Việc bồi thường còn thiếu minh bạch
Sáng 7/11, sau khi nghe Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Nguyễn Văn Giàu đọc báo cáo giám sát việc thực hiện chính sách pháp luật về giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân với các quyết định hành chính về đất đai, Quốc hội đã lắng nghe các ý kiến thảo luận liên quan đến vấn đề này.
Dẫn ra một ví dụ minh chứng cụ thể về sự bất cập trong giá đất đền bù, đại biểu Khúc Thị Duyền (Thái Bình) nói, một chuyện rất vô lý là hai địa phương cách nhau một con mương nhưng chính sách đền bù chênh lệch nhau đến 5 lần.
“Sự bất cập giữa các chính sách, pháp luật về đất đai, sự thiếu ổn định của các chính sách và có hiện tượng các văn bản về lĩnh vực này “đá nhau” như chính sách đền bù trước ít, sau nhiều đã gây khó khăn trong việc đền bù, giải phóng mặt bằng”, đại biểu Duyền cho biết.
Đại biểu Hồ Thị Thủy thì khẳng định, việc bồi thường còn để xảy ra sai sót, thiếu công khai, minh bạch; cán bộ cố tình làm sai để sách nhiễu.... "Một số người lợi dụng chính sách của nhà nước để bao chiếm đất, kiếm lợi bất chính. Các vấn đề xã hội nảy sinh sau thu hồi đất chưa được chú ý.
Để giải quyết, theo bà khi sửa luật đất đai cần thống nhất quy định thu hồi phải do nhà nước thực hiện, kết hợp với các chính sách đào tạo nghề, hỗ trợ tái định cư.... "Cần quy trách nhiệm cho người đứng đầu xảy ra vi phạm, tăng đối thoại với dân, tăng hòa giải cơ sở".
Tương tự, rất nhiều ý kiến của các đại biểu cho rằng, sự bất cập trong chính sách đền bù là ở chỗ cứ vào đầu năm nhà nước sẽ ban hành khung giá mới, do đó, nhiều hộ dân “chây ỳ” không chịu di dời, để chờ sang năm sau sẽ được đền bù với mức giá cao hơn.
Trong khi đó, những người chấp hành nghiêm túc lại chịu thiệt thòi. Một dự án nhưng có nhiều mức giá đền bù khác nhau, gây mâu thuẫn và dẫn đến khiếu nại, tranh chấp nhiều.
Ảnh minh họa
Các đại biểu cũng phân tích chỉ ra các nguyên nhân lớn dẫn đến thực trạng trên. Đó là chúng ta chưa đưa ra cơ sở pháp lý cụ thể để áp sát giá thị trường khi thu hồi đất của người dân đang sử dụng. Cán bộ làm công tác này vừa thiếu, vừa yếu, có nơi có lúc nhiều cán bộ còn bàng quan, thơ ơ, thiếu trách nhiệm với quyền và lợi ích của dân, có hiện tượng lợi ích nhóm, dòng họ, cố ý làm sai lệch hồ sơ đất đai để trục lợi khi giải quyết…
Bên cạnh đó, kỷ cương kỷ luật hành chính chưa nghiêm, có vụ việc cấp trên chỉ đạo nhưng cấp dưới chậm trễ hoặc không chấp hành. Có hiện tượng né tránh, đùn đẩy khi công dân khiếu nại, tố cáo.
Báo cáo của Uỷ ban thường vụ Quốc hội cũng nêu rõ, chính sách pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai qua các thời kỳ có nhiều thay đổi, thiếu tính ổn định, chưa đồng bộ, có những quy định chưa sát thực tế, thiếu cụ thể.
Các chính sách liên quan bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất qua các năm thay đổi theo hướng có lợi cho người dân gây so bì về quyền lợi giữa những người dân có đất bị thu hồi tại thời điểm trước và sau khi có chính sách mới.
Giá đất đền bù tại nhiều nơi chưa sát giá thị trường; có sự chênh lệch lớn giữa giá Nhà nước bồi thường và giá do nhà đầu tư thỏa thuận với người dân; giá đất tại các khu vực giáp ranh giữa các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, giá đất nội thị, ngoại thị trong cùng một đô thị, giá đất giữa đô thị và nông thôn trong cùng một tỉnh còn có sự chênh lệch lớn, có một số nơi chênh lệch quá lớn.
