- Ông từng có 30 năm nghiên cứu tại Nga và từng trải qua 10 năm vất vả khi triển khai các dự án khoa học công nghệ cao trong nước. Nhưng vì sao lần này ông quyết định về nước làm việc?
Trước hết, tôi về Việt Nam làm việc là xuất phát từ lòng yêu nước.
Bởi vậy, về nước làm việc là mong muốn của cá nhân tôi từ những năm tháng còn học tập, nghiên cứu trong phòng thí nghiệm. Và, sau này, chúng tôi cũng có những nhóm khoa học về hỗ trợ Việt Nam.
Thế nhưng, mong muốn đó chưa đủ để trở về, vì để làm việc cần có điều kiện không chỉ về tài chính mà môi trường để cống hiến.
Giáo sư Nguyễn Quốc Sỹ, Viện sỹ Hàn Lâm khoa học Nga, tân Viện trưởng Viện nghiên cứu Công nghệ cao Vingroup (Vin Hi-Tech).
- Mối duyên đã giúp ông hôm nay đứng đây trong vai trò Viện trưởng?
Có hai mối nhân duyên lớn.
Thứ nhất, cùng với đội ngũ lãnh đạo Tập đoàn Vingroup, chúng tôi là lứa học sinh từng lăn lộn ở nước Nga Xô Viết trước kia và sau này, chính vì thế mà chúng tôi hiểu nhau, cho dù chúng tôi đi làm các công việc khác nhau.
Và mối nhân duyên thứ hai nữa, chúng tôi có chung tâm lòng với đất nước, mặc dù mỗi người một việc nhưng tôi và các lãnh đạo Tập đoàn Vingroup, đều có tấm lòng hướng về quê hương. Chính mối nhân duyên đó đã kết nối chúng tôi lại, và có lẽ là nhân duyên lớn nhất để hôm nay tôi đứng đây.
- Ông đã tìm thấy môi trường để tiếp tục sự nghiệp khoa học của mình?
Khi trò chuyện cùng Chủ tịch Vingroup Phạm Nhật Vượng, tôi quyết định chọn nơi này để thực hiện mong muốn của mình. Vingroup ngoài khả năng tài chính còn có hệ thống quản trị rất tốt, hệ sinh thái rất tốt để thực hiện các đồ án khoa học công nghệ.
Ở đây, tôi còn thấy điều đặc biệt nữa là văn hóa làm việc đề cao tính kỷ luật từ lãnh đạo cao nhất tới từng nhân viên và điều này thích hợp để chúng tôi, các nhà khoa học làm việc, đó là môi trường rất tốt. Đó là lý do mà tôi cùng tập thể các nhà khoa học đi cùng tôi chọn Vingroup là nơi làm việc.
Dù khả năng của CNTT có thể cho chúng ta liên lạc, làm việc ở những điểm rất xa nhưng khi tổ chức những đề án KHCN, các nhà khoa học phải ngồi lại với nhau, cùng nhau làm việc, thúc đẩy chứ không thể chỉ đạo từ xa được.
Các cán bộ chủ chốt, kể cả cán bộ lãnh đạo, kể cả chuyên gia, những người làm việc chính của chúng tôi cũng sẽ làm full time ở đây.
- Mục tiêu của Vin Hi-Tech giải quyết những vấn đề chiến lược hay các bài toán cụ thể, thưa ông?
Vin Hi-Tech là viện đa ngành, được lập ra để giải quyết những vấn đề hết sức cụ thể nhưng lại có chiến lược lâu dài. Trước hết là địa chỉ, là cơ quan, cơ chế để tập hợp các nhà khoa học công nghệ hàng đầu trong và ngoài nước tới phục vụ cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa của Việt Nam. Đó là mục tiêu lớn nhất.
Ngoài ra, chúng tôi sẽ chung tay góp phần vào sự nghiệp chung, cùng các bộ ngành, các trường đại học, chung tay với các đồng nghiệp thực hiện các đồ án khoa học công nghệ cụ thể xuất phát từ chính nhu cầu bức xúc của cuộc sống.
Chúng tôi không làm công nghệ cao để lấy lợi nhuận.
Vin Hi-Tech cũng sẽ kết hợp cùng cơ sở đào tạo của Việt Nam cùng nhau đào tạo và đào tạo lại một thế hệ mới các nhà khoa học công nghệ, để lứa cán bộ đó tiếp tục thực hiện nhiệm vụ của đất nước đặt ra.
- Là người làm khoa học ở nước ngoài nhiều năm, ông có hình dung được những khó khăn mà mình gặp phải khi về nước làm việc hay không?
Thực tế thì tôi đi đi về về được mười mấy năm để làm việc, và thất bại cũng nhiều.
