Cuộc chiến tin giả: Đòi hỏi trách nhiệm cao của nhà báo kiểm chứng nguồn tin

Chiều 26/11, tại Hà Nội, Trung tâm nghiên cứu Văn hóa-Lịch sử-Khoa học Azerbaijan tại Việt Nam đã tổ chức cuộc hội thảo với chủ đề “Trách nhiệm của báo chí trước tin tức giả”. Sự kiện có sự tham dự của Đại sứ Azerbaijan tại Việt Nam Anar Imanov, một số lãnh đạo các cơ quan báo chí và một số giảng viên mảng truyền thông quốc tế tại Việt Nam.

Phát biểu dẫn đề tại hội thảo, TS Đào Xuân Tiến – Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Văn hóa-Lịch sử-Khoa học Azerbaijan đề cập tác động của mạng xã hội và cơ chế thị trường dẫn tới hiện tượng sử dụng tin giả (fake news) để “câu view, câu like”. Ông Đào Xuân Tiến phân tích tác động tiêu cực của tin giả đối với xã hội và nền kinh tế (ví dụ như liên quan đến dịch COVID-19), đồng thời đưa ra một số biện pháp cứng rắn của một số nước trên thế giới trong đấu tranh với tin giả.

Chia sẻ tại hội thảo, Đại sứ Azerbaijan Anar Imanov khẳng định tầm quan trọng của việc kiểm chứng nhiều lần trước khi xuất bản trong lĩnh vực báo điện tử, đồng thời nêu rõ trách nhiệm của nhà báo trong việc kiểm định nguồn tin.

Trưởng Khoa Quan hệ quốc tế của Học viện Báo chí và Tuyên truyền, Nguyễn Ngọc Oanh sau đó trình bày tham luận về các loại tin giả, mục đích của tin giả, và thực tế tin giả ở Việt Nam.

Trong khi đó, nhà báo Phùng Ngọc Đức nhấn mạnh đến cách thức xác định thật giả thông qua tích lũy tri thức, nâng cao trình độ ngoại ngữ, năng lực nghi ngờ... Ông Phùng Ngọc Đức cũng nêu một tình huống ngược, khi có những trường hợp tin tức ban đầu chỉ là “tin đồn”, thậm chí bị coi là tin “ngụy tạo”, nhưng về sau lại được thực tế xác nhận là tin thật hoàn toàn.

Tin giả không phải là vấn đề mới nhưng vẫn hết sức phức tạp. Các diễn giả Nguyễn Ngọc Oanh, Đỗ Xuân Thông (Phó Tổng biên tập Báo Thế giới & Việt Nam), hay cựu Đại sứ Việt Nam tại một số nước Arab Nguyễn Quang Khai chia sẻ những ghi nhận sự khó khăn trong xác định mức độ chính xác của thông tin về những sự kiện diễn ra ở rất xa Việt Nam.

Nhà báo Minh Tuấn, Báo điện tử VTC News phát biểu về thực trạng trong các cuộc xung đột quân sự trên thế giới ngày nay thường đồng thời diễn ra một cuộc chiến tuyên truyền khốc liệt từ hai phe, khi đó thông tin có thể bị thao túng khiến việc xác định sự thật không hề đơn giản.