Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ: Đại học phải có phương án tự chủ phù hợp

Trong buổi làm việc với các lãnh đạo các trường đại học, học viện trực thuộc Bộ, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ đã nhấn mạnh vấn đề tự chủ đại học.

Ông Nhạ đã thẳng thắn chỉ ra những tồn tại, hạn chế của giáo dục đại học thời gian qua. Đó là bất cập trong quy hoạch mạng lưới các trường đại học, cao đẳng; chương trình đào tạo chậm đổi mới; một số trường gặp rất nhiều khó khăn trong tuyển sinh; đội ngũ giảng viên cơ hữu, giảng viên trình độ cao còn thiếu; cơ sở vật chất phân tán, thiếu đồng bộ, chưa đáp ứng được yêu cầu nâng cao chất lượng đào tạo, nghiên cứu;

“Khả năng hội nhập quốc tế chưa cao, chưa có nhiều chương trình đào tạo được quốc tế công nhận; quản trị đại học chưa theo kịp xu thế của khu vực và quốc tế; chưa có sự gắn kết chặt chẽ giữa nhà trường và doanh nghiệp; nhiều sinh viên tốt nghiệp không tìm được việc làm đúng với chuyên môn đào tạo...”, ông Nhạ nêu.

Bộ trưởng Nhạ cũng yêu cầu những tồn tại, hạn chế này cần sớm được khắc phục để nâng cao chất lượng và hiệu quả đào tạo nguồn nhân lực.

Bên cạnh những cơ hội, thuận lợi mà tự chủ đại học mang lại, đại diện một số trường cũng nêu ra một số khó khăn, bất cập trong thực tế triển khai tự chủ đại học như hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, văn bản hướng dẫn vẫn chưa đầy đủ, một số nội dung chưa thống nhất, thậm chí còn mẫu thuẫn; chưa có chính sách, cơ chế đủ mạnh để thực hiện tự chủ, nhất là cơ chế về tài chính và thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao.

Bên cạnh đó, nhận thức, cách tiếp cận và tư duy về bản chất, mức độ và các điều kiện thực hiện tự chủ còn khác nhau nên các trường gặp khó khăn và lúng túng trong việc triển khai tự chủ.

Các nguồn lực thực hiện tự chủ ở các trưởng không đồng bộ, cơ sở vật chất chưa đảm bảo để nâng cao chất lượng, chế độ lương, đãi ngộ giảng viên thấp, mức thu học phí bị áp trần; năng lực cán bộ quản lý, giảng viên không đồng đều và một số chưa theo kịp so với yêu cầu...

Phát biểu kết luận cuộc làm việc, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ khẳng định trong thời gian tới, các trường đại học, học viện, cao đẳng trực thuộc Bộ cần chủ động đề ra các giải pháp cụ thể để nâng cao rõ rệt chất lượng đào tạo.

 “Cương quyết khắc phục tình trạng sinh viên ra trường không được trang bị kiến thức, kỹ năng cơ bản để có thể làm việc ngay hoặc tự sáng nghiệp”, ông Nhạ nhấn mạnh.

Bộ trưởng Nhạ cũng thống nhất với một số giải pháp mà các trường nêu ra như tăng cường kiểm định chất lượng chương trình đào tạo và cơ sở đào tạo; Nâng cao chất lượng đào tạo tiếng Anh trong các trường đại học để tiếng Anh sớm trở thành ngôn ngữ thứ hai, hỗ trợ trực tiếp cho quá trình lập nghiệp của sinh viên sau khi ra trường.

“Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong đào tạo và quản lý để sinh viên có cơ hội tiếp cận với các kiến thức hiện đại, tiên tiến; Đẩy mạnh quốc tế hóa giáo dục, liên kết quốc tế, tham gia vào các chuỗi giá trị giáo dục toàn cầu; Nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên và cán bộ quản lý giáo dục, phát triển đội ngũ giảng viên đạt chuẩn khu vực và quốc tế…”, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ lưu ý.

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ chỉ đạo 61 đơn vị trực thuộc Bộ cần tiên phong thực hiện kiểm định chất lượng đào tạo theo chuẩn ASEAN và thông báo công khai kết quả kiểm định cho xã hội biết và cùng đánh giá.

Trên cơ sở đó Bộ sẽ quy hoạch lại mạng lưới các cơ sở đào tạo đại học cho phù hợp hơn.

Bộ trưởng lưu ý cần tiếp tục nghiên cứu về tự chủ đại học để đề xuất mức độ tự chủ phù hợp với năng lực tự chủ của từng trường.

Những trường đã thực hiện tự chủ phải tiến hành rà soát những khó khăn, bất cập và đề xuất hướng xử lý; những đơn vị chưa tự chủ, hoặc đang đề xuất được tự chủ phải chủ động tham khảo từ những trường đi trước để có phương án phù hợp.

Bộ sẽ tham khảo ý kiến của các trường, nghiên cứu hoàn thiện thể chế, tìm ra bước đi phù hợp thực hiện tự chủ đại học đúng với bản chất và đạt hiệu quả cao.

Bộ trưởng cũng chỉ đạo các trường cần chủ động xây dựng đề án tăng cường chất lượng đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý, nhất là giải pháp thu hút đội ngũ giảng viên, nhà khoa học nước ngoài và người Việt Nam ở nước ngoài về làm việc.