(VTC News) - Vùng nguyên liệu mía phía Đông Nam tỉnh Gia Lai bỗng dưng bốc cháy dữ dội trong mấy ngày Tết khiến hàng ngàn nông dân và cả Công ty cổ phần Mía đường - Nhiệt điện Gia Lai điêu đứng. Với hơn 100 ha mía bị cháy, nông dân ở nhiều xã của Gia Lai bị thiệt hại tới 6 tỷ đồng.
Bỏ Tết cứu và canh mía
Dịp Tết nguyên đán vừa qua, nhiều nông dân ở thị xã Ayun Pa và huyện Phú Thiện (Gia Lai) hàng đêm phải leo lên nóc nhà, ngóng về đồng mía với nỗi lo canh cánh: mía cháy!
Cả một vùng nguyên liệu mía ở thung lũng Ayun Pa đang đầu vụ thu hoạch bỗng dưng bốc cháy. Trong ngày 31/1, có 4 ruộng mía với khoảng 40 ha mía đang kỳ thu hoạch ở các xã: Ia Hiao, Ia Piar, Ia Peng, Chroh Pơnan (huyện Phú Thiện) bốc cháy. Đến ngày 4/2 (mùng 2 Tết), thêm gần 20 ha nữa cháy. Thời tiết hanh khô kết hợp gió to khiến ngọn lửa “xơi” hết ruộng mía này đến ruộng mía khác.
Một ruộng mía cháy ở huyện Phú Thiện |
Gặp chúng tôi ở Trạm Nguyên liệu số 2 trong tình trạng áo quần lấm lem muội than khi vừa từ vùng cháy về, ông Đào Chí Hiếu - Trưởng phòng Nguyên liệu Công ty cổ phần Mía đường - Nhiệt điện Gia Lai thở dốc: “Mía cháy khắp các xã: Ia Piar, Ia Hiao, Ia Peng, Ia Yeng, Chroh Pơnan (huyện Phú Thiện) và xã Pờ Tó (huyện Ia Pa, Gia Lai), xã Chư Băh (thị xã Ayun Pa). Đang dập lửa ở ruộng mía này, lại bùng cháy ở ruộng mía khác. Bản thân tôi phải bỏ cả Tết để đi đốc thúc các trạm thu mua nguyên liệu của Công ty huy động dân chữa cháy mía".
Các chủ mía Nguyễn Văn Mạnh, Nguyễn Thị Hương, Rơ Mah Y Lương, Đàm Thị Chì, Nguyễn Công Nhận... cũng vừa hớt hải phóng xe máy đến kêu với Trạm Nguyên liệu số 2 của Công ty đặt tại xã Chroh Pơnan, người mất ít thì 3 sào, nhiều thì 4ha, cháy vèo chỉ trong một giờ đêm mùng 2 Tết.
Trưa ngày 29 Tết (ngày 31/1), chúng tôi vào ruộng mía cách Trạm 2 vài cây số, vùng mía đang cháy rừng rực. Hơn chục người dân ra sức chui vào giữa ruộng mía ngút ngàn để phát đường ranh chặn ngọn lửa. Gió thổi lồng lộng, lửa bốc hừng hực táp ruộng mía… Ông Dương Văn Thảo (điểm 8, xã Ia Hiao, huyện Phú Thiện) đang nhễ nhại mồ hôi, mặt lấm lem bụi khói, bước ra khỏi đám cháy, thở dốc kể: Cả nhà đang gói bánh chưng thì nghe tin mía cháy. Tất cả vội lao về phía ruộng mía nhưng đến nơi đã thấy "bà hỏa" xơi mất 4,5 ha mía. Chậm tí nữa thì 9 ha của 4 nhà trong đám ruộng này đều bị ngốn sạch.
Tính riêng tại huyện Phú Thiện, trong 8 ngày mía cháy (từ 29/1 đến 4/2) đã thiệt hại đến 100 ha (trên 7.000 tấn mía). Theo tính toán của nhà máy đường thì thiệt hại không dưới 6 tỷ đồng.
Ông Dương Văn Thảo bộc bạch: “Mía bị cháy giảm giá trị từ 30 đến 40% so với bán mía tươi. Do nhà máy trừ hao hụt (12% tạp chất), do mất trữ đường, do công đốn và vận chuyển tăng vì mía... bẩn. Đó là chưa kể mía cháy phải đợi đến khi ra Tết, nhà máy đường hoạt động trở lại mới thu mua lúc đó mía sẽ khô, coi như... mất ăn”.
