Thế giới lạ của dân chơi Head-Fi

Xuất phát từ cụm từ headphone hi-fi, đây là những dòng sản phẩm tai nghe chuyên dụng dành cho các audiophile với sự cao cấp từ chất lượng cho tới giá thành.

Nhắc đến các loại tai nghe nhiều người sẽ nghĩ ngay đến những dòng tai nghe tầm trung với giá thành từ 100 ngàn đến 1 vài triệu đồng. Tuy nhiên, đó chưa phải là những tai nghe được xếp vào hàng head-fi và để đạt đến đẳng cấp này, các audiophile phải đầu tư chi phí khá lớn, tương đương với một bộ loa tầm trung.

Hầu hết các tai nghe trên thị trường hiện nay chỉ đáp ứng cho nhu cầu giải trí đa nhiệm với giá bán ra không quá đắt và đa số người mua chỉ dùng như một thứ phụ kiện và không đầu tư cũng như chọn lựa kỹ lưỡng. Thực tế thì đa số người dùng mua tai nghe như một giải pháp cho các máy nghe nhạc số trên di động và đề cao khả năng cơ động của nó thay vì coi đây là một thú chơi mang tính chuyên sâu.

Tuy nhiên, với những audiophile chính hiệu thì khác. Việc chọn headphone thay vì sử dụng các bộ loa hi-end chuyên dụng có nhiều lý do mà phần nhiều bắt nguồn từ việc muốn tận hưởng một thứ âm thanh tinh khiết nhất mà không bị ảnh hưởng bởi các yếu tố ngoại cảnh.

Với thiết kế chụp tai, head phone có thành phần cấu tạo từ màng âm, mút lót và các vật liệu bán dẫn, thậm chí là mạch ampli sẽ đưa người nghe vào một không gian tách biệt với độ cách âm với môi trường xung quanh gần như tuyệt đối. Do đó, headphone đặc biệt thích hợp với những audiophile không có không gian phòng nghe riêng hay muốn thưởng thức một mình mà không làm ảnh hưởng tới người khác bởi âm lượng lớn.

 Các thương hiệu lớn như Sennheiser, Denon, AKG từ lâu đã nổi tiếng với những dòng headphone cao cấp cùng công nghệ chế tạo và linh kiện độc quyền. Thậm chí, có những bộ tai nghe giá trị lên tới vài ngàn USD một chiếc, số lượng sản xuất giới hạn trên toàn thế giới và điều này đồng nghĩa với việc có tiền cũng chưa chắc sở hữu được nó.

Thường thì giá trung bình của một headphone dao động từ 300 USD tới 1000 USD cho các mẫu tầm trung. Một số model điển hình trong tầm tiền này như Denon AH series hay Sennheiser HD series… khá phổ biến trong giới audiophile bởi chúng dễ kiếm và được nhập về Việt Nam từ nhiều nguồn, có nhà phân phối chính thức.

Thậm chí có những chiếc headphone đỉnh cao đã đi vào lịch sử như Sony Qualia 010 có giá xấp xỉ 2600 USD hay Ultrasone Edition 8 Limited giá 2000 USD. Những chiếc tai nghe này ngoài việc được chế tạo cầu kỳ, số lượng giới hạn thì thiết kế của chúng từ trong ra ngoài đều trau chuốt một cách tinh tế bằng vật liệu cao cấp cũng như được thẩm âm bởi các chuyên gia hàng đầu thế giới.

Mua một headphone không khó như chọn loa hi-end bởi việc phối âm với các headamp không cồng kềnh và khốn khổ như ghép loa với ampli. Thế nhưng, ở một góc độ khác, các audiophile trót đam mê headphone cũng cần phải có khá nhiều kinh nghiệm mới chọn được một tai nghe ưng ý.

Đầu tiên với headamp, đây là một phụ kiện có thể tạo quyết định tới 60 hay thậm chí là 80% chất lượng âm thanh khi phát ra trên một chiếc headphone. Về bản chất, đây như một bộ ampli thu nhỏ, có tính cơ động cao chuyên dụng cho các tai nghe.