“Chất lượng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất còn có những tồn tại và việc thực hiện quản lý đất đai theo quy hoạch, kế hoạch chưa nghiêm, dẫn tới tình trạng thu hồi đất để hoang, triển khai dự án chậm, lãng phí nguồn tài nguyên đất, trong khi đó người dân ở vùng dự án không còn đất sản xuất, không có việc làm dẫn đến bức xúc, khiếu kiện”, báo cáo chỉ ra.
Sửa đổi khung giá đất sát với giá thị trường
Một trong những vấn đề được đại biểu quan tâm trong phiên thảo luận sáng nay là “Trong 7 năm, có hơn 1,2 triệu đơn thư khiếu nại, tố cáo, trong đó liên quan đến đất đai chiếm gần 70% với tỷ lệ đúng cao”.
Trước những con số được nêu trong báo cáo giám sát, Đại biểu Trần Văn Tấn (Tiền Giang) và đại biểu Huỳnh Văn Tiếp (Cần Thơ) bày tỏ bức xúc trước thực tế có hơn 70% đơn thư khiếu nại, tố cáo liên quan đến lĩnh vực đất đai và trở thành hiện tượng phổ biến trong cả nước, ảnh hưởng không tốt đến an ninh chính trị, trật tự xã hội và đời sống của nhân dân.
Đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé nhấn mạnh đến sự bất cập trong việc ban hành văn bản pháp luật. Nữ đại biểu này dùng từ "ma trận" trong các văn bản hướng dẫn thi hành khiến đơn thư khiếu nại, tố cáo trong lĩnh vực đất đai nhiều.
"Tôi kiến nghị sớm ban hành luật đất đai sửa đổi, trong đó, những vấn đề cụ thể phải ghi rõ trong luật để hạn chế sự quá tải văn bản dưới luật", bà Kim Bé nói.
Đại biểu Ngô Văn Hùng thì đề nghị Chính phủ cần chỉ đạo tổng kết kỹ hơn về việc thi hành chính sách đất đai cũng như quyền khiếu nại tố cáo của người dân trong những năm qua. Ông cho rằng, tuy rất cấp bách nhưng việc thông qua Luật đất đai sửa đổi cần thận trọng, dù phải thông qua tại 3 kỳ họp.
Các đại biểu cũng đề nghị Quốc hội sửa đổi những quy định của Luật Đất đai và các luật khác có nội dung điều chỉnh liên quan đến đất đai một cách đồng bộ. Đẩy mạnh quy hoạch phát triển kinh tế-xã hội, không xây thêm khu công nghiệp khi mà khu công nghiệp cũ chưa lấp đầy. Xử lý nghiêm các trường hợp sách nhiễu, vi phạm trong giải quyết đất đai.
Phó Trưởng Đoàn Đại biểu Quốc hội thành phố Hải Phòng Trần Ngọc Vinh cho rằng Báo cáo giám sát cũng chưa đánh giá được sự phối hợp giữa các cơ quan trong giải quyết khiếu nại, tố cáo về đất đai. Vì vậy, việc sửa đổi các văn bản về giải quyết khiếu nại, tố cáo cần toàn diện như sửa Luật Đất đai cùng các văn bản khác.
Trong báo cáo của Uỷ ban thường vụ Quốc hội cũng kiến nghị sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai theo hướng cụ thể hóa tối đa các quy định hiện còn mang tính nguyên tắc, đặc biệt là những vấn đề đã áp dụng ổn định trong thực tiễn. Quy định rõ các quyền đại diện chủ sở hữu và quyền thống nhất quản lý của Nhà nước.
Việc giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất chủ yếu thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất. Người sử dụng đất có nghĩa vụ chấp hành quyết định thu hồi đất của Nhà nước và được bồi thường.
Nhà nước quyết định chính sách điều tiết phần giá trị tăng thêm từ đất mà không phải do người sử dụng đất tạo ra, đảm bảo sự hài hoà về lợi ích của Nhà nước với lợi ích người sử dụng đất và lợi ích của nhà đầu tư.
Sửa đổi, bổ sung việc quy định giá đất bảo đảm nguyên tắc phù hợp cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước; khung giá đất, bảng giá đất theo hướng ổn định và chỉ điều chỉnh khi thị trường biến động (có thể tăng, giảm 15%-20%).
Châu Anh
Giá đất đền bù nhiều bất hợp lý
(VTC News) - Một trong những nguyên nhân khiến cho việc khiếu nại, tố cáo liên quan đến đất đai phức tạp là do giá đất đền bù chênh lệch bất hợp lý.
(VTC News) - Một trong những nguyên nhân khiến cho việc khiếu nại, tố cáo liên quan đến đất đai phức tạp là do giá đất đền bù chênh lệch bất hợp lý.
Bình luận