Ai phá hoại?
Nhà máy Đường Ayun Pa cũng phải ưu tiên mua trước mía bị cháy để giảm thiệt hại cho dân. Chất lượng, sản lượng đến sản phẩm đường chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng. Đó là chưa kể khó khăn vì xáo trộn lịch chặt mía do phải ưu tiên mua mía của những hộ bị cháy trước”.
| Mía cháy gây tâm lý hoang mang cho người dân trồng mía, vì toàn bộ thu nhập và gia sản của họ trong một năm cật lực lao động đều trông đợi vào mùa thu hoạch này. |
Theo ông Đỗ Hồng Sơn - Trưởng Công an xã Ia Peng (xã trọng điểm cháy trong những ngày áp Tết): “Chỉ hơn một tuần Tết Nguyên đán đã diễn ra ngót chục vụ mía cháy. Chiều 28 Tết (ngày 31/1), Công an xã phát hiện 1 bé gái 12 tuổi châm lửa đốt ruộng mía, lửa cháy lan sang ruộng mía của 2 xã cận kề là Ia Peng và Ia Piar. Xã đã huy động dân cứu mía nhưng không kịp, ngọn lửa đã thiêu hết 12,3 ha mía. Đặc biệt trong đêm 29/1, khi Công an xã huy động dân đi cứu mía cháy thì bị 4 đối tượng chưa rõ danh tính từ trong đám cháy chạy ra ném đá, ngăn cản, tấn công lại lực lượng Công an”.
Ông Cáp Thành Dũng - Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Mía đường - Nhiệt điện Gia Lai bức xúc: “Thực trạng cháy mía năm nay rất bất thường. Ban đầu là do người dân sơ sẩy, do đồng bào đốt đồng bắt chuột, nhưng sau cháy lớn, cháy nhiều là do có đối tượng xấu phá hoại. Đặc biệt, trong mấy ngày Tết, một số lái buôn xúi giục, mua chuộc các đối tượng xấu đốt mía của dân hòng gây tâm lý hoang mang, ép dân phá bỏ hợp đồng với nhà máy để bán mía cho họ với giá thấp”.
Mía cháy chủ yếu ở vùng xảy ra tranh chấp mua bán ngoài tỉnh (Trạm 2 là điển hình), nhiều vụ đốt mía là để gây sức ép tiêu thụ với nhà máy. Nhưng phần lớn là đốt để nông dân nóng ruột đốn mía, bán ra tỉnh ngoài vì “sợ mía cháy mà bán đổ bán tháo, dù bán ngoài giá thấp hơn đến 10%, tức chịu lỗ 100.000 đồng/tấn”. Một nông dân trồng mía tiết lộ.
Để minh họa, ông Dũng thống kê, từ đầu vụ đến nay đã có hơn 300 xe tải chuyển mía bán ngoài vùng với tổng sản lượng trên 10.000 tấn. “Cháy lớn là do có kẻ xúi đốt hoặc thậm chí... thuê người đốt để ép nông dân bán sớm ra ngoài vùng nguyên liệu. Mà nông dân thì sốt ruột sợ đêm dài lắm mộng; nhiều hộ đã phá bỏ hợp đồng với Công ty để lén chặt mía bán cho các Nhà máy Đường ở tỉnh khác.
Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, Thượng tá Yên Văn Hảo- Trưởng Công an huyện Phú Thiện cho biết cơ quan công an
đang tiếp tục điều tra, hiện chưa có kết luận cuối cùng. Để ngăn chặn tình trạng trên, trước mắt, Công an huyện đang chỉ đạo lực lượng chuyên môn và đội ngũ Công an xã phối hợp với Nhà máy Đường Ayun Pa thành lập lực lượng thường trực phòng - chống và chữa cháy mía tại xã với nòng cốt là Công an xã và người dân. Chính quyền địa phương và Nhà máy Đường đã có sự phối hợp, hỗ trợ nhau để thành lập các tổ công tác chốt chặn ở đầu các bờ kênh và đường vào ruộng mía để ngăn chặn, xét hỏi các đối tượng ra vào khu vực ruộng mía 24/24.Yến Viễn
Bình luận