Trước khi HLV Phạm Minh Giang được chọn – và thành công lớn ở World Cup futsal 2021 – đội tuyển Việt Nam trải qua tròn một thập kỷ được dẫn dắt bởi thầy ngoại. Những vị chuyên gia người Thái Lan, Italy, Brazil và Tây Ban Nha có những dấu ấn đặc biệt trong việc tạo dựng nền móng và những thành công vang dội cho futsal Việt Nam trong 10 năm qua.
Lớp học vỡ lòng của người Thái
Năm 2009, ông Trần Anh Tú khi chập chững bước chân vào làng futsal đã lặn lội sang Thái Lan để học hỏi. Qua lời giới thiệu của Phó Chủ tịch Hiệp hội bóng đá Thái Lan, cũng là ông trùm futsal xứ chùa vàng Adisak Benjasiriwan, bầu Tú mời được HLV ngoại đầu tiên về Việt Nam – ông Pattaya Piamkum.
Futsal Việt Nam học những bài vỡ lòng từ Thái Lan.
“Tôi tìm đến Thái Lan vì sự gần gũi về địa lý, văn hóa nên dễ nói chuyện với họ. Các HLV Thái Lan sang đây hòa nhập rất nhanh, nhờ thế mà suốt mấy năm liền từ 2007, họ đã giúp chúng tôi vỡ ra được rất nhiều điều”, ông Trần Anh Tú kể lại bước đầu tiên trong hành trình tầm sư học đạo cho futsal Việt Nam.
“Điều đầu tiên tôi học được là giữa futsal và bóng đá sân lớn khác hẳn nhau. Ví dụ, không phải như mọi người nghĩ rằng cầu thủ sân 11 sang futsal sẽ chơi được ngon lành. Từ đó, tôi bắt đầu biết đến những khái niệm sơ khai về futsal, rồi làm một CLB futsal như thế nào, toàn những điều trước đây chưa ai dạy. Quá trình đó giống như đi học lớp vỡ lòng”.
Cũng từ mối quan hệ với Thái Lan, thông qua HLV trưởng đội tuyển xứ chùa vàng là ông Pulpis, bầu Tú mời về HLV Sergio Gargelli vào năm 2009. Khi ấy, ông thầy người Ý từ bỏ vị trí trong ban huấn luyện đội tuyển Nhật Bản để sang Việt Nam làm việc với bản hợp đồng có thời hạn… 2 tháng.
Futsal Việt Nam thời điểm cách đây hơn 10 mới ở giai đoạn sơ khai, gần như là con số không. Khi đội tuyển tập buổi đầu tiên ở trung tâm Thành Long, ông Gargelli đã phải thốt lên rằng: “Trời! Mình đang ở đâu thế này”.
Nhưng, có 2 lý do để ông Gargelli tiếp tục gắn bó thêm 3 năm với đội bóng mà khi đó ở gần vị trí thứ 100 trên bảng xếp hạng thế giới, sau khi kết thúc nhiệm vụ 2 tháng. Thứ nhất, ông nhận ra tiềm năng của futsal Việt Nam. HLV Gargelli chính là người đầu tiên nói với các cầu thủ thế hệ Nguyễn Bảo Quân về mục tiêu dự World Cup.
HLV Sergio Gargelli là người đưa đội tuyển Việt Nam lần đầu tiên vượt qua vòng loại châu Á.
Lý do thứ hai là ông Trần Anh Tú.
"Anh Tú có nhiệt huyết. Tôi đã thấy cách anh ấy tạo ra cả một hệ thống ở đây. Anh ấy đã gieo vào suy nghĩ của mọi người rằng với một kế hoạch tốt, futsal Việt Nam sẽ đến World Cup và trở thành một trong 4 đội mạnh nhất châu Á", HLV Gargelli kể lại.
