Lật tẩy chiêu 'phù phép' hồ sơ mời thầu của Bệnh viện Ung bướu TP.HCM

5 lần điều chỉnh hồ sơ mời thầu

Ông Hà Văn Nam (Giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư Y tế Việt Mỹ) cho biết, công ty Việt Mỹ đã mua hồ sơ mời thầu (HSMT) của gói thầu “Cung cấp và lắp đặt hệ thống xạ trị gia tốc dưới hướng dẫn hình ảnh” thuộc công trình “Đầu tư trang thiết bị y tế cho khu khám, chẩn đoán và điều trị kỹ thuật cao của bệnh viện Ung bướu TP.HCM”.

Gói thầu xạ trị này do Bệnh viện Ung bướu TP.HCM phát ngày 29/11/2016. Tổng giá trị dự toán gói thầu xấp xỉ 240 tỷ đồng. Nội dung của “Gói thầu xạ trị” là cung cấp, lắp đặt 2 hệ thống máy xạ trị gia tốc tuyến tính tiên tiến và các thiết bị phụ trợ khác cho máy.

Với các yêu cầu kỹ thuật trong HSMT được phát hành ngày 29/112016, các dòng máy có model cao cấp nhất của hai hãng Elektra và Varian đều có thể đáp ứng.

“Đến nay không có đơn vị mua HSMT nào có kiến nghị về các tiêu chuẩn đánh giá về kỹ thuật trong HSMT phát hành ngày 29/11/2016. Như vậy, HSMT ban đầu đã được xây dựng và tuân thủ đúng các quy định pháp luật về đấu thầu và đảm bảo các thiết bị gia tốc xạ trị hiện đại của các hãng đều có thể đáp ứng chứ không nhằm hướng tới duy nhất một hãng nào”, ông Hà Văn Nam phân tích.

Tuy nhiên, ông Nam lại cho rằng Bệnh viện Ung bướu TP.HCM đã 5 lần gia hạn thời điểm đóng gói thầu để điều chỉnh HSMT. Các lần điều chỉnh HSMT diễn ra vào các ngày 16/12/2016, 30/12/2016, 16/01/2017, 27/02/2017, 14/03/2017.

Như vậy, doanh nghiệp có quyền đặt câu hỏi về tính minh bạch của 5 lần điều chỉnh HSMT này. Trước đó, không có đơn vị nào kiến nghị về các tiêu chuẩn đánh giá về kỹ thuật trong HSMT phát hành ngày 29/11/2016.

"Hồ sơ mời thầu do Bệnh viện Ung bướu TP.HCM phát hành lần 1 hoàn toàn tuân thủ các quy định, trình tự về pháp luật đấu thầu. Việc sửa đổi hồ sơ mời thầu của Bệnh viện Ung bướu TP.HCM ngày 14/03/2017 hoàn toàn không đúng luật đấu thầu và các văn bản quy định pháp luật về đấu thầu, cũng như các văn bản trả lời của Cục Quản lý đấu thầu (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), ông Nam Khẳng định.

Thay 2 nội dung có lợi cho một doanh nghiệp

Ngày 17/3/2017, Bệnh viện Ung bướu TP.HCM có quyết định điều chỉnh 2 nội dung trong HSMT. Điều này khiến cho các nhà thầu cảm thấy rất bức xúc khi nội dung thay đổi lại theo hướng có lợi cho một doanh nghiệp cụ thể.

Nội dung thứ nhất là điều chỉnh tiêu chuẩn đánh giá về năng lực kinh nghiệm.

“Thay đổi tiêu chí về việc nhà thầu thực hiện “toàn bộ hoặc phần lớn” hợp đồng thành “đã và đang thực hiện”. Việc thay đổi này đã không đáp ứng quy định về việc hợp đồng phải hoàn thành phần lớn tại thông tư số 05/2015/TT-BKHĐT ngày 16/06/2015 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư”, ông Nam phân tích.

“Thay đổi về quy mô gói thầu từ “Nhà thầu có >=1 hợp đồng cung cấp và lắp đặt thiết bị xạ trị có giá trị tối thiểu là 150 tỷ đồng” thành “>=2 hợp đồng, có tổng trị giá >=150 tỷ đồng”. Việc thay đổi này đã không đáp ứng được tiêu chí “có giá trị bằng hoặc lớn hơn 70% giá trị của gói thầu đang xét” quy định tại thông tư số 05/2015/TT-BKHĐT ngày 16/06/2015 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư”, ông Nam tiếp tục phân tích.

Vì vậy, ngày 29/03/2017, Công ty Việt Mỹ đã tiếp tục gửi công văn đến Cục Quản lý đấu thầu – Bộ Kế hoạch và Đầu tư để hỏi về các nội dung thay đổi trên.

