Before Midnight: Thời gian mài sắc tình yêu

Có lẽ bộ ba phim Before (Before sunrise - 1995, Before sunset - 2004, Before midnight - 2013) là trường hợp duy nhất trong lịch sử khi khoảng cách thời gian giữa các tập phim, cũng chính là khoảng cách thời gian mà nhân vật trong phim phát triển. 

Khởi đầu là Before Sunrise vào năm 1995. Trên một chuyến tàu tốc hành, Jesse (Ethan Hawke) và Celine (Julie Delpy) gặp nhau. Với duyên ăn nói của Jesse, cùng tuổi trẻ chưa nhiều ràng buộc, họ đã rủ nhau xuống thành phố Vienna. Suốt quãng thời gian xuống phố từ lúc xế chiều đến gần sáng, họ đã đi dạo với nhau, nói chuyện như những người bạn tâm giao. Để rồi họ cảm mến nhau lúc nào không biết bằng nụ hôn từ biệt có hẹn gặp lại vào năm sau khi sáng sớm. Tuy nhiên năm sau họ không gặp nhau vì nhiều lý do, mà phải chín năm sau vào năm 2004, tại phần phim Before Sunset, họ tình cờ gặp lại nhau ở Paris, khi Jesse đã có vợ và là một nhà văn nổi tiếng đến Paris giới thiệu sách của mình. Celine vẫn chưa kết hôn. Trên con tàu du lịch dọc sông Seine họ nói chuyện với nhau vẫn đầy hào hứng và trí tuệ nhưng lại rất đời thường về tình yêu, về cuộc sống. Cho đến khi mặt trời lặn, mỗi người phải trở về với cuộc sống của mình. 

Đạo diễn Richard Linklater tiếp tục đẩy khán giả vào trạng thái hụt hẫng băn khoăn về tương lai của hai người. Hai tâm hồn hợp nhau đến vậy, nói những câu chuyện thú vị đến mức chỉ có hai nhân vật họ trong cả bộ phim mà vẫn cuốn hút người xem đến từng phút một. Liệu họ có đến với nhau, họ có yêu nhau, có cưới nhau...? Cho đến tận 2013, họ đã già thêm 9 tuổi, người yêu bộ phim đã đợi chờ 9 năm để được biết kết cục của họ, kết cục đến trong bộ phim Before Midnight. Bối cảnh tại Hy Lạp, những ngày hè tuyệt đẹp tại một thành phố thơ mộng. Họ đã như thế nào?

Cảnh quay bắt đầu ở sân bay Hy Lạp, Jesse - một nhà văn vẫn nói nhiều vậy, vẫn cái nét duyên trong nụ cười đã nhuốm màu bạc của râu và tóc cùng đứa con trai đã lớn. Anh đang tiễn con ra sân bay về Mỹ. Qua câu chuyện của hai bố con Jesse cho ta thấy anh đã ly dị vợ ở Mỹ, và không có quyền nuôi con trai. Con trai anh khuất dần trong phòng đợi, anh quay ra xe ô tô của mình, máy quay để lộ khuôn mặt Celine đang ngồi ở ghế trước, rồi lia dần, máy quay để cho ta thấy hai cô con gái tóc vàng sinh đôi vô cùng đáng yêu đang say ngủ ở ghế sau. Vậy là họ đã cưới nhau, có hai con gái, họ đang đi nghỉ ở Hy Lạp. Họ, hai kẻ đã vừa có duyên vừa vô duyên đã đến với nhau như một điều tất yếu của duyên mệnh, khi mỗi lần họ gặp nhau họ lại thú vị và hạnh phúc đến vậy.

