Tranh cãi quê Thạch Sanh: Cao Bằng hay Campuchia?

Thời sựThứ Tư, 10/06/2015 07:51:00 +07:00

Không ít ý kiến cho rằng, Thạch Sanh quê ở Campuchia chứ không phải Cao Bằng, bởi họ Thạch chỉ có ở Campuchia.

(VTC News) - Không ít ý kiến cho rằng, Thạch Sanh quê ở Campuchia chứ không phải Cao Bằng, bởi họ Thạch chỉ có ở Campuchia.

Sau khi ĐHQG Hà Nội kết thúc kỳ thi Đánh giá năng lực, trên một số báo và mạng xã hội lan truyền câu hỏi được ghi là “Trích đề thi vào ĐHQG Hà Nội năm 2015” với nội dung: “Thạch Sanh quê ở đâu?”.

Mặc dù đại diện của ĐHQG Hà Nội đã lên tiếng phủ nhận câu hỏi này không có trong bộ đề thi vào trường, nhưng những tranh luận quanh nguồn gốc của Thạch Sanh lập tức được dấy lên và trở thành đề tài bàn tán sôi nổi.

Thạch Sanh là truyện cổ tích nổi tiếng, gắn bó với nhiều thế hệ thiếu nhi Việt Nam. Cho đến bây giờ, hình ảnh về chàng dũng sĩ Thạch Sanh vẫn được nhắc đến như một ví dụ điển hình về lòng dũng cảm và trượng nghĩa.
thạch sanh
Thạch Sanh là truyện cổ tích gắn bó với nhiều thế hệ thiếu nhi 
Nói đến nguồn gốc của Thạch Sanh, trong bộ Kho tàng Truyện cổ tích Việt Nam của Nguyễn Đổng Chi, truyện Thạch Sanh được bắt đầu bằng địa danh Cao Bình:

"Ngày xưa ở Quận Cao Bình có vợ chồng bác tiều phu Thạch Nghĩa tuổi đã cao mà không có con.

Vợ chồng ngày đêm lo buồn, càng ra sức làm việc nghĩa, như khơi cống, đào mương, đắp đường, vét giếng, cùng lo nấu nước giúp cho người qua đường uống, để mong trời trông lại mà cho một mụn con.

Quả nhiên, về sau Thạch Bà thụ thai, nhưng ba năm chưa đẻ. Giữa lúc đó, Thạch Ông mất, Thạch Bà sinh hạ một đứa con trai khôi ngô tuấn tú, đặt tên là Thạch Sanh..."

Như vậy nghĩa là quê của Thạch Sanh là ở quận Cao Bình, mà địa danh đó nay là thuộc tỉnh Cao Bằng. Nhiều ý kiến đồng tình với quan điểm này, bởi sự trùng khớp về địa lý trong tác phẩm văn học dân gian và ngoài đời thực.
thạch sanh
Tuy nhiên, không ít ý kiến cho rằng Thạch Sanh có nguồn gốc từ Campuchia. Truyền thuyết về chàng Thạch Sanh đánh chằn tinh cứu công chúa bắt nguồn từ đất nước láng giềng bởi họ Thạch không phải của Việt Nam mà là của người Campuchia.

Trong Từ điển văn học (bộ mới), PGS. Chu Xuân Diên đã viết đại ý như sau:

Nhân vật Thạch Sanh có những nét tương tự với nhân vật dũng sĩ trong các anh hùng ca dân gian thời thị tộc - bộ lạc. Đó là loại nhân vật anh hùng có những khả năng phi thường, được thần thoại hóa, có tinh thần dũng cảm trong chiến đấu để bảo vệ cộng đồng, bảo vệ phụ nữ.

Song ở nhân vật Thạch Sanh, lại thấy có những những nét về tính cách và số phận tiêu biểu cho loại nhân vật ra đời trong xã hội đã có giai cấp. Chàng thuộc tầng lớp nghèo khổ, hiền lành, thật thà, cả tin (gần với hình ảnh một nông dân nghèo); trước khi có được hạnh phúc và địa vị cao sang. Mặc dù vậy, quan hệ xã hội ở đây cũng hãy còn mộc mạc; những suy nghĩ, ham muốn của con người trong truyện chưa mấy phức tạp.

Hiện bản truyện thơ Thạch Sanh được phổ biến nhất, có ngôn ngữ bình dị nhưng không kém tinh tế. Nhiều đoạn giàu hình ảnh như đoạn Thạch Sanh xuống thăm thủy phủ, đoạn miêu tả năng lực thần kỳ của cây đàn thần.

Nói như vậy để thấy, khi nhắc đến truyện Thạch Sanh, người ta chú ý đến tinh thần và nội dung chuyển tải của câu chuyện, chứ không mấy người quan tâm đến nguồn gốc, hay nói cách khác là quê hương thực sự của Thạch Sanh.

Vậy Thạch Sanh quê ở đâu, Cao Bằng hay Campuchia?

 

Thuần Vũ
Bình luận
vtcnews.vn