Giải A Báo chí Quốc gia 2018: ‘Nano vàng’ táng tận lương tâm với bệnh nhân ung thư

Đây là phóng sự dài kỳ, bao gồm 6 tập: “Sự bám víu cuối cùng” (tập 1), “Nhà khoa học bí ẩn” (tập 2), “Cuộc mua bán gian đối” (tập 3), “Những bóng ma áo trắng” (tập 4), “Niềm tin hay sự ân hận” (tập 5), Lộ mặt (tập 6) phát sóng trên kênh Truyền hình Công an nhân dân - ANTV từ ngày 10/9 đến 15/9/2018 tạo được hiệu ứng xã hội mạnh mẽ.

Nhóm phóng viên của Truyền hình Công an nhân dân với hơn 20 con người và mất khoảng thời gian 2 năm 2017 – 2018, một mặt tỏa đi khắp đất nước tìm gặp các nạn nhân, đồng thời tìm kiếm những ý kiến, luận cứ khoa học về nano vàng của những nhà khoa học chân chính; một mặt khác, chấp nhận mọi hiểm nguy, tìm mọi cách thâm nhập được vào đường dây bán vật liệu nano vàng cho bệnh nhân ung thư trái phép này. Hãy cùng lắng nghe những chia sẻ của đại diện ekip thực hiện phóng sự “Nano vàng và những cuộc thử nghiệm mờ ám”.

Nhà báo Nguyễn Thị Hồng:

Thực ra, đề tài về nano vàng không phải đề tài mới, mà bản thân ekip phóng viên cũng không phải là người phát hiện. Khoảng giữa 2017, sau khi nhận được một số thông tin từ bệnh nhân ung thư và cũng tham khảo thông tin từ một số nguồn các báo đã từng đưa thì mọi người quyết định ngồi lại với nhau, lúc đó may mắn tiếp xúc được với một vài gia đình, nhân vật đã dùng sản phẩm này.

Khi nghe các nhân vật chia sẻ ekip mới nhận thấy rằng, đây là vấn đề mà toàn xã hội đang quan tâm bởi vì mỗi năm Việt Nam có hơn 100.000 người mắc bệnh ung thư mới và nó là một trong những vấn nạn của Việt Nam, nên đề tài chỉ cần hai chữ ung thư thôi là đã thu hút rồi. Lúc đó lại thêm một sản phẩm nano vàng nữa, nó tương đối lạ với số đông, có thể với bệnh nhân ung thư lúc đó đã không phải lạ nhưng nó là cái tên rất thu hút đối với số đông.

Vì thế, ekip quyết định tìm hiểu sâu hơn về đề tài này. Khi đi vào tìm hiểu sâu thì ekip lại thấy rằng, nó có quá nhiều vấn đề cần giải mã. Và cái câu chuyện chính ở đây không phải là sản phẩm, không phải điều trị bệnh nữa mà nó là câu chuyện của niềm tin.

Nhà báo Nguyễn Trọng Hùng:

Khi gặp PV, một nạn nhân ở Vĩnh Phúc là chị Thủy đã cung cấp rất nhiều thông tin bổ ích, nhóm PV chúng tôi đã có ngay sự đồng cảm với chị. Sau đó, ekip họp bàn rồi tỏa đi rất nhiều tỉnh thành từ ngoại thành Hà Nội, Sơn La, TP.HCM…

Một trong những điều khiến chúng tôi ám ảnh nhất là các nạn nhân mà ekip tới gặp và thực hiện trong phóng sự khi phát sóng thì đa số đều đã mất. Tuy nhiên, chúng tôi cũng an ủi được phần nào là đã kịp ghi lại những giãi bày uất ức của nạn nhân, đồng thời cũng gửi gắm được thông điệp nano vàng không phải là thần dược và chưa được phép dùng để chữa trị cho bệnh nhân mắc bệnh ung thư.

Nhà báo Nguyễn Minh Sơn:

“Đối tượng là một Tiến sĩ khoa học nên có trình độ với học thức cao. Trong quá trình tìm hiểu thông tin, chúng tôi cũng biết được rằng, để tiếp cận được đối tượng cần phải trải qua các vòng kiểm soát khá ngặt nghèo, vô cùng tinh vi cho nên không thể tiếp cận một cách thông thường được.

Nhóm phóng viên phải xây dựng lên một kịch bản về đôi vợ chồng trẻ ở Hà Giang có cô con gái 9 tuổi bị ung thư. Tuy nhiên vẫn phải mất rất nhiều công đoạn và thời gian thì nhóm phóng viên mới tiếp cận được đến những chai nano vàng và phát hiện ra một đường dây khép kín không chỉ có ông tiến sĩ Thắng, một nhà khoa học bí ẩn, mà còn có cả một số cán bộ những người mặc áo blue của Bệnh viện 354 tham gia.

Nhà báo Nguyễn Văn Long, phụ trách nhóm phóng viên:

Nếu là đã làm báo chí điều tra, nhất là báo chí của lực lượng công an thì điều xuyên suốt là phải kiên trì, phải quyết tâm. Đã không lựa chọn đề tài thì thôi, đã lựa chọn đề tài rồi thì phải đi đến cùng, chứ không nói những câu chuyện nửa vời.

Cái quan trọng nữa là là bản thân toàn bộ nhóm cũng như từng phóng viên phải kiên quyết giữ đúng sứ mệnh của một nhà báo, nhất quyết không thỏa hiệp trước mọi yêu cầu. Một yếu tố khác không thể thiếu đó là kỷ luật đồng tâm. Phải tuân thủ các mệnh lệnh, tuân thủ các chiến lược, kế hoạch đã vạch ra.

Trên thực tế trong quá trình thực hiện phóng sự điều tra nano vàng, ekip chưa bao giờ có ý định đưa chương trình này đi thi. Chúng tôi chỉ mong muốn cảnh báo mọi người không nên sử dụng những cái thứ trái phép, những thứ chưa có kiểm chứng nào cả, những thứ có thể gây nguy hiểm đến sức khỏe, tính mạng của chính người bệnh.

Còn đi dự thi thì lãnh đạo Cục Truyền thông Công an nhân dân vừa rất động viên, vừa hỗ trợ. Chúng tôi đi thi để tìm kiếm sự đồng thuận của các đồng nghiệp góp phần ngăn chặn các thủ đoạn, phương thức, mánh khóe rất tinh vi mà các đối tượng có thể lợi dụng để trục lợi bất chính trên sự đau yếu bệnh tật của người bệnh.