Khốc liệt vô cùng! Hiểm ác vô cùng! Có mưu mô, có sự vô văn hóa, có sự trả thù hèn hạ và tàn khốc. Của những người trong cuộc trên phim trường, đẩy nhau vào trận chiến. Trận chiến của những người nhân danh văn hóa làm nghệ thuật. Những con người biết nhau hoặc không biết nhau. Có thù hận ganh ghét nhau từ trước hoặc mâu thuẫn nảy sinh trên phim trường, có khi lớn lao to tát, có khi rất nhỏ nhặt nhưng cũng đủ để họ hành nhau. Tơi bời! Ðầy máu, nước mắt, tủi nhục, đớn đau, ê chề hoặc hả hê mãn nguyện kiểu tiểu nhân đắc chí.
Ðể có một cảnh quay phim, cả ê kíp làm việc rất vất vả và căng thẳng, như bác sỹ trên bàn mổ, như thí sinh trong giờ thi cử, như người lính trước giờ nổ súng. Im lặng, ngột ngạt, căng thẳng đến vỡ tim, toát mồ hôi. Chỉ cần một người làm không tròn bổn phận của mình là vỡ trận, trôi lịch, lạc phơ. Giống như một mắt xích trong một cái xích đang chạy trơn tru. Nhưng không phải lúc nào ê kíp cũng muôn người như một, đồng lòng đồng sức. Có khi vỡ trận có khi phải quay đi quay lại vì những chuyện không đâu, giời ơi đất hỡi, vô hình thôi mà hậu quả vô cùng nặng nề. Từ những xung đột mâu thuẫn cá nhân, từ cái tôi ích kỷ đớn hèn của những người xung trận.
Diễn viên hành diễn viên
Không ưa nhau, đố kỵ nhau từ lâu hoặc mới toanh, đây là dịp họ trả đũa, hành nhau khi có dịp diễn chung trong một cảnh quay. Trả thù bằng cách cố tình dìm hàng nhau, cố tình diễn hỏng trong một cảnh quay, khiến cho bạn diễn khốn khổ. Khi nào thấy đủ mới buông tha nhau. Giống như hiện tượng hát song ca ấy. Không cẩn thận sẽ hát chênh nhạc, lạc tone là coi như hỏng.
Thông thường diễn cùng nhau, bạn diễn phải hiểu ý nhau tung hứng, nếu không sẽ lạc nhau, độc thoại ngay lập tức. Với chiêu trò này, các diễn viên tha hồ quần nhau tơi tả, cho đến khi, đạo diễn phải can thiệp một cách gần như thô bạo mới chấm dứt. Hậu quả là cả đoàn phải gánh chịu hệ lụy, phải lao động vất vả hơn, làm việc nhiều hơn, tốn kém thời gian. Nếu có cảnh bạo lực thì không còn là diễn nữa mà họ thực sự bạo lực nhau như giang hồ. Nếu là cảnh âu yếm tình cảm, thì đúng là họ làm nhục nhau trong im lặng ê chề. Ðể rồi kết thúc phim diễn viên nọ nói xấu diễn viên kia, rằng diễn dở tệ, lần sau nhất định không chịu đóng chung nữa.
Có trường hợp diễn viên ghét nhau ra mặt và thỏa thuận không thèm diễn cùng với kẻ thù của mình.
Ví như, lợi dụng những mâu thuẫn ngầm của Củng Lợi và Chương Tử Di, đạo diễn phim “Hồi ức của geisa” đã mời họ diễn chung trong phim này với những xung đột của hai geisa. Kết quả, hai ngôi sao đó đã thực sự diễn như thật. Từ nỗi niềm ở đời thực họ đã bê vào màn bạc để có hai vai diễn quá xuất thần thành công. Chuyện này mãi về sau mới được tiết lộ. Ai cũng ngầm khen ý đồ độc đáo thông minh của đạo diễn. Về sau hai diễn viên này vẫn luôn duy trì trạng thái “bằng mặt nhưng không bằng lòng” với nhau. Chuyện các nữ diễn viên thừa nhận tài năng và nhan sắc của nhau, hơi bị hiếm! Ở đời thường và trong nghệ thuật cũng vậy mà thôi!