Tôi từng đi nhiều viện nghiên cứu, trường đại học giúp họ làm đồ án khoa học cụ thể nhưng hiệu quả không cao. Từ đó, kinh nghiệm rút ra là chúng tôi phải tổ chức hệ thống, cơ chế làm việc mới, môi trường làm việc mới cho các nhà khoa học (điều kiện làm việc, hệ sinh thái phát triển tư duy). Mà Vingroup lại là nơi có môi trường đó.
Cam kết của tôi chính là tự nhận trách nhiệm của một nhà khoa học với đất nước.
GS Nguyễn Quốc Sỹ
- Ông có phải cam kết khi làm việc không ?
Cam kết của tôi chính là tự nhận trách nhiệm của một nhà khoa học với đất nước…
- Hiện, ông đã tập hợp đội ngũ nhà khoa học thế nào?
Trước mắt, chúng tôi chuẩn bị một đội ngũ cán bộ khoa học công nghệ cao cấp đa ngành của cả Việt Nam và nước ngoài, đã về Việt Nam làm và đã tham gia trực tiếp vào một số dự án. Chúng tôi tích hợp theo từng nhóm và qua thời gian thử nghiệm vài năm trước đây mô hình này rất tốt.
Trong Viện có những cá nhân rất xuất sắc, có đội ngũ chuyên gia cao cấp trong và ngoài nước và nếu nói về học hàm, học vị cũng đều ở mức cao. Các nhóm trưởng đều là giáo sư, tiến sỹ khoa học, viện sỹ… Nhưng, điều này không nói hết được khả năng của chúng tôi…
Đây là đội ngũ mà chúng tôi dày công tích hợp nhiều năm nay và đã sẵn sàng cho nhiệm vụ của mình.
- Thực tế trong một số dự án công nghệ, Vingroup thường hợp tác với đối tác, mua bản quyền. Liệu, vai trò của Viện Vin Hi-Tech có bị lu mờ trong chiến lược của Tập đoàn?
Ngoài mua bản quyền công nghệ, thiết kế, thì Tập đoàn giao trọng trách cho chúng tôi khẩn trương xúc tiến nghiên cứu để nhanh chóng tiến kịp thế giới, chủ động về công nghệ.
Không ai có thể có nền khoa học công nghệ khi chỉ đi mua về. Bước đầu, đề rút ngắn quá trình, chúng ta có thể mua công nghệ, thiết kế... Sau đó, các bộ phận của chúng tôi sẽ phải cáng đáng nhiệm vụ tích hợp, phát triển công nghệ đó thế nào cho hiệu quả…
- Vingroup có tham vọng trong 10 năm tới trở thành tập đoàn công nghệ hàng đầu. Với hướng đi hiện nay, liệu mục tiêu đó có thực hiện được không?
Lãnh đạo của Vingroup đưa ra thông điệp rõ ràng việc đầu tư cho chúng tôi làm các đồ án khoa học công nghệ trong thời gian đầu, không tính lợi nhuận.
Chúng tôi biết làm khoa học công nghệ không thể đem lợi nhuận nhanh chóng được. Tiềm lực khoa học và công nghệ của Vingroup cũng đang khiêm tốn ở bước khởi đầu. Với phương pháp tiếp cận dùng nguồn lực đã có để tăng nhanh thì tôi tin rằng Vin Hi-Tech sẽ đóng vai trò quan trọng trong chiến lược phát triển và Vingroup sẽ thành trở thành tập đoàn công nghệ đầu đàn của Việt Nam, vươn ra thế giới.
XEM CÁC TIN TIN LIÊN QUAN TẠI ĐÂY:
>> Viện BigData của Vingroup: Làm vì sĩ diện của người Việt
>> Vingroup công bố định hướng trở thành Tập đoàn công nghệ
- Viện có huy động nguồn lực từ bên ngoài không, thưa ông?
Một trong những nguyên tắc, phương pháp làm việc của chúng tôi là tích hợp, sử dụng nguồn lực sẵn có và bên ngoài để làm công việc cụ thể. Chúng tôi sẽ tổng hợp sức mạnh, dùng ưu điểm của hệ thống khác bù lại khiếm khuyết của mình.
Chắc chắn trong thời gian tới, chúng tôi sẽ hợp tác với các viện nghiên cứu, trường đại học của Việt Nam để cùng phát triển.
- Còn việc kết nối, đưa các nhà khoa học Việt Nam ở nước ngoài về làm việc?
Trong chiến lược tập trung đội ngũ tri thức, có một nhiệm vụ là kết nối, kêu gọi cũng như tập hợp các tri thức là người Việt ở nước ngoài về làm việc. Vấn đề này không chỉ Chính phủ, bộ ngành đặt ra mà chúng tôi tự nhận thấy đây là nhiệm vụ quan trọng.