Thế giới của headamp cũng gồm cả những thiết bị sử dụng bóng hoặc mạch điện tử. Điều này tạo nên sự phân cấp và khác biệt khiến việc đầu tư vào chơi headphone – headamp cũng cầu kỳ chẳng kém gì chơi dàn hi-end.

Khi nối vào headphone, các mạch trở/bóng trên headamp sẽ đóng vai trò tái tạo âm thanh, trả về đúng các dải tần nguyên bản, tạo ra âm sắc chất lượng cao phát ra headphone. Trong nhiều trường hợp, headamp còn góp phần kích âm, bổ trợ cho những dòng headphone thiếu bass hay yếu treble.

Một số dòng headamp đình đám và có tiếng hiện nay của Zero, Denon hay Littledot MK4SE được đánh giá là những sản phẩm tái tạo âm khá tốt cho các headphone, nhất là với những dòng tai nghe “khó tính” ít bass hay âm trung thấp.

Một lưu ý khi chọn mua headphone là nên đem headamp cùng đĩa tủ của mình đi thử, tránh trường hợp bị các cửa hàng nghe nhìn “thuốc” bằng cách cắm trung gian qua một headamp khiến âm thanh qua xử lý “lừa tai”, và người mua xuống tiền cho một headphone không đạt chất lượng.

Bên cạnh đó, các headphone cao cấp hiện nay đa số là hàng nhập với xuất xứ từ châu Âu, do đó ngay trên vỏ hộp ghi rất rõ từng thông số và chất liệu của sản phẩm. Thêm vào đó, cần phải đeo thử để xác định độ vừa vì nếu khung headphone không hợp với phom người nghe, màng âm sẽ không chụp khít tai và chắc chắn dẫn tới việc tản âm, tạo nên thứ âm thanh kém chất lượng.

Nhiều loại headphone sử dụng vỏ bằng các loại gỗ tự nhiên giống như loa hi-end, ví dụ model AH-D5000, AH-D7000 của Denon dùng gỗ Mahogany làm vật liệu tạo vỏ chụp tai. Do đó khi sử dụng phải chú ý khô ráo, tránh trường hợp bị ẩm sẽ dẫn tới khả năng gỗ bị biến chất và xuống cấp cả về hình thức lẫn chất lượng âm thanh.

Thường thì các chấu cắm của tai nghe được mạ vàng toàn bộ điểm tiếp xúc với chân cắm. Vàng là chất bán dẫn tốt và cũng vì thế nó được chọn làm vật liệu dẫn âm, truyền tải tới headphone những âm thanh trung thực nhất.

Cũng như loa, headphone không phải thứ mì ăn liền mua về là được tận hưởng mà người chơi sẽ phải thông qua quá trình “burn” bằng cách cho phát nhạc liên tục khoảng 50 tới 100 giờ từng loại nhạc khác nhau. Sau quá trình này, âm thanh sẽ hay hơn, đằm hơn và đây là một trong những kỹ thuật cơ bản mà người chơi headphone cần nằm rõ.

Cấu thành một bộ head-fi cao cấp ngoài headphone, headamp, DAC như đã liệt kê thì với dân chơi audiophile, một bộ đầu đọc âm thanh lossless sẽ là nguồn phát và đóng vai trò kết nối đồng bộ với các linh kiện này.

Như đã nói, head-fi không phải là headset hay một thứ accessories thứ cấp, mà phải mua cho có. Chơi head-fi cũng kỳ công như công cuộc chinh phục một bộ dàn hi-end. Một chiếc headphone nghe được là nó phải thể hiện tốt giai điệu và tiết tấu của bản nhạc, đem tới âm thanh thuần khiết và sâu lắng với các dải âm phát ra trung thực, đúng điệu.

Trên thực tế head-fi và hi-end là giới chơi khá nhiều điểm tương đồng và vì thế nó đòi hỏi tính chuyên sâu và trình độ thẩm âm cao. Nếu chỉ nghĩ đơn giản là mua một chiếc headphone đắt tiền và cắm vào smartphone để nghe nhạc thì tốt nhất nên quên ngay bài viết này bởi đó không phải là cách chơi của audiophile.

Thành Long