Quả hồng châu chứa độc tố nguy hiểm thế nào?

Mới đây, tại huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai xảy ra sự việc 17 em học sinh hái quả hồng châu ăn và bị ngộ độc, trong đó 1 em tử vong. Đáng nói, đây không phải là lần đầu tiên xảy ra sự việc ngộ độc quả hồng châu. Trước đó, nhiều tỉnh miền núi như Hà Giang, Lai Châu cũng ghi nhận các trường hợp tử vong và nhập viện vì ăn loại quả này.

Theo Chi cục Vệ sinh an toàn thực phẩm tỉnh Hà Giang, cây hồng châu còn có tên gọi khác là cây rom, mề gà, khua mật, móc quạ... Cây thường mọc ở khu vực núi đá, thuộc dạng cây dây leo, vỏ thân cây màu xanh nhạt, có gai nhọn, cứng.

Lá cây to gần bằng 2 ngón tay người lớn, dài từ khoảng 11-12 cm, màu lá xanh đậm. Quả tròn to gần bằng quả trứng gà, vỏ nhẵn mượt không có lông. Quả non vỏ màu xanh nhạt, khi quả chín vỏ có màu tím và hơi mềm, bửa vào trong có lớp vỏ màu hồng.

Mỗi quả từ 4 - 6 hạt, các hạt có một lớp cùi màu trắng đục, nhiều nước và mềm bao bọc, bên trong cùi có một hạt to bằng hạt ngô màu tím và hơi dẹt. Quả hồng châu chín vào thời gian tháng 6, 7, 8 hằng năm, do vậy đây cũng là thời điểm hay xảy ra những vụ ngộ độc quả này nhất.

Độc tố của quả hồng châu là alcaloid, chứa chính trong nhân hạt (chưa thấy trong cùi) của quả. Độc tính của chúng tác động chủ yếu lên tế bào cơ tim và gây phù phổi cấp.

Thử nghiệm trên động vật cho thấy, liều tối thiểu gây chết qua đường tiêu hóa của hạt có cả cùi đối với thỏ là 18g/kg thể trọng, đối với chuột cống trắng là 72g/kg thể trọng (động vật chết do suy hô hấp và trụy tim mạch). Hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu ngộ độc do quả hồng châu.

Khi bị ngộ độc quả hồng châu, người ngộ độc thường thấy các biểu hiện như nôn, buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy. Nếu không được chữa trị kịp thời thì sẽ dẫn đến nguy hiểm đến tính mạng.

Chi cục ATVSTP tỉnh Hà Giang khuyến cáo, khi phát hiện người bị ngộ độc, cần nhanh chóng xử trí bằng cách như gây nôn ngay lập tức, cho uống đủ nước (tốt nhất là dùng oresol) và bổ sung thêm than hoạt (liều 1gam/kg cân cặng người bệnh), sau đó nhanh chóng đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất bằng phương tiện vận chuyển, tuyệt đối không để người bệnh đi bộ.

Nếu người bệnh hôn mê, co giật thì phải cho người bệnh nằm nghiêng. Nếu người bệnh thở yếu, ngừng thở, phải hà hơi thổi ngạt hoặc hô hấp nhân tạo bằng các phương tiện cấp cứu tại chỗ.

Để tránh những vụ ngộ độc đáng tiếc xảy ra, các bác sỹ khuyến cáo người dân, đặc biệt là trẻ em tuyệt đối không ăn các loại cây, củ, quả lạ mọc trong rừng, trong đó có quả hồng châu để phòng ngừa ngộ độc có thể dẫn đến tử vong. Khi thấy trong người xuất hiện các các triệu chứng ngộ độc cần đưa người bệnh đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được xử trí kịp thời.