Hiện, chúng ta có hơn 400.000 cán bộ có học vị đại học trở lên ở nước ngoài và trong đó có nhiều chuyên gia cao cấp, nhà khoa học. Để các cán bộ này kết hợp xây dưng đồ án khoa học thì vai trò kết nối, cá nhân của các nhà kh đầu đàn là rất quan trọng.
Chúng tôi sẽ thu hút chuyên gia cao cấp bằng uy tín của cán bộ khoa học đầu đàn mà Viện đang có. Bên cạnh đó, chúng tôi đã chuẩn bị chiến lược phát triển cũng như hệ sinh thái thuận lợi và nhiều yếu tố khác để làm việc này.
- Nhiệm vụ cao nhất giải quyết vấn đề nhân sự?
Vấn đề trung tâm là vấn đề tập hợp trí thức, và khi có con người rồi chúng tôi sẽ tập trung làm những việc cụ thể.
Việc Vingroup kí kết với hơn 50 trường đại học về khoa học công nghệ là điểm rất cần thiết để sự hợp tác tạo nên tập hợp sức mạnh, để giải quyết những nhiệm vụ chung. Và như tôi nói, vấn đề mấu chốt vẫn là vấn đề con người và đào tạo, có thể đào tạo từ xa, các bậc đại học, trên đại học… có thể xúc tiến ngay từ bây giờ. Đây có thể là điều mà Vingroup và lãnh đạo của Vingroup đã đề ra và đi rất đúng hướng.
- Bên cạnh nhân sự, Viện sẽ triển khai điều gì đầu tiên?
Ngoài vấn đề về con người, khi đi vào KHCN, thì như tôi đã nói phải bắt nguồn từ nhu cầu thực tế, nhiệm vụ của cuộc sống đặt ra và chúng tôi trong quá trình chuyển bị đã rà soát, chuẩn bị một loạt các đồ án về khoa học công nghệ, mà chúng tôi sẽ triển khai ngay trong thời gian tới. Và những đồ án đó là những đồ án đáp ứng nhu cầu, nhiệm vụ trước mắt của cuộc sống.
Các đồ án đó hiện đã đi hết chặng đường nghiên cứu cơ bản, và đã chuyển sang giai đoạn ứng dụng về công nghệ và các dự án đó có thể nhanh chóng đưa vào ứng dụng thực tiễn, và thậm chí thương mại.
Gốc của những công nghệ đó, cũng như các nhóm, chuyên gia nghiên cứu về vấn đề đó, xuất xứ cơ bản là từ nước ngoài, bởi vì trình độ khoa học công nghệ chúng ta chưa cho phép chúng ta phát triển các nghiên cứu đó trong nước, nhưng những nhiệm vụ đồ án đó lại được thực thi trong nước và đáp ứng các yêu cầu nhiệm vụ trong nước.
- Kỳ vọng thực sự của ông về dự án này?
Tôi nghĩ rằng, nhiệm vụ thì rất nhiều, khó khăn cũng rất lớn, nhưng phải có những người đặt viên gạch đầu tiên, phải có những người đi tiên phong và tôi rất hạnh phúc đi cùng đồng đội của mình, cùng lãnh đạo của Vingroup và toàn thể cán bộ công nhân viên đứng ở vị trí tiên phong trong lĩnh vực này.
Tôi hi vọng và tin tưởng hết sức rằng, Vingroup sẽ trở thành tập đoàn công nghệ lớn mạnh về công nghệ, không những lớn mạnh mà có vai trò dẫn dắt, thực thi những nhiệm vụ quan trọng giúp cho đất nước chúng ta.
Xin cảm ơn ông!
GS.TSKH Nguyễn Quốc Sỹ sinh năm 1967, Trưởng khoa Năng lượng Plasma, Trường Đại học Năng lượng Quốc gia Nga (MEI), Giám đốc Phòng thí nghiệm vật lý Plasma.
Ông đã có hơn 30 năm gắn bó, đam mê nghiên cứu chuyên ngành Vật lý công nghệ Plasma.
Ông từng được Tổng thống Nga Vladimia Putin trao tặng Giải thưởng dành cho các nhà khoa học trẻ của Nga năm 2006 và được vinh danh là Viện sĩ Thông tấn năm 2012.
Hàng trăm công trình nghiên cứu khoa học của ông trong lĩnh vực vật lý công nghệ Plasma được biết đến trong giới khoa học không chỉ ở nước Nga. Nhiều công trình nghiên cứu của ông cùng các đồng nghiệp đã được ứng dụng trong các lĩnh vực vũ trụ, quân sự, an ninh quốc phòng, kinh tế…
Video: Vingroup công bố trở thành tập đoàn công nghệ
Bình luận