Bộ phim đã không còn gói gọn vào hai nhân vật chính nữa, giữa họ đã có những người bạn Hy Lạp đầy nhiệt tình và vui tính, hai cô con gái xinh đẹp. Dễ hiểu thôi, họ bây giờ đã là một, một gia đình, con cái, những người bạn chung và những câu chuyện vụn vặt về đời sống đầy lo toan và dễ gây nghi ngại. Vẫn là những câu chuyện đầy thú vị, hài hước của hai người, hay giữa Jesse và bạn bè. Sự thông minh, dí dỏm không thể mất đi qua tuổi tác, nó chỉ tích lũy và chuyển trạng thái. Họ không còn nói những câu chuyện về văn chương, triết học, hay những giá trị thường nhật của đời sống như những phần trước. Câu chuyện của họ quay quanh những chuyện rất đời, về cuộc sống vợ chồng, về giới tính, những đùa bỡn về dục tính luôn tạo một cảm giác thoải mái và gần gũi hơn rất nhiều giữa bạn bè. Tuy nhiên, khi đã ràng buộc nhau bằng một "hợp đồng" hôn nhân, dường như bất kì ai cũng gặp những trục trặc khi tiệm cận vào những vấn đề riêng của từng người. Họ phải chiến đấu với những va chạm gia đình để tiếp tục bên nhau. Đó chính là điều khiến bộ phim trở nên đặc biệt hơn hai bộ phim kia. Không còn là hai kẻ mơ mộng, bởi mỗi người trước đó đã có những mảnh ghép quá khứ riêng. Jess và người con trai với người vợ cũ không thể thường xuyên gặp gỡ do khoảng cách địa lý quá xa. 

Có những lúc xung đột tưởng như không thể tháo gỡ được, nhưng Jesse là một nhà văn, lại yêu và hiểu vợ mình hết mực, nên khi chuyện của họ đứng bên bờ vực thẳm thì anh vẫn có cách kéo nó lại. Celine nhìn mặt trời đang lặn dần sau rặng núi, hai người ngồi im lặng tại một quán cafe bên hồ đầy lãng mạn mắt chăm chú nhìn về phía xa, họ cùng nhìn về một hướng. Celine mắt nhìn mặt trời lặn và miệng nói "Vẫn còn đó", " Vẫn còn đó" cho đến khi mặt trời khuất hẳn. Họ thật đẹp, họ đẹp trong chuyện tình của họ, họ đẹp trong cách nói năng vừa thông minh vừa bỗ bã, họ đẹp khi họ buồn vì những tranh cãi đến từ những vấn đề vô cùng nhỏ như mọi đôi vợ chồng trên đời. Họ đẹp ngay cả khi anh Jesse kéo áo và hôn nên ngực vợ, điều giản dị, bình thường không gợi dục nhất mà một cảnh phim liên quan đến tình dục có thể mang lại.

Một câu chuyện thú vị đến kinh ngạc kéo dài suốt 18 năm, ngòi bút vô cùng xuất sắc của Richard Linklater đã khiến cho người ta mê mẩn vì chữ duyên của hai kẻ cách nhau hàng nghìn cây số (một người ở Mỹ và một người ở Pháp). 

Mọi ranh giới dường như bị xóa nhòa trong tình yêu, văn hóa, ngôn ngữ, tính cách... họ yêu nhau nên mọi thứ trở nên mờ nhạt ngoài những nụ cười quyến rũ và giọng nói vô cùng hóm hỉnh và thông minh. Richard Linklater không cầu kì trong những góc quay của mình, vì câu chuyện quá hấp dẫn, lời thoại quá thú vị và hai diễn viên quá duyên dáng đến nỗi mọi thứ nhòe đi, dù là Paris, hay Vienna hay Hy Lạp thì tất cả đều mờ đi trong sự xuất hiện của hai người. Tôi không biết liệu 9 năm nữa, Richard Linklater có gây bất ngờ tiếp bằng một bộ phim nối dài tiếp câu chuyện của hai anh chị hay không? Nhưng tôi thiết nghĩ, Richard Linklater đã cho người xem một trải nghiệm tuyệt vời, cùng với thời gian, con người có thể già đi, nhưng tình yêu thì mãi mãi không đổi thay nếu họ đến với nhau từ sự tình cờ như sự định sẵn của số mệnh. 

Một bộ phim đáng xem với cả ba phần, đáng xem không phải vì câu chuyện tuyệt vời, mà đáng xem vì khi thưởng thức nó bạn sẽ hiểu rằng: không cần phải có nhiều nhân vật, nhiều những bất ngờ mới có thể kéo bạn ngồi đến cuối một bộ phim dài. Xem để thấy rằng chỉ cần sự cộng hưởng từ hai nhân vật chính, với sự thông minh, hài hước và đáng yêu họ đủ sức kéo chúng ta dõi theo từng phút một, không chỉ trong một bộ phim, mà trong cả 18 năm chờ đợi.