Hai trẻ nhỏ bị đột tử khi ngủ

Trường hợp thứ nhất là bé trai khoẻ mạnh hoàn toàn, sau khi ăn trưa bé ngủ một mình trong phòng. Khi gia đình phát hiện thì lúc này trẻ đang nằm úp mặt xuống đệm. Toàn thân trẻ tím tái. Ngay lập tức trẻ được gia đình đưa đến bệnh viện gần nhà cấp cứu ngừng tuần hoàn. Trẻ có nhịp tim trở lại và chuyển đến Bệnh viện Nhi Trung ương.

Trẻ vào khoa Cấp cứu Chống độc trong tình trạng hôn mê sâu, suy hô hấp, suy tuần hoàn. Tại đây, các bác sĩ tiếp tục hồi sức và làm các xét nghiệm để chẩn đoán và tìm nguyên nhân. Tuy nhiên, tình trạng của bé ngày càng nặng, nguy cơ tử vong, gia đình quyết định xin cho bé về.

Trường hợp thứ hai là bé gái 3 tháng tuổi, ở Hà Nội. Bé cũng vào viện trong tình trạng ngừng thở, ngừng tim trước khi đến bệnh viện. Theo lời kể của gia đình, 1h30 sáng 20/10, mẹ tỉnh dậy phát hiện trẻ trong tình trạng tím tái toàn thân, không thở. Trong lúc hoảng loạn, gia đình gọi xe cấp cứu đưa trẻ vào Bệnh viện Nhi Trung ương. Tại đây, các bác sĩ phát hiện trẻ đã ngừng thở, ngừng tim, hạ nhiệt độ. Dù các bác sĩ nỗ lực cấp cứu, nhưng trẻ đã không qua khỏi.

BS CKII Đinh Thị Thu Phương - khoa Cấp cứu & Chống độc, Bệnh viện Nhi Trung ương nói và cho biết trước đó đơn vị cũng tiếp nhận một vài trường hợp tương tự như trên đã xảy ra. Đây là hồi chuông cảnh báo cho các gia đình nuôi con nhỏ dưới 6 tháng tuổi.

Theo TS.BS Lê Ngọc Duy - Trưởng khoa Cấp cứu chống độc, Bệnh viện Nhi Trung ương, đột tử khi ngủ hay còn gọi SIDS là cái chết bất ngờ và không tiên lượng được ở trẻ sơ sinh hoặc trẻ nhỏ khoảng từ 2 tuần tuổi đến 1 năm tuổi. SIDS hay gặp ở trẻ 2-4 tháng tuổi.

Hầu hết SIDS xảy ra khi trẻ đang ngủ. Hội chứng này không có bất kỳ dấu hiệu nào cảnh báo trước, khiến đột tử ở trẻ nhỏ trở thành nỗi ám ảnh với nhiều gia đình. Bên cạnh những nguyên nhân gây tử vong đột ngột như ngạt thở, chảy máu não, viêm cơ tim… thì nhiều trường hợp không có nguyên nhân rõ ràng.

Nguyên nhân đột tử ở trẻ như: Trẻ có khuyết tật nghiêm trọng ở hệ hô hấp, tim mạch, hoặc sự kiểm soát nhịp thở của não bộ chưa phát triển hoàn thiện.

TS.BS Lê Ngọc Duy cho rằng tử vong ở trẻ nhỏ do SIDS là vấn đề liên quan đến giấc ngủ, do đó cần nâng cao cảnh giác, tạo môi trường an toàn cho giấc ngủ của trẻ. Cụ thể cha mẹ, người chăm sóc  cần cho trẻ nằm ngửa khi ngủ. Khi trẻ ngủ, thường xuyên quan sát trẻ. Sử dụng núm vú giả cho trẻ dưới 1 tuổi giúp mở thông đường thở. Để nhiệt độ phòng phù hợp, thông thoáng quần áo.

Khi trẻ ngủ, cha mẹ nên vệ sinh giường ngủ, không sử dụng gối, đồ chơi nhồi bông, chăn có nhiều lông hoặc quá lớn ở khu vực cũi/giường của trẻ. Trẻ sơ sinh, trẻ dưới 6 tháng tuổi cần nằm cũi, giường riêng, bên cạnh giường ngủ của người chăm sóc. 

Trường hợp do đường thở bị chèn ép khi ngủ trong tư thế nằm sấp, nằm nghiêng - sấp. Ngủ trên giường có quá nhiều vật dụng hay giường ngủ mềm, ngủ cùng với bố mẹ cũng có thể là tác nhân gây đột tử ở trẻ. Tăng thân nhiệt do nhiệt độ phòng quá nóng hoặc quấn quá nhiều quần áo, chăn to, trẻ ngủ sâu dẫn đến mất kiểm soát nhịp thở.

Bác sĩ Duy lưu ý trẻ có nguy cơ đột tử khi ngủ là trẻ sơ sinh, trẻ chậm tăng trưởng, cân nặng nhẹ; cha mẹ sử dụng ma túy, mẹ trẻ dưới 20 tuổi hoặc anh, em của trẻ từng đột tử. Cha mẹ không hút thuốc lá, uống rượu hoặc sử dụng ma tuý trong thai kỳ và thời gian nuôi con nhỏ. Khi thấy trẻ có bất cứ dấu hiệu nào bất thường cần cho trẻ đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được khám và điều trị kịp thời.