Ðạo diễn hành diễn viên
Chẳng phải lúc nào đạo diễn và diễn viên cũng “cơm lành canh ngọt”. Có khi ghét nhau từ trước nhưng do yêu cầu của nhà sản xuất nên vẫn phải nín nhịn muối mặt mời diễn viên đó vào phim. Có khi phát sinh mâu thuẫn trong lúc quay. Thế là diễn viên tha hồ bị đạo diễn hành, diễn đi diễn lại một cảnh quay, có khi rất đơn giản. Một hành động, lặp đi lặp lại trong môi trường bình thường đã mệt đã chán, huống chi dưới ánh đèn quay với áp lực của tất cả ê kíp lại càng cơ cực hơn.
Thực sự diễn viên lúc ấy đã bị bấn loạn, rối trí không làm sao mà bình tĩnh được nữa. Phim mới nhất của tác giả bài viết này, có cảnh, một thiếu phụ bụng mang dạ chửa sợ ma chạy trên sân nhà bị ngã giữa đêm mưa. Thực ra đúp đầu tiên diễn viên đã hoàn thành xuất sắc, quay phim đã ghi hình đã ok, nhưng vì ghét thái độ sao chảnh chọe của diễn viên nên đạo diễn đã “ưu ái” tặng thêm 19 đúp nữa. Khổ thân đêm ấy, cô gái đã bị đúng là hành xác dưới trời mưa lạnh cho đến tận 4 giờ sáng.
Tổng cộng cô đã phải chạy gần 10 km vòng quay sân, trong tiếng thét gào chê bai của cả đoàn vì mệt mỏi và tức giận. Cô liên tục bị chê diễn dở, chạy giả, ngã giả, chủ động thấy ma, chủ động ngã. Ðêm ấy cô gái đã khóc và ngậm ngùi lên xe ra về mà không hiểu tại sao, một cảnh đơn giản như thế mà khiến mình phải khốn đốn. Phim đóng máy, quay phim đạo diễn cười hể hả với nhau. Thấy sao mà ác, mà hèn!
Quay phim hành diễn viên
Tương tự như đạo diễn, nếu quay phim ghét diễn viên nào, cứ nhè cảnh diễn phức tạp nhất khó nhọc nhất mà trả thù với lý do máy quay trục trặc hoặc quên không bấm nút ghi với những lời “sorry” liên tục. Diễn viên đành phải ngậm bồ hòn làm ngọt. Ða số quay phim đều rất nóng tính và phũ. Không nên không phải là phang ngay với vô vàn những lời tục tĩu mất dạy, vuốt mặt không kịp.
Diễn viên hành quay phim
Ðến lượt diễn viên trả đũa. Diễn viên dư sức diễn tốt nhưng vì ghét quay phim nên cố tình diễn hỏng. Quay phim là công việc nặng nhọc, tập trung cao độ, thần kinh cực kỳ căng thẳng. Và thế là tha hồ bấm máy quay đi quay lại bởi lỗi của diễn viên. Làm gì được nhau, chửi cứ chửi, diễn hỏng cứ diễn hỏng. Diễn viên hình như đã quá chai sạn, trơ lỳ với chuyện này.
Ðạo diễn hành nhà sản xuất
Rất hiếm nhà sản xuất hòa hợp với đạo diễn vì chuyện tiền nong, tiến độ sản xuất. Nhà sản xuất ra sức đốc thúc tiến độ, mà tiến độ chủ yếu phụ thuộc vào đạo diễn do đạo diễn chỉ huy cả một ê kíp. Nhà sản xuất lại không thể nào can thiệp sâu vào công việc của đạo diễn được bởi không có chuyên môn và không có quyền theo thỏa thuận ban đầu. Mỗi ngày sản xuất phim ở hậu trường, chi phí bèo bọt nhất cũng ngót nghét 20 triệu đồng (Phim truyền hình) với các chi phí chi trả cho tiền thuê máy móc lương lậu.
