(VTC News) – Đội ngũ vàng “tặc” đi đến đâu, lòng núi bị khoét sâu đến đó, cây cối bị chặt hạ, đất đá bị đào bới cùng hóa chất, cianua được các hầm vàng xả xuống núi khiến ngọn núi Kẽm như mới trải qua 1 trận bom...
Theo chân lực lượng truy quét các đối tượng khai thác vàng trái phép, chúng tôi trở lại thôn Bồng Miêu (xã Tam Lãnh, huyện Phú Ninh, tỉnh Quảng Nam) sau vụ sập hầm khai thác vàng trái phép khiến phu vàng tử nạn hôm 14/3 mới thấy hết sức tàn phá ghê gớm của nạn khai thác vàng trái phép nơi đây.
Cả cánh rừng già núi Kẽm bị tàn phá không thương tiếc, những thân cây lớn nhỏ bị đội ngũ khai thác vàng trái phép triệt hạ, xẻ gỗ phục vụ “công nghệ” khai thác vàng nằm la liệt. Trên gần 10km đường mòn xuyên qua cánh rừng Núi Kẽm đầy những lán trại phủ bạc nilon nằm bên dưới tán cây và cách đó không xa là cả một vạt rừng bị tàn phá hoang tàn và nham nhở.
| Vàng "tặc" tàn phá rừng núi Kẽm tang toang như vừa trải qua trận bom càn... |
Ông Võ Hoàng Anh, Trưởng Ban Giám sát An ninh mỏ vàng Bồng Miêu lo lắng: “Cả cánh rừng nguyên sinh núi Kẽm giờ đã trở thành bình địa, đất đá nham nhở, cây cối đổ ngã, những chỏm đồi trọc lóc vì chất thải cianua, thủy ngân do các chủ hầm đổ xả khiến rừng núi Kẽm bị tận diệt. Mặc dù đây là khu vực do Cty Bồng Miêu quản lý khai thác, nhưng các đối tượng khai thác vàng trái phép vẫn phớt lờ, mỗi ngày có trên 300 người bất chấp hiểm nguy đến đây khai thác quặng vàng, thậm chí công khai tấn công, cướp quặng vàng của đơn vị, bất chấp quy định và nguy hiểm đến tính mạng”.
Đội ngũ vàng “tặc” đi đến đâu, lòng núi bị khoét sâu đến đó, cây cối bị chặt hạ, đất đá bị đào bới cùng hóa chất, cianua được các hầm vàng xả xuống núi khiến ngọn núi như mới trải qua 1 trận bom. Dọc suốt đường trên núi Kẽm, hàng chục cửa hầm được các đối tượng khai thác đục khoét, đào bới suốt ngày đêm. Tại các cửa hầm lò từ AD, AM, ngách chụm…do Pháp để lại, hàng chục ống nước thọc sâu trong hang đưa quặng nghiền ra ngoài cùng mùi cianua thường trực xộc vào mũi bất cứ ai đứng trước cửa hầm.
| Máy móc được các đối tượng khai thác vàng trái phép tập kết ngay trong hầm lò để "tận diệt" núi Kẽm... |
Chỉ về phía khu vực Sũng Mùn, anh Hoàng Anh cho biết thêm: “Nơi đây đã từng xảy ra sạt lở đất chôn vùi 7 người khai thác quặng và nhiều vụ sạt lở khác khiến phu vàng bỏ mạng, vậy nhưng nạn vàng “tặc” vẫn không suy giảm mà càng trở nên phức tạp. Nhiều đợt truy quét được tổ chức, nhưng khi lực lượng rút đi thì các đối tượng vẫn quay trở lại ngang nhiên. Và tình trạng phu vàng bỏ mạng vẫn tiếp diễn”.
Hệ lụy về xã hội và môi trường là tất yếu
Trở lại vị trí ngách AM, nơi phu khai thác vàng trái phép vừa bỏ mạng, chúng tôi tình cờ gặp 2 phu vàng khác, một già, một trẻ đang nằm võng chờ xin việc. Ông Trần Văn Hiển, một phu vàng cho biết : “Cả hai chúng tôi từ Thanh Hóa vào đây được 2 ngày nay, đang chờ xin việc làm cho các chủ lò với mức thù lao 3 triệu đồng/tháng, nhưng khi chứng kiến vụ sập lò hôm 14/3 khiến một phu vàng chết tại chỗ cũng ớn quá. Chưa biết có theo làm không nên nằm đây vài ngày rồi tính”.
