Quyết định của ông Trump đẩy Trung Đông đến trước bờ vực khủng hoảng

Thế giớiThứ Tư, 09/05/2018 07:14:00 +07:00

Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 8/5 (giờ địa phương) thông báo Mỹ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran, làm dấy lên lo ngại về nguy cơ khủng hoảng ở Trung Đông, đi ngược lại mong muốn của nhiều đồng minh châu Âu.

Trong bài phát biểu được truyền hình từ Nhà Trắng, ông Trump cho biết sẽ tái áp dụng các lệnh trừng phạt kinh tế của Mỹ với Iran để phá vỡ “bản thỏa thuận một chiều tồi tệ chưa bao giờ nên được thực hiện”.

Thỏa thuận hạt nhân Iran được ký kết năm 2015 giữa Mỹ, 5 quốc gia khác (Anh, Nga, Pháp, Trung Quốc, Đức) và Iran, với nội dung gỡ bỏ các lệnh trừng phạt để đổi lại việc nước này hạn chế chương trình hạt nhân. Theo Reuters, thỏa thuận nhằm ngăn chặn Iran có được bom hạt nhân.

trump-iran-1

 Tổng thống Mỹ Donald Trump từng phản ứng gay gắt với thỏa thuận hạt nhân Iran.

Tuy nhiên Tổng thống Trump phàn nàn rằng thỏa thuận – cũng là thành tựu chính sách ngoại giao nổi bật của người tiền nhiệm Barack Obama - không giải quyết được vấn đề chương trình tên lửa đạn đạo của Iran, các hoạt động hạt nhân sau năm 2025 của nước này hay vai trò của họ trong xung đột tại Yemen và Syria.

Theo Reuters, Iran đã mở rộng ảnh hưởng chính trị và quân sự ở Trung Đông trong những năm gần đây, khiến đồng minh của Mỹ là Israel và Ả Rập Xê-út e ngại. Với tình hình căng thẳng trong khu vực, quân đội Israel ngày 8/5 chuyển sang trạng thái cảnh giác cao độ trước khả năng bùng phát xung đột với người hàng xóm Syria, đồng minh của Iran.

Các chuyên gia Châu Âu ngay lập tức lên tiếng cho rằng quyết định này của ông Trump sẽ dẫn tới những hậu quả khó lường, liên quan đến tình hình an ninh và kinh tế toàn khu vực Trung Đông. 

Phá vỡ thoả thuận Iran là động thái mới nhất trong chính sách “ưu tiên Nước Mỹ” của ông Trump, trước đó từng khiến Mỹ rút khỏi hiệp ước khí hậu Paris, có nguy cơ chiến tranh thương mại với Trung Quốc và rút khỏi hiệp định thương mại châu Á – Thái Bình Dương.

Phát biểu trong cùng ngày, Tổng thống Iran Hassan Rouhani cho biết Iran sẽ ở lại trong thỏa thuận mà không có Washington. Dù vậy, đài truyền hình Iran nói quyết định của ông Trump là bất hợp pháp và phá vỡ các thỏa thuận quốc tế.

Theo Reuters, khôi phục lại các lệnh trừng phạt sẽ khiến Iran gặp khó khăn khi bán dầu ra nước ngoài hoặc sử dụng hệ thống ngân hàng quốc tế.

Iran là thành viên lớn thứ 3 của Tổ chức các nước xuất khẩu Petroleum, cung cấp khoảng 3,8 triệu thùng dầu thô mỗi ngày ra thế giới, tương đương dưới 4% nguồn cung cấp. Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản và Hàn Quốc mua phần lớn lượng dầu này.

Theo Bộ Tài chính Mỹ, các lệnh trừng phạt liên quan đến ngành năng lượng, ô tô và tài chính của Iran sẽ được áp dụng trở lại trong 3 và 6 tháng tới. Giá dầu giảm nhẹ sau thông báo của ông Trump, trước đó giảm khoảng 4%.

Video: Tổng thống Trump công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel

Phương Anh
Bình luận
vtcnews.vn