Một số biến thể của virus SARS-CoV-2 có các đột biến khiến chúng lây lan dễ dàng hơn, thoát khỏi hệ miễn dịch, khó phát hiện khi xét nghiệm hoặc làm các phương pháp điều trị không hiệu quả.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) gọi đó là những "biến thể đáng lo ngại”. Trong danh sách 4 loại phổ biến nhất có 3 loại đã xuất hiện ở Việt Nam là biến thể Anh, Ấn Độ và Nam Phi.
Vaccine COVID-19 được cho là giải pháp hữu hiệu để phòng chống dịch. (Ảnh minh họa: AARP)
B.1.1.7 phát hiện lần đầu ở Anh
B.1.1.7 lần đầu tiên được ghi nhận ở đông nam nước Anh và được báo cáo lên WHO vào ngày 14/12. Hiện chủng này xuất hiện trên 100 nước, là biến thể phổ biến nhất ở Mỹ.
Biến thể trên có khả năng lây lan dễ dàng hơn từ 30 tới 50% so với các biến thể khác.
Nhóm cố vấn liên quan đến virus SARS-CoV-2 của Chính phủ Anh cho biết, bệnh nhân nhiễm B.1.1.7 có nguy cơ tử vong cao hơn từ 30 đến 40% so với người mắc biến thể khác.
Theo các nghiên cứu ở Anh, Scotland và Đan Mạch, người nhiễm B.1.1.7 dễ trở nặng, cần điều trị tại bệnh viện và khả năng tử vong cao hơn.
Nhưng vẫn có một số tranh cãi về nguy cơ dẫn tới tử vong cao của B.1.17. Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Bệnh truyền nhiễm Lancet vào tháng 4 chỉ ra rằng B.1.1.7 lây nhiễm cao hơn nhưng không gây ra bệnh nặng hơn.
Các vaccine của Pfizer-BioNTech, Moderna, Johnson & Johnson và AstraZeneca đều có khả năng bảo vệ cơ thể chống lại biến thể này.
B.1.617 ghi nhận lần đầu ở Ấn Độ
Biến thể lần đầu được tìm thấy ở Ấn Độ đã lan rộng đến hơn 40 quốc gia. WHO và Vương quốc Anh đều nhận định đây là "biến thể đáng lo ngại" vì có khả năng lây nhiễm cao hơn so với chủng gốc ban đầu.
Các đột biến của chủng này bao gồm L52R, P6814 và E848Q làm cho virus dễ lây nhiễm hơn hoặc tránh phản ứng của kháng thể.
Cho đến nay, chưa có nghiên cứu nào kết luận biến thể Ấn Độ gây ra nguy cơ tử vong cao hơn.
B.1.351 phát hiện lần đầu ở Nam Phi
B.1.351 lần đầu tiên được ghi nhận Nam Phi trong các mẫu xét nghiệm đầu tháng 10/2020, báo cáo cho WHO vào ngày 18/12. Hiện tại, chủng trên xuất hiện ở hơn 80 quốc gia.
Theo các quan chức y tế Nam Phi, biến thể này có khả năng lây lan cao hơn 50% so với chủng ban đầu.
B.1.351 có thể né tránh phản ứng miễn dịch của cơ thể do có các đột biến E484K và K417N.
Trong một nghiên cứu được công bố vào đầu tháng 5, vaccine của Pfizer có hiệu quả 75% trong việc ngăn ngừa biến thể trên, kém hơn so với chủng gốc (hiệu quả trên 90%).
P.1 lần đầu tiên được xác định ở Brazil
Biến thể P.1 lần đầu tiên được ghi nhận ở 4 người ở Nhật Bản, họ đi từ Brazil tới vào ngày 2 /1. Hiện chủng P.1 có mặt trên 40 quốc gia.
P.1 có khả năng lây lan gấp đôi so với chủng virus ban đầu. Từ ngày 4/12/2020 đến ngày 21/1/2021, 91% bệnh nhân COVID-19 ở khu vực Amazon của Brazil bị nhiễm P.1.
P.1 có các đột biến E484K và K417T tương tự như B.1.351, có thể trốn tránh các phản ứng kháng thể.
Đây có thể là lý do những người từng mắc COVID-19 hoặc tiêm vaccine có thể bị tái nhiễm.
Bình luận