Chậm ngày nào, giờ nào nhà sản xuất tái mặt ngày ấy giờ ấy. Nếu muốn, đạo diễn tha hồ cho trôi lịch, chậm tiến độ. Nhà sản xuất đành phải ngậm ngùi chịu lỗ vì không thể thay thế đạo diễn ngay tức khắc được vì sợ vỡ phim. Thông thường, một ê kíp bao gồm quay phim đạo cụ, ánh sáng, diễn viên đều do đạo diễn lựa chọn, tức là người của đạo diễn. Ðạo diễn bỏ đi, như rắn mất đầu, ê kíp tan ngay tức thì. Với lại, một bộ phim rất hiếm khi hai đạo diễn làm bởi cách làm của họ không bao giờ giống nhau.
Nhà sản xuất hành ê kíp
Sợ trôi lịch, chậm tiến độ ảnh hưởng tới kinh phí, lo lỗ vốn, nhà sản xuất dùng mọi thủ đoạn chiêu thức, từ ngọt ngào tới thô bạo để hành, để ép ê kíp làm việc như điên, gần như quên ăn quên ngủ, y như bộ đội hành quân tốc hành thời trận mạc. Lịch quay một ngày từ 7 giờ sáng tới 2 giờ đêm. Ê kíp hầu như không được nghỉ, trừ lúc ăn trưa. Khẩu phần ăn đa số là cơm hộp bình dân. Nếu ê kíp tỏ ra biết điều với nhà sản xuất còn có cơ may lĩnh lương kha khá và nhất là, nhanh lấy tiền. Còn không thì ngược lại, hãy đợi đấy nhé!
Quần chúng hành ê kíp
Quần chúng nhân dân đa số là người tốt hiền lành tử tế nhưng không phải ai cũng như ai. Có khi cảnh quay đang tiến triển rất tốt, bỗng như từ trên trời rơi xuống, mấy thanh niên làng, không biết tỉnh hay say, xông vào trước máy quay trêu chọc diễn viên, không tài nào thuyết phục được họ, anh em đành ngậm ngùi đóng máy. Mất oan một cảnh quay tốn kém. Không nhường nhịn họ, chỉ một hòn gạch bay vào máy quay vào đèn, có mà bán nhà trả nợ. Chuyện các diễn viên nữ bị trai làng sàm sỡ trêu chọc là chuyện thường ngày của huyện. Hầu như cô nào đi đóng phim ở xa cũng phải có vệ sỹ là bạn trai đi kèm bảo vệ.
Chuyện hành nhau trên phim trường còn xảy ra giữa đạo cụ với diễn viên, ánh sáng với quay phim, thư ký trường quay với dựng phim… Hệ quả của những mâu thuẫn cá nhân ấy là cả đoàn phải gánh chịu, tổn thất thuộc về nhà sản xuất. Ðể rồi sau mỗi bộ phim, rất nhiều người đã thề không thèm nhìn mặt nhau nữa.
Chính những sự hành nhau ấy đã là nguyên nhân đầu tiên và cơ bản nhất để cho câu chuyện phim ảnh của nước nhà ngày càng thê thảm và bế tắc. Và điều đau đớn nhất là chính khán giả gánh chịu những hệ lụy khôn lường ấy. Họ phải xem những bộ phim vừa dài vừa dở của phim ảnh mang nhãn hiệu Việt Nam. Họ chính là nạn nhân vừa vô tội vừa tội nghiệp của mặt trận chiến trường trên phim trường ấy.
Phim trường không nhẹ nhàng đơn giản chút nào, nó thực sự là cuộc chiến khốc liệt, đẫm mồ hôi nước mắt và những đớn đau ê chề. Tấn trò đời đầy bi hài kịch mà ít người biết đến.
Y Như
Bình luận