'Đá tặc' lộng hành núi Hòn Chà: Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định chỉ đạo nóng

Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định Phạm Anh Tuấn chỉ đạo nóng tình trạng khai thác đá trái phép núi Hòn Chà, TP Quy Nhơn.

Văn bản vẫn ra, nhưng đá vẫn bị khai thác trái phép

Ngày 4/10/2023, VTC News có bài viết 'Đá tặc' lộng hành ở Bình Định, thấy dân tới gần chúng hung tợn giở thói côn đồ phản ánh nạn khai thác đá trái phép tại núi Hòn Chà trên địa bàn 2 phường Bùi Thị Xuân, Trần Quang Diệu (TP Quy Nhơn, Bình Định).

Bài báo phản ánh vấn nạn trên diễn ra đã nhiều năm mặc dù UBND tỉnh Bình Định đã có nhiều văn bản chỉ đạo tăng cường công tác kiểm tra, xử lý các trường hợp khai thác khoáng sản trái phép tại đây, nhưng tình hình vẫn chưa được cải thiện, gây bức xúc cho người dân và các cơ quan chức năng.

Sau phản ánh VTC News, chiều 23/10, đoàn công tác của UBND tỉnh do ông Phạm Anh Tuấn - Phó Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch UBND tỉnh làm Trưởng đoàn tổ chức đi kiểm tra phương án đảm bảo an toàn trong mùa mưa bão và giải quyết tình trạng khai thác khoáng sản trái phép tại khu vực núi Hòn Chà.

Tại buổi kiểm tra, Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Anh Tuấn bày tỏ lo ngại khi chứng kiến nhiều diện tích núi Hòn Chà bị khai thác đá một cách nham nhở trong nhiều năm mà “không ai biết” và không có biện pháp. Đáng lo ngại hơn, đất đá có thể sụp đổ bất cứ lúc nào. Trường hợp mưa lớn, đất đá có thể sẽ đổ dồn xuống nhà máy của các doanh nghiệp và nhà ở của nhân dân.

Việc đào đất, khai thác đá, san ủi mở đường vận chuyển tại khu vực núi Hòn Chà gần ngay đường dây 220KV Quy Nhơn - Tuy Hòa dễ gây sạt lở, sụp lún móng cột đe dọa đến an toàn vận hành. Mặc dù trước đó, Công ty Truyền tải điện Bình Định đã nhiều lần có văn bản kiến nghị đến các cơ quan chức năng.

Báo cáo với Chủ tịch UBND tỉnh, lãnh đạo Sở TN&MT và UBND TP Quy Nhơn cho biết, điểm sạt lở nằm trong khu vực núi Hòn Chà có diện tích 9.714 m2, trước đây UBND tỉnh có chủ trương cho Công ty TNHH Xuân Nguyên thuê để mở rộng Nhà máy chế biến đá granite.

Nhưng sau đó tỉnh thu hồi vì quá trình thực hiện tận thu đá để mở rộng mặt bằng của công ty ảnh hưởng rất lớn đến môi trường, đời sống của nhân dân trong khu vực. Phía doanh nghiệp Xuân Nguyên không đồng tình với quyết định của UBND tỉnh và khiếu kiện.

Vấn đề không giải quyết triệt để khiến trong suốt nhiều năm qua, tình trạng khai thác khoáng sản trái phép trong khu vực vẫn diễn biến hết sức phức tạp. Công ty TNHH Xuân Nguyên bỏ mặc không phối hợp khắc phục tình trạng này.

Trong suốt một thời gian dài, núi Hòn Chà luôn là mục tiêu của nạn khai thác đá trái phép. Tiếng khoan đục đá lẫn tiếng động cơ của những cỗ máy khai thác tại đây diễn ra thường xuyên. Mỗi ngày có đến hàng trăm khối đá được chuyển đi.

Thậm chí, tường rào được dựng lên với mục đích ngăn chặn khai thác đá trái phép trên núi Hòn Chà cũng bị các đối tượng ngang nhiên phá dỡ và tự tạo con đường vận chuyển đá từ trên núi xuống. Theo người dân, "đá tặc" trên núi Hòn Chà rất hung tợn, khi phát hiện có người lạ xâm nhập vào khu vực chúng sẽ tập trung lại đe dọa và sẵn sàng giở thói côn đồ.

