Nguy cơ đụng độ quân sự Nga – Mỹ đang cận kề ở Sudan?

Matxcơva và Washington có thể đụng độ ở châu Phi, cụ thể hơn là ở Sudan - nơi Bộ Quốc phòng Nga dự định xây dựng một trung tâm hậu cần phục vụ các tàu hải quân nước này. Căn cứ mới của hạm đội Nga ở Biển Đỏ sẽ củng cố đáng kể vị thế của Matxcơva trong khu vực.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia quân sự, lợi ích của Nga ở Sudan đang xung đột với lợi ích của Mỹ. Lầu năm góc trước đó cũng tuyên bố về một số cơ sở hải quân tại đây, bao gồm cả cảng Sudan. Đây là vị trí Nga đã lên kế hoạch xây dựng căn cứ hải quân và là căn cứ đầu tiên của họ trên lục địa châu Phi.

Theo truyền thông Sudan, Bộ Tư lệnh các lực lượng vũ trang châu Phi (AFRICOM) đã nỗ lực trong 2 tháng để thuyết phục giới lãnh đạo Sudan từ chối hợp tác với Nga và "kết thân" với Mỹ. Trước đó, có thông tin cho rằng Washington đã gây áp lực lên chính phủ Sudan.

Mỹ đã nói về sự hợp tác "lâu dài và hiệu quả" với Sudan. Tháng 12/2020, Mỹ đưa Sudan ra khỏi danh sách các quốc gia tài trợ cho chủ nghĩa khủng bố. Tuy nhiên, trong 20 năm qua, hai bên chưa từng thảo luận về hợp tác chung và nhất là hợp tác quân sự.

Nước Mỹ hiểu nếu Nga xây dựng căn cứ hải quân ở Sudan, các tàu hải quân Nga sẽ giành quyền kiểm soát không chỉ Biển Đỏ mà cả với kênh đào Suez - nơi vận chuyển 10% lượng hàng hóa đường biển của thế giới, trị giá hàng nghìn tỷ USD.

“Nếu Nga xây dựng một căn cứ hải quân ở Sudan, giống như thời Liên Xô, các căn cứ đó có thể kiểm soát việc qua lại của tàu bè ở Biển Đỏ", Đại tá Nikolai Shulgin, chuyên gia quân sự Nga cho biết.

Ngoài ra, khu vực này được gọi là "chìa khóa của châu Phi", Mỹ không muốn và không thích giao chìa khóa cho ai đó, mà muốn giữ cho riêng mình.

Hiện Nga vẫn chưa bắt đầu xây dựng căn cứ hải quân. Nhưng theo các nguồn tin mở, Matxcơva đã ký xong thỏa thuận với Khartoum vào cuối năm 2020, đồng thời việc giao đất, đo đạc đã được thực hiện. Nga sẽ sớm triển khai quân đội Nga để bảo vệ căn cứ hải quân mới ở Sudan.

Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Liên bang Nga Timur Ivanov gần đây cho biết, "một ủy ban khảo sát đã đến thăm Sudan, nhằm làm rõ khả năng kỹ thuật và khối lượng yêu cầu của các tòa nhà và công trình phụ trợ". Ủy ban này của Bộ Quốc phòng Nga hoạt động trong khuôn khổ thỏa thuận song phương về việc thành lập một điểm hậu cần của Hải quân Nga tại quốc gia châu Phi này. Thứ trưởng Nga đồng thời cho biết thời điểm khởi công xây dựng căn cứ ở Sudan vẫn chưa được xác định.

Trong bối cảnh đó, theo Hải quân Mỹ, tàu viễn chinh USNS Carson City, cùng với các đơn vị Thủy quân lục chiến Mỹ trên tàu đã đến thăm cảng Sudan hôm 24/2. Đây là chuyến thăm đầu tiên của quân đội Mỹ tới quốc gia này trong lịch sử thành lập AFRICOM (2008).

Phó Tư lệnh AFRICOM Andrew Young nói rằng, "đây là thời điểm thay đổi cơ bản trong quan hệ song phương giữa Mỹ và Sudan". Báo chí Ả Rập đưa tin, tàu Hải quân Mỹ đến cảng Sudan là một phần của các thỏa thuận quân sự Khartoum và Washington.

Các chuyên gia quân sự nhận định, xung đột lợi ích của 2 đối thủ địa chính trị Nga – Mỹ trên lãnh thổ của quốc gia châu Phi có thể dẫn đến xung đột quân sự. Tuy nó có thể không dẫn đến các cuộc xung đột công khai nhưng có thể dẫn đến nhiều sự cố liên quan khiến quân đội Mỹ và Nga phải trực tiếp can dự.