Khởi tố chồng lỡ "cưới vợ trẻ em" là không cần thiết

(VTC News) -  Các chuyên gia pháp lý đều nhận định rằng, về lý thì đủ căn cứ để xử lý hình sự người chồng, nhưng về tình thì nên miễn trách nhiệm hình sự do tính chất nguy hiểm của tội phạm không còn.

Như VTC News đã đăng tải, vụ án vợ kiện chồng cưỡng hiếp xảy ra tại huyện Krong Pa (Gia Lai) đang gây ra nhiều tranh cãi khác nhau. Có ý kiến cho rằng đủ cơ sở để xử tội người chồng, cũng có ý kiến cho rằng việc xử lý hình sự là máy móc và không cần thiết. Trong khi chờ ý kiến chính thức từ cơ quan có thẩm quyền, chúng tôi xin giới thiệu ý kiến của một số chuyên gia pháp lý xung quanh vụ "bi hài kịch" này.

Nên miễn trách nhiệm hình sự cho người chồng

Trong vụ án hình sự cụ thể này, xét thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự thì còn, nhưng việc khởi tố bắt tạm giam, theo tôi là không cần thiết. Bởi pháp luật hình sự, ngoài mục đích trừng trị còn thể hiện tính nhân đạo. Tính nhân đạo thể hiện ở chỗ xét về hành vi thì anh đủ căn cứ để cấu thành tội, nhưng xét sự chuyển biến của tình hình, hành vi đó không còn nguy hiểm cho xã hội nữa nên cơ quan tố tụng sẽ áp dụng chính sách nhân đạo miễn trách nhiệm hình sự cho anh.

Nếu “quan hệ” xong mà người chồng bỏ mặc hoặc bỏ trốn thì mới bị coi là hành vi nguy hiểm cho xã hội để từ đó truy cứu trách nhiệm hình sự. Nhưng trong vụ án này, người chồng đã không bỏ trốn mà sau đó cả hai bên gia đình còn vui vẻ tổ chức đám cưới, sau gần 9 năm sống chung, họ lại còn có con chung nữa.

Mặt khác, trong suốt thời gian dài đó, người vợ cũng không tố cáo bị xâm hại, vì vậy tôi cho rằng không cần thiết phải xử lý hình sự. Việc bắt tạm giam lại càng không cần thiết.

Trong vụ án này, chỉ có thể hiểu là người vợ do mâu thuẫn nào đó nên muốn dùng pháp luật để trả thù cá nhân chứ không phải dùng pháp luật để bảo vệ cho bản thân trước việc bị xâm hại.

Do đó, quan điểm của tôi là nên áp dụng Điều 25 BLHS về việc được miễn trách nhiệm hình sự khi hành vi không còn nguy hiểm cho xã hội, thành khẩn ăn năn để miễn trách nhiệm hình sự cho người chồng.

Thạc sỹ Phạm Thanh Bình (Công ty Luật Hồng Hà, Đoàn Luật sư Hà Nội):

Tính chất nguy hiểm của hành vi phạm tội không còn

Tội Giao cấu với trẻ em (Điều 115 Bộ luật Hình sự-BLHS) có khung hình phạt cao nhất là 15 năm tù giam nên thuộc tội rất nghiêm trọng. Mà phạm tội rất nghiêm trọng thì thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự là 15 năm. Như vậy trong vụ án này, thời hiệu vẫn còn nên không đặt ra vấn đề thời hiệu nữa.

Về mặt pháp lý, Điều 115 BLHS quy định người nào đã thành niên mà giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi thì phạm tội giao cấu với trẻ em. Như vậy, có thể nói đủ cơ sở để xử lý hình sự Nguyễn Mạnh Kỳ vì khi quan hệ với Trẫn Thị Diễm Trinh, Trinh mới  chỉ hơn 14 tuổi.

Việc cơ quan công an bắt giam Phạm Mạnh Kỳ là không sai. Tuy nhiên, theo tôi việc bắt giam như vậy là quá máy móc. Bởi nếu vận dụng Điều 3 BLHS quy định về nguyên tắc xử lý và Điều 25 quy định về những trường hợp được miễn truy cứu trách nhiệm hình sự thì thấy rằng, do sự chuyển biến của tình hình, tính chất nguy hiểm của hành vi phạm tội không còn nên không cần xử lý hình sự.

Bản chất của hành vi giao cấu với trẻ em trong vụ án này không giống với hành vi giao cấu trong các vụ án khác xảy ra gần đây. Sau khi Phạm Mạnh Kỳ làm chị Trinh có thai, Kỳ đã không bỏ trốn, hai bên gia đình đều biết và đã tổ chức đám cưới tác thành cho cả hai. Như vậy, có thể thấy việc phạm tội xuất phát từ nhận thức hạn chế của hai bên gia đình và của cả Kỳ và Trinh.

Sau gần 10 năm chung sống, do mâu thuẫn vợ chồng, người vợ làm đơn tố cáo không phải vì hành vi giao cấu đó nguy hiểm cho bản thân mình và xã hội, mà thể hiện rõ sự thù tức cá nhân của người vợ, muốn đâm đơn kiện để chồng phải vào tù chứ không phải để bảo vệ bản thân người vợ.

Chính vì thế, trong vụ án cụ thể này, việc xác định một hành vi có đáng phải xử lý hình sự nữa hay không phải căn cứ vào tính chất của hành vi đó xem thực tế nó có còn nguy hiểm cho xã hội nữa không. Nếu máy móc xử lý hình sự thì không những không đạt được mục đích giáo dục mà vô hình dung còn tiếp tay cho những cặp “vợ chồng trẻ con”, khi lấy nhau, tổ chức đám cưới thì không tôn trọng pháp luật, nhưng khi “cơm không lành canh không ngọt” thì đâm đơn kiện ngược người kia có hành vi “cưỡng hiếp” để đẩy nhau vào vòng tù tội.