| Sũng Mùn, nơi xảy ra cái chết của 7 phu vàng ngày càng nham nhở bởi đội ngũ khai thác vàng trái phép thường xuyên đào bới, xả thải... |
Tuy vậy, theo cán bộ xã Tam Lãnh, đây là câu nói cửa miệng của các phu vàng khi gặp lực lượng chức năng. Họ sẽ trở lại làm việc và trở nên manh động trước sức hấp dẫn của vàng sa khoáng và lời hứa ngọt của các chủ lò. Chưa hết, họ còn sẵn sàng tấn công bảo vệ, cướp quặng ngay trong lò, thậm chí cướp quặng ngay tại bãi tập kết của Cty Bồng Miêu khiến tình hình anh ninh trật tự rất phực tạp. “Tại khu vực hầm lò núi Kẽm, khu vực khai thác đá quặng của cty, sau khi cho nổ mìn để lấy quặng, lực lượng kiểm tra độ sập hầm lò chưa kịp thực hiện, khói thuốc mìn còn chưa tan thì những đối tượng này đã xông vào cướp quặng rất nganh nhiên. Việc tử vong do sập lò và ngạt thở là khó tránh khỏi, nhưng họ bất chấp tất cả. Do các hầm lò này thông với nhau nên phía Cty Bồng Miêu rào lại thì họ đục phá để có thể cướp quặng cho bằng được, làm căng thì họ chống trả. Lực lượng an ninh mỏng quá nên đành đứng nhìn, bất lực”, một bảo vệ cho biết.
Cách đó ngách AM không xa, hàng chục hố đào, bể tách vàng thủ công cùng xái quặng được các chủ lò dựng lên, đổ xả làm tang hoang cả một hẽm núi. Ông Võ Hoàng Anh cho biết thêm: “Những người này không ai quản lý, họ tự do tranh giành bãi, tự làm, rồi tự chia nhau. Nhưng đáng lo ngại nhất là sau khi thác quặng khai thác được nghiền mịn, họ đã dùng cả thủy ngân để tách vàng gây nguy hiểm không chỉ cho rừng núi Kẽm, sông Bồng Miêu mà cả mạch nước ngầm của cả xã này. Trước tình trạng này, phía công ty đã nhiều lần báo với chính quyền địa phương và các lực lượng chức năng can thiệp, truy quét đẩy đuổi các đối tượng, nhưng sau khi lực lượng này đi rồi thì đâu lại vào đó”.
| Để phục vụ việc khai thác vàng trái phép, cây rừng núi Kẽm bị tàn phá không thương tiếc... |
Về vấn đề này, ông Bùi Quang Minh, Chủ tịch xã Tam Lãnh cho biết: “Hàng chục điểm đào tại 4 khu vực khai thác vàng trái phép vẫn mọc lên với lượng người ra vào hầm lên con số hàng trăm khiến tình hình an ninh trật tự tại khu vực rất phức tạp. Tính từ đầu năm 2011 đến nay, lực lượng công an đã tiến hành truy quét 2 lần, thu 21 máy xay đá quặng, 7 máy phát điện, đẩy đuổi hơn 200 người ra khỏi khu vực, thu giữ 21 xe máy, 20 lán trại, lấp gần 20 hầm lò do dân tự đào cùng nhiều bao quặng khai thác trái phép…
Chưa hết, để xử lý vàng, các đối tượng đưa cả thủy ngân vào trong núi để tách vàng nên rất ảnh hưởng đến môi trường. Vậy nhưng tình hình vẫn không thay đổi mấy, truy đuổi thì họ chui vào hang, khi lực lượng rút đi, họ lại trở ra ngoài. Để giải quyết dứt điểm vấn nạn này cần có biện pháp lâu dài, bên cạnh chính sách ổn định đời sống người dân, trao quyền quản lý cho các đơn vị chức năng, nếu không khó tránh khỏi mất an ninh trật tự”.
Những hình ảnh tàn phá của các đối tượng khai thác vàng trái phép tại Bồng Miêu:
| Sẵn sàng gia nhập đội quân khai thác vàng trái phép và cướp quặng... |
| Các sinh hoạt vẫn diễn ra bình thường, bất chấp lực lượng chức năng truy quét... |
| ...và tàn phá đến tận gốc |
| Những hầm khai thác quặng đứng được đào sâu xuống lòng đất mà không có bất cứ phương tiện chống đỡ... |
| Các bể xử lý vàng bằng cianua và thủy ngân mọc lên khắp rừng núi Kẽm |
| Trước sự truy đuổi của lực lượng chức năng, các đối tượng khai thác vàng trái phép tạm rút lui... |
| Máy móc của các đối tượng khai thác vàng trái phép chôn dấu bị lực lượng truy quét phát hiện và thu giữ... |
Bửu Lân
Bình luận