EVFTA không phải 'đường cao tốc hội nhập miễn phí'

Chiều 20/5, Quốc hội thảo luận trực tuyến việc thông qua Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - liên minh châu Âu (EVFTA) và Bảo hộ đầu tư Việt Nam - liên minh châu Âu và các nước thành viên (EVIPA). 

Góp ý về EVFTA, ông Vũ Tiến Lộc - Chủ tịch Phòng Thương mại & Công nghiệp Việt Nam (VCCI) ví von, EVFTA như "con đường cao tốc" nối Việt Nam với thị trường quy mô GDP 15.000 tỷ USD, giúp Việt Nam có cơ hội hiện thực hoá những kỳ vọng bứt phá của thời kỳ phục hồi kinh tế sau đại dịch.

Tăng cường hợp tác với EU, Việt Nam sẽ có cơ hội tiếp cận thị trường 450 triệu dân của những nền kinh tế xếp vào hạng giàu có nhất thế giới, khai thông dòng chảy vốn FDI chất lượng cao từ EU vào Việt Nam, cải thiện vị thế của Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu theo hướng có giá trị gia tăng, công nghệ cao hơn...

Tuy nhiên chủ tịch VCCI cũng lưu ý việc  tham gia "đường "cao tốc" này không hề miễn phí.

"Chúng ta phải trả phí bằng cách đầu tư, nâng cấp cơ sở hạ tầng, thể chế của nền kinh tế, chất lượng nhân lực. Doanh nghiệp phải đầu tư, nâng cấp quản trị, chiến lược kinh doanh để tận dụng những cơ hội từ hiệp định này. Việc phê chuẩn hiệp định trong bối cảnh chúng ta vừa kiểm soát COVID-19 và đang trong giai đoạn tái phát triển sẽ được xem là động lực quan trọng cho nền kinh tế Việt Nam", ông Lộc khẳng định.

Theo ông Lộc, việc Quốc hội phê chuẩn hiệp định cũng là bấm nút thông xe cho con đường cao tốc này, nhưng thông xe mới chỉ mở lối đi, còn rất nhiều việc phải làm. "Để các doanh nghiệp, nền kinh tế có thể việc vận hành trơn tru mới là nhiệm vụ quan trọng và hành trình vô cùng gian nan", Chủ tịch VCCI phân tích.

Vẫn theo ông Lộc, muốn tận dụng được những lợi thế từ hiệp định, cần phải thiết kế những "đường gom, lối mở" để doanh nghiệp, nền kinh tế lên con đường "cao tốc" này như soạn thảo thật nhanh, ban hành sớm các nghị định, thông tư, thể chế...

Đánh giá thực trạng tồn tại, ông Lộc cho biết đến thời điểm này vẫn còn tình trạng "nợ" văn bản để thực hiện CPTPP và cần phải thay đổi để thực trạng này không xảy ra với Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu.

Trong khi đó, đại biểu Trương Trọng Nghĩa (TP.HCM) cũng nhấn mạnh hiệp định EVFTA là cơ hội "vàng" để chúng ta vươn lên, gia nhập các nước phát triển trong vài thập kỷ tới. Tuy vậy, ông Nghĩa cảnh báo nền kinh tế phải có đủ năng lực đối phó với những nguy cơ phi truyền thống như đại dịch COVID-19.

Ông Nghĩa khẳng định, đại dịch buộc chúng ta phải thay đổi mọi mặt, không được phụ thuộc bất kỳ một quốc gia nào, bất cứ một lĩnh vực nào. "EVFTA có hiệu lực mới bắt đầu cuộc đua chứ không phải bắt đầu bữa tiệc. Nếu không thành công, chúng ta vẫn có thể tụt hậu. Việt Nam có thể ách tắc trong bẫy thu nhập trung bình và khi đó, với các hiệp định này, tiệc thì người khác ăn còn nợ thì chúng ta phải gánh", ông Nghĩa nhấn mạnh. Đồng thời ông nhắc tới sự thay đổi thể chế, nâng cấp cơ sở hạ tầng, nguồn nhân lực để thích ứng với cuộc chơi mới.

Cũng bàn về vấn đề này, ĐBQH Trần Hoàng Ngân nhấn mạnh, việc EVFTA sớm được thông qua sẽ mang lại cho Việt Nam nhiều lợi ích, thúc đẩy thương mại hai chiều giữa Việt Nam và EU. Khi hiệp định được ký kết, nhiều dòng thuế về 0%, tạo điều kiện cho hàng hóa Việt Nam vào châu Âu nhiều hơn.

Đồng thời người Việt sẽ tiếp cận các hàng hóa, máy móc, mỹ phẩm...với giá cả phải chăng và chúng ta cũng có cơ hội thu hút vốn đầu tư FDI chất lượng cao khi thời gian qua việc thu hút đầu tư từ khu vực châu Âu vẫn còn hạn chế.

Hiệp định này cũng sẽ giúp Việt Nam hoàn thiện thể chế theo cơ chế thị trường, hoàn thiện môi trường đầu tư, kinh doanh. Theo ông Ngân, thị trường EU khó tính sẽ thúc đẩy các doanh nghiệp Việt Nam sản xuất tốt hơn, hồ sơ sổ sách minh bạch hơn.

Còn theo Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh, những bất cập thực thi các hiệp định là bài học "nóng hổi" còn nguyên giá trị để triển khai các hiệp định mới trong thời gian tới.

Ông Tuấn Anh nhấn mạnh, trong bối cảnh dịch COVID-19 tác động sâu sắc đến nền kinh tế Việt Nam và thế giới, đây là thời điểm chúng ta phải kích hoạt sản xuất, tái khởi động nền kinh tế, đa dạng hóa thị trường, không phụ thuộc vào một số thị trường nhất định.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cũng lưu ý để tận dụng những cơ hội, Việt Nam cần phải khẩn trương đầu tư, nâng cấp cơ sở hạ tầng, nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, hỗ trợ các doanh nghiệp trong nước khi năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp nhỏ và vừa rất thấp.