Trong một loạt các bài xã luận, tranh minh họa chính trị và các bài đăng trên mạng xã hội những ngày gần đây, tờ Hoàn Cầu thời báo của Trung Quốc chỉ trích việc Mỹ không viện trợ kịp thời cho Ấn Độ, đồng thời kêu gọi New Delhi cải thiện quan hệ với Bắc Kinh.
Báo Trung Quốc nhấn mạnh tình hình tuyệt vọng ở Ấn Độ, nơi các bệnh viện và lò hỏa táng bị quá tải, và cho rằng Ấn Độ không thể dựa vào Mỹ.
Xe cấp cứu bên ngoài một cơ sở hỏa táng tại New Delhi. (Ảnh: Bloomberg)
“Đại dịch này cho thấy phương Tây tiến gần hơn đến Ấn Độ vì mục đích chính trị nhiều hơn”, tờ báo viết. "Sự gần gũi này thật mong manh và hời hợt".
Những bình luận từ Trung Quốc, cùng với mức độ nghiêm trọng của cuộc khủng hoảng ở Ấn Độ, cho thấy khác biệt về tình hình tiêm chủng COVID-19 giữa các nước "giàu và nghèo" có khả năng ảnh hưởng đáng kể đến tình hình địa chính trị. Đặc biệt là khi, các khu vực trên thế giới bắt đầu mở cửa trở lại sau thời gian phong tỏa chống dịch.
Bản thân Washington và New Delhi cũng tăng cường quan hệ những năm qua, trong bối cảnh xung đột biên giới Trung - Ấn trên dãy Himalaya và Ấn Độ nỗ lực thu hút các công ty nước ngoài đang tìm cách giảm phụ thuộc vào Trung Quốc.
Tổng thống Joe Biden hôm 25/4 đã đáp ứng lời kêu gọi trợ giúp Ấn Độ. Chính quyền của ông cam kết hỗ trợ Ấn Độ về nguyên liệu để sản xuất vaccine COVID-19 và tài chính để thúc đẩy quá trình này. "Cũng giống như Ấn Độ đã gửi hàng hóa hỗ trợ đến Mỹ khi các bệnh viện của chúng tôi chịu áp lực hồi đầu đại dịch, chúng tôi quyết tâm giúp Ấn Độ trong thời điểm cần thiết", ông Biden nói.
Dù Ấn Độ hoan nghênh động thái này, hành động của Mỹ vẫn được xem là quá muộn đối với một chính quyền đã tìm cách nâng cao quan hệ đối tác an ninh trong nhóm QUAD, một nhóm bao gồm cả Ấn Độ, Nhật Bản và Australia. Hôm 16/4, người đứng đầu Viện Huyết thanh Ấn Độ nhà sản xuất vaccine lớn nhất thế giới, đã phải khẩn thiết kêu gọi ông Biden hỗ trợ cung cấp các hàng hóa y tế cần thiết cho Ấn Độ.
Aparna Pande, Giám đốc chương trình Sáng kiến về Tương lai của Ấn Độ và Nam Á tại Viện Hudson, có trụ sở tại Washington, cho biết: “Việc Mỹ phản ứng chậm trễ đối với cuộc khủng hoảng nhân đạo ở Ấn Độ thật đáng tiếc. Sự cố này đã củng cố quan điểm trong Ấn Độ rằng họ nên tập trung vào sự tự chủ chiến lược hơn là liên kết với Mỹ".
Chính quyền Tổng thống Biden từng nhấn mạnh mối quan hệ chặt chẽ với Ấn Độ như một phần trong kế hoạch tăng cường quan hệ an ninh với các đồng minh và đối tác chiến lược, nhằm đối phó với Trung Quốc. Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi, người đang bị chỉ trích vì cách ứng phó với đại dịch, được cho là đã góp phần đưa Ấn Độ đến gần hơn với Mỹ kể từ khi lên nắm quyền vào năm 2014, dù trước đó, Ấn Độ có truyền thống không liên minh.
Ngoài việc chỉ trích chính quyền Biden, Trung Quốc cũng đề nghị viện trợ cho Ấn Độ. Đại sứ quán Trung Quốc tại Sri Lanka cho biết họ đã gửi 800 máy tạo oxy cho Ấn Độ vào 25/4 và sẽ gửi thêm 10.000 máy nữa trong vòng một tuần.
Theo Aman Thakker, nhà nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế có trụ sở tại Washington, mặc dù chính quyền ông Biden đáng nhẽ ra nên phản ứng tốt hơn, Mỹ vẫn còn thời gian để cứu vãn danh tiếng.
Ông nói: “Về lâu dài, xem xét lợi ích quốc gia của cả Mỹ và Ấn Độ thì hai nước vẫn sẽ tiếp tục hợp tác với nhau. Cả hai quốc gia đã đầu tư thời gian và nỗ lực trong hơn 20 năm để xây dựng mối quan hệ và lòng tin, và các chủ trương chiến lược thúc đẩy việc này sẽ tiếp tục tồn tại”.
Hiện tại, Mỹ cho biết nguyên liệu cần thiết để sản xuất Covishield, tên của vaccine từ Oxford-AstraZeneca được sản xuất tại Ấn Độ, “sẽ ngay lập tức được cung cấp” và Mỹ sẽ tài trợ cho nhà sản xuất vaccine Ấn Độ Biological E mở rộng khả năng sản xuất. Máy thở, bộ xét nghiệm nhanh, thiết bị bảo hộ cá nhân và các thiết bị điều trị cũng sẽ được gửi đến.
Cố vấn y tế của ông Biden, Tiến sĩ Anthony Fauci cho biết Mỹ sẽ xem xét việc gửi cho Ấn Độ những liều vaccine AstraZeneca dự trữ của nước này. Công ty sản xuất vaccine chưa yêu cầu phê duyệt theo quy định đối với loại vaccine này tại Mỹ. Vào tháng 3, ông Biden đã đặt hàng gần như đủ vaccine COVID-19 để tiêm chủng đầy đủ cho mỗi người Mỹ trưởng thành hai mũi.
Bình luận