Ủy ban Tình báo Hạ viện Mỹ bắt đầu các phiên điều trần công khai trong tiến trình điều tra luận tội Tổng thống Trump từ ngày 13/11, kêu gọi các nhà ngoại giao cấp cao của Mỹ làm chứng về các nỗ lực của ông chủ Nhà Trắng trong việc gây sức ép buộc Ukraine điều tra đối thủ chính trị của mình.
Các phiên điều trần là một cột mốc quan trọng trong cuộc điều tra luận tội mà đảng Dân chủ khởi xướng hồi cuối tháng 9.
Sau 7 tuần tìm kiếm và gom góp thông tin, các nhà điều tra sẽ cung cấp cho hầu hết người Mỹ cái nhìn đầu tiên về cuộc điều tra mà đảng Dân chủ đang theo đuổi và các nhân chứng sẽ cung cấp lời khai để củng cố nó. Họ gần như chắc chắn sẽ làm căng thẳng thêm cuộc chiến đảng phái xấu xí có nguy cơ làm lu mờ sự thật, theo New York Times.
Nói đơn giản, điều đảng Dân chủ đang muốn chứng minh là Tổng thống Trump đang lạm dụng quyền lực, mời gọi nước ngoài can thiệp vào vấn đề chính trị trong nước để làm lợi cho chiến dịch tái tranh cử của mình.
Căn phòng diễn ra phiên điều trần công khai đầu tiên. (Ảnh: NYTimes)
Đảng Dân chủ sẽ dùng các phiên điều trần để thuyết phục người Mỹ tin vào cáo buộc này. Họ có trong tay các nhà ngoại giao hàng chục năm kinh nghiệm đã đưa ra các lời chứng không có lợi cho Tổng thống Trump trong các phiên điều trần kín trước đó bất chấp sự ngăn cản của Bộ Ngoại giao Mỹ.
Tuy nhiên, các phiên điều trần cũng sẽ cung cấp cho đảng Cộng hòa cơ hội để bảo vệ Tổng thống. Họ sẽ lập luận Tổng thống không làm gì sai và kể cả ông có yêu cầu Ukraine điều tra cũng bắt nguồn từ tham nhũng ở Ukraine chứ không phải phục vụ cho lợi ích chính trị của mình.
Người ra làm chứng đầu tiên là quyền đại sứ Mỹ tại Ukraine William Taylor và phó trợ lý Ngoại trưởng Mỹ George Kent vào 10h sáng 13/11 giờ Mỹ (10h tối 13/11 giờ Việt Nam)
Tới ngày 15/11, cái tên "lên sàn" tiếp theo là cựu Đại sứ Mỹ tại Ukraine Marie Yovanovitch.
Các phòng của Ủy ban Tài chính và Thuế vụ được chọn làm bối cảnh cho các phiên điều trần. Đảng Dân chủ sẽ tận dụng các quy tắc đặc biệt để thay đổi định dạng của câu hỏi. Họ muốn các câu hỏi dài hơn, chi tiết hơn, phù hợp hơn với một chủ đề phức tạp và nặng nề không dung nạp nổi trong vài phút ngắn ngủi.
Trong phiên điều trần hôm 13/11, Chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện Mỹ Adam B. Schiff và Devin Nunes, nghị sỹ hàng đầu đảng Cộng hòa có thể đặt thêm các câu hỏi mở rộng. Mỗi người có tối đa 45 phút.
Theo các quy tắc đặc biệt được thông qua vào cuối tháng trước cho cuộc điều tra của Hạ viện, các nhà lãnh đạo của Ủy ban Tình báo cũng có thể ủy thác quyền thẩm vấn cho các luật sư của họ cho khoảng thời gian kéo dài này.
Với đảng Dân chủ, họ sẽ trông cậy vào Daniel Goldman, cựu công tố viên liên bang ở New York, hiện là điều tra viên hàng đầu của Ủy ban Tình báo.
Về phần mình, đảng Cộng hòa sẽ đặt niềm tin vào Steve Castor, một nhà điều tra quốc hội, người làm việc tại Hạ viện từ năm 2005. Các luật sư của Tổng thống Trump sẽ không xuất hiện trong các phiên điều trần này.
Với các đồng minh của ông Trump, nhiều khả năng họ sẽ đánh lạc hướng, gieo rắc nghi ngờ về sức mạnh lời khai của các nhân chứng.
Theo New York Times, một bản ghi nhớ dài 18 trang vạch ra lộ trình bảo vệ Tổng thống Trump đã được lưu hành. Tài liệu này bắt đầu với cáo buộc ông Schiff "phá vỡ" một lời hứa đối xử công bằng với nhà lãnh đạo Mỹ. Bản ghi nhớ lập luận ông Trump không bao giờ gây áp lực với người đồng cấp Zelensky và lời kêu gọi điều tra của ông không liên quan gì tới mục tiêu chính trị.
Sau khi các phiên điều trần công khai kết thúc, Ủy ban tình báo sẽ trình báo cáo lên Ủy ban Tư pháp Hạ viện, nơi các điều khoản luận tội sẽ được soạn thảo và tranh luận theo truyền thống.
Ủy ban Tư pháp sẽ mất vài tuần để thực hiện công việc của mình sau khi nhận được báo cáo.
Sau đó, Ủy ban này sẽ bỏ phiếu quyết định có đưa vấn đề luận tội ra thảo luận trước toàn thể Hạ viện hay không. Nếu được thông qua, một phiên họp toàn thể của Hạ viện Mỹ sẽ tiến hành bỏ phiếu về một hoặc nhiều cáo buộc luận tội tổng thống.
Nếu đa số phiếu ủng hộ cáo buộc nhằm vào tổng thống, ông Trump sẽ chính thức bị luận tội tại Hạ viện và chuyển lên Thượng viện phán xét.
Thượng Viện khi đó sẽ tổ chức một phiên tòa để xác định Tổng thống có tội hay không và có phế truất ông hay không.
Bình luận