"Sau giải vô địch châu Á năm 2010, anh Trần Anh Tú nói chuyện với tôi về việc ký hợp đồng 3 năm. Khi ấy, LĐBĐ Uzbekistan cũng mời tôi về để chuẩn bị kế hoạch hướng đến World Cup. Tôi hỏi anh Tú xem có kế hoạch đưa đội tuyển Việt Nam lên cao nữa không, và có cần đến tôi không. Anh ấy bảo có.
Chúng tôi thực sự tin vào điều đó, thật đấy. Tôi mừng là futsal Việt Nam đã làm được. Từ trái tim mình, tôi có thể nói rằng thành công này có được là nhờ một phần công sức rất lớn của anh ấy, một người đã cống hiến thời gian, tiền bạc để phát triển môn futsal ở Việt Nam”.
Trong 3 năm tại vị, ông Gargelli cũng mời thêm 2 vị chuyên gia nữa có ảnh hưởng đáng kể đến những bước phát triển tiếp theo của futsal Việt Nam, thậm chí có dấu ấn trong đội hình dự 2 kỳ World Cup. Một trong số đó là cựu tuyển thủ Brazil Jose Azevedo, được biết đến với tên gọi thân mật là Zego.
HLV Zego có 40 năm kinh nghiệm làm việc ở 20 quốc gia, được xem là “cha đẻ” của một trong những chiến thuật tấn công của futsal hiện đại từ những năm 1980. Vị chuyên gia này đến Việt Nam chỉ để làm một công việc mà ông gọi là “dạy trẻ”. Ông Zego phụ trách việc huấn luyện lứa cầu thủ futsal được đào tạo bài bản đầu tiên của Việt Nam.
“Anh Tú cung cấp mọi điều kiện tốt nhất có thể. Tôi chỉ cần tập trung vào công việc của mình. Trước đây, tôi thường làm HLV trưởng phụ trách mọi cấp độ và đó là một sai lầm lớn. Ở Việt Nam, tôi chỉ huấn luyện đội U17, U15 và sau đó là U13”, HLV Zego nhớ lại.
Bây giờ đã ngoài 70 tuổi, vị chuyên gia người Brazil không thể nhớ được tên những cầu thủ mà ông đã đào tạo. Khi đó, họ mới chỉ là những cậu bé mới làm quen với futsal đích thực.
Giờ đây, học trò năm xưa của HLV Zego có những người là hiện tại và tương lai của futsal Việt Nam. Có thể kể ra Nguyễn Minh Trí, người Việt Nam duy nhất ghi bàn ở 2 kỳ World Cup, hay Châu Đoàn Phát và Nhan Gia Hưng, 2 cầu thủ trẻ nhất của đội tuyển vừa chơi ấn tượng ở đấu trường thế giới.
Châu Đoàn Phát, ghi 2 bàn ở World Cup futsal 2021, từng là học trò do HLV Zego đào tạo.
Làn sóng Tây Ban Nha
“Trước đây, futsal Tây Ban Nha mất nhiều năm để học hỏi bằng cách mời về các chuyên gia người Brazil”, cựu HLV trưởng đội tuyển Việt Nam Miguel Rodrigo chia sẻ. Bầu Tú làm đúng theo cách đó, khi mời về chính những người Tây Ban Nha để nâng tầm futsal Việt Nam.
Người có vai trò lớn nhất và thành công nhất chính là vị HLV tiền nhiệm của ông Rodrigo, HLV Bruno Garcia Formoso. Nhà cầm quân sinh năm 1974, hiện đang dẫn dắt đội tuyển Nhật Bản, cùng dàn trợ lý đồng hương đã đưa đội tuyển Việt Nam vào đến vòng 16 đội của World Cup futsal 2016 – lần đầu tiên tham dự.
Kỳ tích đó nâng tầm tên tuổi của HLV Formoso cũng như futsal Việt Nam. Ngay cả khi vị HLV này ra đi, làn sóng HLV người Tây Ban Nha vẫn đổ về nền bóng đá mới nổi ở khu vực Đông Nam Á. Giai đoạn 2018-2019, có khoảng 10 HLV đến từ quốc gia châu Âu này làm việc ở Việt Nam.
