adele đơn giản, chân thật và sốc nổi bao nhiêu thì Emma sâu sắc, từng trải và chín chắn bấy nhiêu.

Một kịch bản tuyệt vời, nhưng điều tuyệt vời trên hết đó là khả năng diễn xuất vô cùng sâu sắc của hai nữ diễn viên chính.

Adèle Exarchopoulos một diễn viên chưa nhiều tên tuổi nhưng đã lột tả được quá tuyệt vời một Adele đơn giản, mong manh nhưng mạnh mẽ và độc lập. Khuôn mặt trẻ trung không trang điểm, đôi môi quyến rũ, đôi mắt trong sáng. Dù cho trong những cảnh bình thường, hay đến khi đầy đam mê, trong những cảnh quan hệ trần trụi mà ở đó đạo diễn bắt diễn viên của mình phải làm sao lột tả được chân thực được nhục dục mạnh mẽ của những kẻ đang yêu, Adele đều làm được rất tốt, những giọt nước mắt của cô dường như thật đến nỗi chúng chính là Adele của phim. Ði cùng với Adele là một Léa Seydoux, từng trải, buồn và đầy nghệ sĩ tính, một sinh viên năm thứ 4 của đại học Mỹ Thuật. Léa đã thể hiện qua đôi mắt và hành động một Emma vừa như người tình, vừa như người hướng dẫn Adele đi sâu vào bản năng và tìm hiểu chính mình. Emma là đam mê của Adele và ngược lại. Léa không chỉ quyến rũ đối với Adele, mà cô còn vô cùng quyến rũ đối với người xem, sự lạnh lùng, khả năng thẩm mỹ đến từ kiểu tóc và trang phục, nụ cười phớt đời nhưng ấm áp.

Bộ phim có nhiều cảnh sex trần trụi với sự dụng công tỉ mẩn của đạo diễn, điều gây ra không ít giấy mực phê bình và chê trách đạo diễn, cùng những lời đồn thổi về sự không hài lòng đến từ diễn viên. Nhưng chúng thực sự là một sự dụng công xứng đáng, nó không gây ra cảm xúc về nhục cảm, nó tạo nên một cảm giác an toàn về tình yêu, ở đó, sự thăng hoa của họ đã được diễn ra chân thật và thỏa mãn. Nó nói cho ta hiểu rằng, tình dục chỉ là một phần của cuộc sống, một phần của tình yêu, điều mà nhiều người tò mò, thì với người khác nó chỉ là sự chín của tình yêu. Chính thế nên hãy xem để nghe Kechiche kể lại bằng hình ảnh trong bộ phim này. Khi mà đồng tính còn đang gây nhiều tranh cãi và tốn nhiều giấy mực, Kechiche đã khéo léo đưa chủ đề đồng tính lồng vào một thứ lớn hơn, ai cũng từng trải qua, đó là tình yêu. Tình yêu luôn đẹp đẽ và đáng trân trọng dù cho đó là một mối tình cùng giới hay khác giới.

Nguyễn Tuấn