Việt Nam có rất nhiều món bánh ngon tồn tại rất lâu đời đã trở thành văn hóa, thành đặc sản của vùng miền, của dân tộc. Cùng với những món ăn truyền thống đó, lá dong - lá chuối là người bạn đồng hành không thể thiếu để tạo nên hương vị đặc sắc và độc đáo không thể thay thế được.
Các món bánh truyền thống
Truyền thống dùng lá gói thực phẩm của người Việt được thể hiện mạnh và rõ ràng nhất ở các món bánh truyền thống. Lá chuối phổ biến nhất, nhưng đôi khi có thể thay bằng lá dừa, lá dong... song xu hướng dùng lá thiên nhiên gói bánh vẫn không thay đổi.
Bánh Việt Nam có lịch sử dày sâu bao nhiêu thì các loại lá cũng đi cùng chúng trong thời gian lâu như thế. Lâu đời nhất có thể kể đến bánh chưng. Ngay từ lúc xuất hiện lần đầu trong truyền thuyết cũng đã được giới thiệu là món bánh gói bằng lá dong.
Theo sự phát triển của ẩm thực Việt, lần lượt các món bánh gói lá khác dần dần xuất hiện, không giới hạn ở một vùng miền nhất định mà gần như là món bánh nào, đặc sản của vùng miền nào cũng sẽ gói bằng lá. Kể đâu xa, từ bánh gai, bánh mật của vùng Bắc Bộ cho đến những món bánh Huế như bánh nậm, bánh bột lọc. Ở vùng Nam Bộ, chúng ta có các món bánh ú, bánh ít cũng đi liền với những dọc lá hái trong vườn nhà.
Các món giò, chả, nem
Phàm là các món làm từ thịt và để ăn lâu, ăn dần như giò chả hay các loại thịt lên men như nem chua đều được gói bằng lá chuối. Đây là cách làm từ xưa, bởi lá chuối có khả năng giữ tươi rất tốt và có thể giúp bảo quản thực phẩm trong điều kiện chưa có tủ lạnh. Món giò lụa, giò thủ mà chúng ta hay chuẩn bị trong các dịp lễ Tết đều được gói bằng lá.
Mặt khác, một số món nem, món chả nhỏ như nem chua, chả kẹo... cũng được tỉ mẩn gói bằng lá chuối thành những gói nhỏ xinh. Có thể thấy, cho dù là giò chả có kích cỡ to hay những miếng nem bé xíu, ông bà ta cũng không vì một chữ "tiện" mà thay đổi cung cách của mình. Họ vẫn dành thời gian để cẩn thận gói, thắt dây từng chiếc nem, chiếc chả một như thế đấy.
Các món xôi, cơm
Cho dù là xôi được làm từ gạo gì, có màu gì, ăn kèm đậu hay dừa hay các món mặn, xôi đi cùng lá chuối là việc gần như chưa bao giờ thay đổi. Hiện tại, có nhiều nơi dùng hộp xốp để đựng, nhưng hình ảnh xôi gói lá chuối - lá sen đã quá quen thuộc đến mức chúng ta ai cũng chuộng các hàng xôi truyền thống như thế hơn nhiều.
Các món ăn vặt, ăn chơi
Không chỉ ở các món bánh, món giò chả hay món xôi truyền thống. Ông bà ta cũng dùng lá trong các món "ăn chơi khơi khơi", ví dụ như món bánh ống lá dứa, món chuối nếp nướng, bánh xèo, bánh đúc... Ngoài ra, ta còn có một "định lý" không chính thức ấy là: cứ món nào ăn bằng mẹt, rổ mây thì món đó ắt được lót bằng lá chuối như bún đậu, các món bánh...
Cùng với chiều dài lịch sử văn hóa bánh ở Việt Nam, các loại lá đã góp phần không nhỏ để tạo nên hương vị thơm ngon, gần gũi. Nó đã bao bọc, bảo vệ cho chiếc bánh giữ được màu, mùi, vị hoàn hảo nhất mà rất ít người để ý đến.
Bình luận