Video: Tuyển Việt Nam thua sát nút Nga 2-3 ở vòng 1/8 World Cup futsal 2021
“HLV Formoso và futsal Việt Nam đã tạo được tiếng vang ở Tây Ban Nha, rất nhiều HLV muốn sang đây. Nói vui là khi đó, tôi có cảm giác như mời ai cũng được”, ông Trần Anh Tú kể lại. Mối quan hệ giữa futsal Việt Nam và Tây Ban Nha, vốn đã có từ khi bầu Tú quen biết HLV trưởng đội tuyển Thái Lan Pulpis, lại càng được thắt chặt.
Ông bầu futsal Việt Nam kể tiếp: “Trước khi dự World Cup 2016, đội tuyển Việt Nam sang Tây Ban Nha tập huấn 3 lần. Mỗi chuyến đi đó ngoài vấn đề chuyên môn cũng là cơ hội để thiết lập các mối quan hệ với nước bạn. Các đối tác cũng rất thích đội tuyển chúng ta sang tập huấn.
Họ biết đến chúng ta qua lời giới thiệu rất uy tín. Khi đội tuyển Việt Nam sang tập huấn, liên đoàn của họ luôn để dành một suất mời tham dự giải giao hữu. Năm 2016 họ còn tổ chức riêng một trận đấu, có bán vé hẳn hoi, cho đội tuyển mình, dù trình độ 2 đội chênh lệch nhau rất lớn”.
Cần nhấn mạnh rằng trong đội ngũ chuyên gia Tây Ban Nha đến với futsal Việt Nam những năm qua có những người ở trình độ hàng đầu thế giới, ví dụ như HLV thủ môn Antonio Garcia, người đã đào tạo ra Hồ Văn Ý đẳng cấp châu Á.
HLV Miguel Rodrigo là HLV ngoại gần nhất dẫn dắt đội tuyển Việt Nam.
Làm thế nào để futsal Việt Nam mời được những chuyên gia như vậy? Quan hệ cá nhân và năng lực tài chính là điều kiện cần. Để cho họ nhìn thấy cơ hội ở Việt Nam là điều kiện đủ.
“Các HLV ngoại khi đến Việt Nam, họ cũng phải xem xem khả năng phát triển thương hiệu của họ ở đây thế nào”, ông Trần Anh Tú chia sẻ.
“Sergio làm việc ở Việt Nam 4 năm, ông ấy thích môi trường làm việc ở đây mà với các HLV nước ngoài, họ rất sòng phẳng, chỉ cần mình chuyên nghiệp là được. Thế rồi người này nói với người kia, vì các HLV có các nhóm trao đổi nghề nghiệp với nhau, nhờ đó tiếng lành đồn xa”.
Đương nhiên sự giới thiệu sẽ không có giá trị, nếu như bầu Tú và futsal Việt Nam không chứng thực được những lời này trong khoảng thời gian các bên làm việc cùng nhau. Bầu Tú có thể tự hào là ông đã làm tốt điều này, ít nhất là với uy tín cá nhân của mình.
"Nếu không có anh ấy, sẽ chẳng có Sergio, chẳng có Bruno, chẳng có Miguel và chẳng có World Cup, chẳng gì cả. Phải nói rằng anh Trần Anh Tú chính là nhân tố quan trọng nhất", HLV Sergio Gargelli nói.
"Anh ấy đã làm rất nhiều điều không chỉ cho futsal Việt Nam, mà cho cả cá nhân các cầu thủ, thế hệ HLV hiện tại. Futsal Việt Nam được biết đến ở đấu trường quốc tế, các bạn phải cảm ơn anh ấy. Nếu không có sự góp sức của anh ấy, có lẽ futsal ở Việt Nam vẫn chỉ là môn phong trào cho mọi người thi đấu lúc tan làm thôi”.
Bình luận