Sau đó, ngày 31/03/2017, Cục Quản lý đấu thầu đã có ý kiến trả lời công ty Việt Mỹ. 

“Đối với trường hợp nêu trong văn bản của Quý công ty, việc lập hồ sơ mời thầu phải tuân thủ quy định nêu trên. Trường hợp hồ sơ mời thầu quy định hợp đồng cung cấp hàng hoá tương tự không phải là hợp đồng cung cấp hàng hoá có cùng chủng loại, tương tự về tính kỹ thuật và tính năng sử dụng với hàng hoá của gõi thầu đang xét (thiết bị xạ trị); không đáp ứng yêu cầu về quy mô (giá trị của hợp đồng tương tự); không phải là hợp đồng hoàn thành phần lớn theo hướng dẫn nêu trên là không phù hợp với quy định của pháp luật về đấu thầu”, văn bản của Cục Quản lý đấu thầu nêu.

“...Việc hồ sơ mời thầu quy định về giá trị của hợp đồng cung cấp hàng hoá tương tự thấp hơn so với yêu cầu của gói thầu, nhằm tạo lợi thế cho các nhà thầu không có đủ năng lực, kinh nghiệm tham dự thầu là vi phạm quy định tại khoản 2 điều 12 Nghị định số 63/2014/NĐ-CP”, công văn Cục Quản lý đấu thầu nêu.

Như vậy, việc điều chỉnh tiêu chuẩn đánh giá về năng lực kinh nghiệm của Bệnh viện Ưng bướu TP.HCM bằng cách tính tổng giá trị 2 hợp đồng (Hợp đồng xạ trị và hợp đồng thiết bị y tế) để đạt giá trị tương đương 50-70% trị giá gói thầu đang xét là không đúng với quy định tại Thông tư số 05/2015/TT-BKHĐT của Bộ Kế hoạch và Đầu tư tư về cả quy mô và tính chất của hợp đồng tương tự.

Ngoài ra, nội dung thứ hai điều chỉnh tiêu chuẩn đánh giá về kỹ thuật cũng có nhiều vấn đề bất hợp lý.

“Một số tiêu chí kỹ thuật quan trọng khi đánh giá máy gia tốc không được đưa vào làm tiêu chí đánh giá trong hồ sơ mời thầu. Các tiêu chí quan trọng có điểm đánh giá thấp. Các tiêu chí phụ/không quan trọng lại có điểm đánh giá cao. Các tiêu chí được xây dựng có lợi thế cho thiết bị của hãng Varian”, ông Hà Văn Nam phân tích hàng loạt bất hợp lý.

Cách xây dựng các tiêu chí kỹ thuật như trên dẫn tới thiết bị được chấm điểm kỹ thuật cao nhưng lại có cấu hình thấp hơn thiết bị có điểm kỹ thuật thấp. Bên cạnh đó, với yêu cầu điểm tối thiểu tăng lên là 90 điểm, dẫn tới chỉ duy nhất thiết bị của hãng Varian đạt về kỹ thuật.

“Như vậy, với các tiêu chỉ được thay đổi đã tạo ra một rào cản kỹ thuật nhằm hạn chế sự tham gia của hãng Elektra và chỉ còn duy nhất một hãng đáp ứng được các điều kiện dự thầu. Việc lựa chọn thiết bị theo hình thức đấu thầu rộng rãi về bản chất đã chuyển thành hình thức chỉ định và không có sự cạnh tranh về giá, không tuân thủ theo quy định của Luật Đấu thầu và các nghị định, thông tư hướng dẫn thực hiện”, ông Nam phân tích.

Cục Quản lý đấu thầu yêu cầu không tạo cạnh tranh bất bình đẳng

Trước những bất hợp lý trong công tác đấu thầu, ngày 17/03/2017, công ty Việt Mỹ đã gửi công văn đến Cục Quản lý Đấu thầu (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) để hỏi về những vấn đề nêu trên.

Công văn trả lời của Cục Quản lý Đấu thầu có nội dung như sau: “Nghị định số 63/2014/NĐ-CP (điều 12 khoản 2) quy định trong hồ sơ mời thầu không được nêu bất cứ điều kiện nào nhằm hạn chế sự tham gia của các nhà thầu hoặc nhằm tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu gây ra sự tranh cãi không bình đẳng”.

“Trường hợp thực tế trên thị trường có nhiều nhà sản xuất, cung cấp thiết bị xạ trị gia tốc dưới hướng dẫn hình ảnh đáp ứng yêu cầu kỹ thuật, yêu cầu điều trị của Bệnh viện Ung bứu TP.HCM thì việc hồ sơ mời thầu đưa ra các tiêu chí đánh giá, thang điểm, tổng số điểm tối thiểu theo hướng tạo lợi thế cho một, hoặc một số nhà thầu nhằm hướng tới một thiết bị xạ trị cụ thể nào đó, gây sự cạnh tranh không bình đẳng là vi phạm quy định nêu trên”, nội dung công văn khẳng định.

