Giá dầu thê thảm, Ả-rập Xê-út bắt đầu phải 'thắt lưng buộc bụng'

Kinh tếChủ Nhật, 18/10/2015 11:21:00 +07:00

Giá dầu thê thảm, Ả-rập Xê-út bắt đầu phải 'thắt lưng buộc bụng'

(VTC News) - Vốn là quốc gia được mệnh danh là "tiền tiêu không hết", nhưng nay Ả-rập Xê-út đã bắt đầu tính đến chuyện phải thực hiện chính sách thắt lưng buộc bụng do sự sụt giảm nghiêm trọng của giá dầu.

Ả-rập Xê-út và một số các quốc gia khác ở Trung Đông vốn được xem như các "đại gia" giàu có lên nhờ nguồn dầu mỏ dường như là bất tận.

Theo chuyên gia thế giới nhận xét, trong những năm dầu thô bùng nổ, có cảm giác như các quốc gia này "tiền tiêu không cần phải nghĩ", do đó mà những năm 2000, Ả-rập Xê-út đã chi tiêu theo kiểu vung tay quá trán, khiến cho mức chi trung bình vượt những 15% ngân sách dự toán ban đầu.
Đại gia dầu mỏ Ả-rập Xê-út nhiều khả năng sẽ phải thực hiện các chính sách thắt lưng buộc bụng trong thời gian tới - Ảnh minh họa
"Đại gia dầu mỏ" Ả-rập Xê-út nhiều khả năng sẽ phải thực hiện các chính sách "thắt lưng buộc bụng" trong thời gian tới - Ảnh minh họa 
Sự chịu chơi của các đại gia dầu mỏ Trung Đông được thể hiện không chỉ ở riêng khu vực này, mà còn khiến cho cả thế giới phải mắt tròn mắt dẹt vì cuộc sống sang chảnh của họ.

Mới đây, Ả-rập Xê-út cho khởi công xây tòa nhà mang tên là “Kingdom Tower”, dự kiến sẽ hoàn thiện vào năm 2018 và sẽ trở thành tòa nhà giữ kỷ lục cao nhất thế giới (1 km) gồm 200 tầng với tổng chi phí xây dựng ước tính 1,23 tỷ USD.

Hay như siêu xe có giá trị lớn mà nhiều người cả đời không dám mơ thì lại là thứ tài sản quá đỗi bình thường của giới đại gia Ả-rập Xê-út.

Vừa qua, lại có một triệu phú Ả-rập Xê-út gây tắc nghẽn một tuyến đường ở London (Anh) vì "rửa" siêu xe Porsche 918 Spyder phiên bản giới hạn trị giá 847.000 USD của mình.

Nhiều năm trở lại đây, mỗi dịp hè đến, đường phố nước này lại xuất hiện hàng loạt siêu xe độc, hiếm, bóng nhoáng trên đường, khiến cho người dân thường gọi đây là “mùa xe siêu sang”.

Đây chính là xe của các đại gia khu vực Trung Đông trong đó có Ả-rập Xê-út sang London nghỉ hè.

Năm 2011, hãng sản xuất ô tô sang Rolls-Royce cho biết, doanh số bán hàng tại Ả-rập Xê-út của hãng tăng 60%. “Năm ngoái, các hãng sản xuất ô tô thể thao như Audi, Mercedes, BMW thống kê doanh số bán siêu xe cho các thị trường mới nổi như Ả-rập Xê-út cao hơn tại các thị trường phương Tây”, Adrien Dedieu, điều phối viên phát triển thương mại của DHL cho biết.

Thế nhưng, theo tờ Guardian của Anh, trong tài liệu mang tên “Thư mật khẩn” ngày 28/9 do Vua Salman soạn thảo đã nêu ra một số biện pháp nhằm thắt lưng buộc bụng, giảm chi tiêu ngân sách công, đồng thời chỉ đạo Bộ Tài chính nêu chi tiết các biện pháp để áp dụng đối với tất cả các bộ, ban, ngành trong Chính phủ của Ả-rập Xê-út.

Một số biện pháp cắt giảm chi tiêu công mà Vua Salman đưa ra: cấm quan chức Chính phủ mua ô tô, nội thất, trang thiết bị công, cắt giảm ngân sách đi lại, chi tiêu cơ sở hạ tầng, dừng trả bồi thường về tài sản, tạm dừng tất cả các thỏa thuận cho thuê mới.

Tổng chi tiêu từ ngân sách và các dự án hiện tại trong quý IV năm nay không được quá 25% trong tổng chi tiêu đã được thông qua; chi tiêu đi lại và các chi tiêu liên quan tới kinh doanh trong lĩnh vực công không được quá 15% trong ngân sách ban đầu. Văn bản này ghi rõ, tất cả quy định trên phải thi hành ngay.

Một tài liệu rò rỉ khác từ Bộ Tài chính Ả-rập Xê-út mang tên “Hướng dẫn đóng tài khoản, chuẩn bị quyết toán năm tài chính 1436-37” có hướng dẫn các bộ phải hoàn tất các khoản thanh toán cho tới cuối năm nay.

Khi năm tài chính Ả-rập Xê-út kết thúc vào ngày 30/12/2015 tới, rất có thể nhiều công chức Ả-rập Xê-út sẽ không được trả lương 6 tuần cuối của năm.

“Đây là phát súng cảnh báo đầu tiên tới tất cả các bộ, ban ngành Chính phủ cần phải kiểm soát chi tiêu”. Tuy nguồn tin của Guardian chưa xác thực văn bản này nhưng nhiều chuyên gia khẳng định đây là thật.

Lý do được cho là bởi Ả-rập Xê-út là một nền kinh tế phụ thuộc gần như hoàn toàn vào dầu mỏ, với dầu thô chiếm 90% tổng giá trị xuất khẩu và khoảng 80% tổng nguồn thu Chính phủ.

Ông David Butter, chuyên gia về Ả-rập Xê-út đến từ Chatham House - Viện quan hệ quốc tế Royal của Anh cho biết: “Ả-rập Xê-út không có bất cứ nguồn thu chủ yếu nào khác ngoài dầu mỏ. Thuế của họ rất thấp, không có nguồn thu từ Giá trị gia tăng (VAT). Tiền lương đã vượt ngoài tầm kiểm soát. Những vấn đề này tiếp diễn bấy lâu nay”. Do đó, ngay khi giá dầu giảm, nguồn tài chính của Ả-rập Xê-út đã bị tổn thương nghiêm trọng.


Từ năm ngoái đến nay, nguồn cung từ dầu mỏ dồi dào hơn, giá dầu giảm sâu hơn 50% khiến tài chính của Ả-rập Xê-út cũng sụt giảm, rơi vào bế tắc. Theo quỹ tiền tệ quốc tế (IMF), dự kiến, hết năm nay, Ả-rập Xê-út thâm hụt ngân sách khoảng 20%, phát triển kinh tế chậm lại trong vài năm tới.

Báo cáo từ tờ Bloomberg cho thấy, Ả-rập Xê-út đã rút hơn 70 tỷ USD từ thị trường quốc tế về nước. Tháng 8 vừa qua, Chính phủ Saudi Arabia phải phát hành trái phiếu trị giá 5,33 tỷ USD để duy trì kế hoạch chi tiêu. 

Điều này cho thấy "đại gia" Ả-rập Xê-út nhiều khả năng sẽ phải cắt giảm đầu tư khoảng 102 tỷ USD trong những năm tới đây.

Huyền Trân (tổng hợp)
Bình luận
vtcnews.vn