Việc lấy trộm đá tại núi Hòn Chà diễn ra nhức nhối nhưng không được giải quyết vì vượt thẩm quyền của phường, của thành phố. Chính quyền sở tại có đi kiểm tra thì mọi thứ vẫn tiếp diễn bình thường vào ngày hôm sau. Nguyên do là giấy phép của công ty này đang tranh chấp với UBND tỉnh và đang chờ quyết định của toà án cấp cao.

Biện pháp nào chấm dứt?

Trong cuộc kiểm tra thực tế vào chiều 23/10, Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Anh Tuấn đã chỉ đạo nóng, yêu cầu Sở TN&MT, Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh trả lời tất cả các vấn đề có liên quan và làm rõ trách nhiệm trong việc núi Hòn Chà bị khai thác trái phép nhiều năm như thế mà “không ai biết”. Giao cho Công ty TNHH Xuân Nguyên quản lý khu vực trên và không cho các đối tượng vào khai thác trái phép.

“Tôi yêu cầu Sở TN&MT và Ban Quản lý khu kinh tế phải trả lời tất cả các câu hỏi và làm rõ các liên quan đến vụ việc này và trách nhiệm như thế nào? Làm được hay là không làm được? Hiện nay, núi Hòn Chà này đang trong tầm ngắm của Bộ Công an rồi. Tất nhiên đây chưa hẳn là lỗi của một mà còn nhiều doanh nghiệp khác nữa, nếu không quản lý được tình hình ở núi Hòn Chà tôi sẽ truy trách nhiệm.”, ông Phạm Anh Tuấn khẳng định.

Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Anh Tuấn khẳng định tỉnh luôn tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh bền vững, nhưng việc khai thác phải thực hiện nghiêm, tuân thủ đúng theo quy định của Nhà nước, khai thác tận thu khoáng sản phải có đầy đủ cơ sở pháp lý, đúng trữ lượng đã được cấp phép, cũng như quá trình khai thác phải đảm bảo môi trường, an toàn cho người dân và doanh nghiệp; đồng thời thực hiện đầy đủ nghĩa vụ nộp thuế.

Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Anh Tuấn lưu ý 2 vấn đề đối với các doanh nghiệp đang hoạt động tại khu vực này:

Thứ nhất, yêu cầu doanh nghiệp cân nhắc việc khai thác hiện nay có đảm bảo an toàn, nhất là mùa mưa bão sắp tới dễ dẫn đến tình trạng sạt lở núi. Nếu quá trình tự kiểm tra và các cơ quan kiểm tra thấy có tình trạng mất an toàn thì yêu cầu tạm dừng khai thác, khắc phục rồi mới tiếp tục.

Thứ hai, việc kiểm tra giúp UBND tỉnh đánh giá lại tình trạng khai thác khoáng sản trên địa bàn để từ đó có định hướng phù hợp.

Ông Phạm Anh Tuấn yêu cầu Công ty TNHH Xuân Nguyên phải phối hợp với ngành chức năng, chính quyền địa phương nhanh chóng đưa ra phương án phòng chống sạt lở đất đá tại khu vực nói trên, đảm bảo an toàn trong mùa mưa bão, đồng thời quy trách nhiệm cho công ty nếu có vấn đề gì xảy ra.

Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu Sở TN&MT, UBND thành phố Quy Nhơn xây dựng phương án phòng chống sạt lở, đồng thời phối hợp với công an tăng cường kiểm tra, giám sát, không để bất cứ doanh nghiệp nào khai thác khoáng sản trái phép ở khu vực núi Hòn Chà, xử lý nghiêm các đối tượng vi phạm.

Nếu tiếp tục để xảy ra tình trạng khai thác khoáng sản trái phép, gây sạt lở thì Sở TN&MT và UBND TP Quy Nhơn phải chịu trách nhiệm trước UBND tỉnh.

Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Anh Tuấn khẳng định, việc khai thác khoáng sản tại khu vực núi Hòn Chà trong tương lai phải đảm bảo hài hòa giữa lợi ích kinh tế và gìn giữ môi trường cũng như cuộc sống của người dân. Vì vậy, về lâu dài cần tiến hành rà soát quy hoạch, phân loại và lựa chọn doanh nghiệp tuân thủ theo pháp luật để cấp phép khai thác.