Để tìm hiểu sự thật của vấn đề, ngày 20/3/2017, công ty Việt Mỹ đã tiếp tục gửi kiến nghị đến Bệnh viện Ung bướu TP.HCM.

Ngày 27/3/2017, Bệnh viện Ung bướu TP.HCM đã có trả lời công ty Việt Mỹ nhưng không đề cập thẳng vào các nội dung kiến nghị.

Ngày 11/4/2017, Bệnh viện Ung bướu TP.HCM đã tiếp tục có công văn trả lời công ty Việt Mỹ.

“...Được sự chỉ đạo của UBND TP.HCM, bệnh viện đã điều chỉnh tiêu chuẩn đánh giá năng lực kinh nghiệm đối với hợp đồng cung cấp hàng hoá tương tự cho phù hợp với tình hình thực tế”, nội dung công văn của Bệnh viện Ung bướu TP.HCM nêu.

Như vậy, Bệnh viện Ung bướu TP.HCM đã lý giải việc điều chỉnh tiêu chuẩn đánh giá năng lực kinh nghiệm đối với nhà thầu như trên là theo chỉ đạo của UBND TP.HCM.

“Việc điều chỉnh này hoàn toàn không đúng với các quy định tại Thông tư số 05/2015/TT-BKHĐT của Bộ Kế hoạch và Đầu tư quy định chi tiết việc lập hồ sơ mời thầu”, ông Hà Văn Nam phân tích thêm.

Sau đó không lâu, ngày 17/4/2017, Bệnh viện Ung bướu TP.HCM có thông báo số 767/BVUB-TTB thông báo danh sách nhà thầu đạt yêu cầu về kỹ thuật, trong đó chỉ có duy nhất một nhà thầu đạt yêu cầu kỹ thuật (nhà thầu này chào thầu thiết bị của hãng Varian).

“Với các yêu cầu kỹ thuật theo hướng ưu tiên cho thiết bị hãng Varian và cố tình loại thiết bị của hãng Elektra thì việc chỉ có thiết bị của hãng Varian vượt qua vòng đánh giá kỹ thuật là điều hiển nhiên”, ông Hà Văn Nam bức xúc.

Ngày 21/4/2017, Bệnh viện Ung bướu TP.HCM đã tiến hành mở hồ sơ đề xuất tài chính với duy nhất một nhà thầu trong khi các kiến nghị của Việt Mỹ đều không được phản hồi và không có câu trả lời thoả đáng.

Không chỉ vấn đề này, việc đấu thầu các dự án tại một số bệnh viện ở TP.HCM dù có nhiều sai phạm trong quá trình đấu thầu nhưng tất cả các ý kiến đều không được phản hồi và không có câu trả lời thoả đáng.

“Xuất phá từ những vấn đề nêu trên, công ty Cổ phần đầu tư Việt Mỹ kính đề nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét, có ý kiến chỉ đạo thanh kiểm tra gói thầu đang thực hiện tại bệnh viện Ung bứu TP.HCM để đảm bảo quá trình đấu thầu tuân thủ theo quy định của Luật Đấu thầu và các văn bản hướng dẫn thi hành, đảm bảo quá trình đấu thầu công khai, minh bạch, sử dụng nguồn vốn hiệu quả”, Giám đốc Công ty Việt Mỹ đề nghị.

Phó Thủ tướng chỉ đạo làm rõ

Ngày 4/5/2017, Văn phòng Chính phủ đã có văn bản gửi UBND TP.HCM về vấn đề này. Về việc này, Phó Thủ tướng thường trực Trương Hoà Bình đã có ý kiến chỉ đạo làm rõ.

“UBND TP.HCM kiểm tra việc đấu thầu của gói thầu cung cấp và lắp đặt hệ thống xạ trị gia tốc dưới hướng dẫn hình ảnh của Bệnh viện Ung bướu TP.HCM; giải quyết khiếu nại của Công ty cổ phần Đầu tư Việt Mỹ liên quan đến việc đấu thầu của gói thầu nêu trên; có biện pháp giải quyết theo đúng quy định của pháp luật”, Phó Thủ tướng Trương Hoà Bình yêu cầu.

Ngoài ra, Phó Thủ tướng Trương Hoà Bình cũng yêu cầu UBND TP.HCM phải báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả trướng ngày 1/6/2017.

Video: Sẽ thuê giám đốc bệnh viện để tránh độc đoán, chuyên quyền