Chưa đầy một tháng nữa, giải ngoại hạng Anh sẽ chính thức khởi tranh. Suốt bao năm nay, giải đấu này đã trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu của không biết bao nhiêu người dân trên khắp mọi miền đất nước. Tuy nhiên, tới thời điểm này rất nhiều cổ động viên nhiệt thành của môn túc cầu đang rất bức xúc với câu chuyện bản quyền phát sóng của các dịch vụ cung cấp truyền hình, khiến cho họ có nguy cơ xem mùa giải 2010-2011 một cách không trọn vẹn. Một trong hai đơn vị chịu sức ép lớn nhất của dư luận hiện nay là Đài truyền hình Kỹ thuật số VTC (Đơn vị đã từng giữ bản quyền phát sóng trong suốt 3 mùa giải vừa qua). Tạp chí Truyền hình số đã có buổi trò chuyện với ông Lê Văn Khương –- phó Tổng giám đốc Tổng công ty truyền thông đa phương tiện VTC để giải đáp một phần những khúc mắc về chuyện có hay không VTC đang cố tình cướp đi niềm vui xem bóng đá của người hâm mộ cả nước?
Theo thông tin chính thức, VSTV (Liên doanh giữa VTV và tập đoàn truyền thông Canal + của Pháp, công ty sở hữu thương hiệu truyền hình vệ tinh K+) là đơn vị giữ bản quyền phát sóng tất cả các trận đấu của giải Ngoại hạng Anh trong ba mùa giải tới tại Việt Nam. Riêng các trận đấu diễn ra vào ngày chủ nhật sẽ được phát sóng độc quyền trên kênh K+. Đài truyền hình kỹ thuật Số VTC (Đơn vị sở hữu bản quyền phát sóng giải Ngoại hạng Anh trong suốt ba mùa giải vừa qua) có bản quyền phát sóng không độc quyền giải Ngoại hạng Anh vào các ngày thứ bảy và các ngày khác trong tuần bằng công nghệ HD. Điều này đồng nghĩa, người hâm mộ Việt Nam muốn xem giải đấu hấp dẫn nhất hành tinh sẽ phải mua đầu thu và trả tiền cho các gói cước của kênh K+ hoặc mua đầu thu HD của VTC và trả cước cho các gói kênh của VTC HD. Trong khi đó, suốt bao năm qua, fan hâm mộ của môn thể thao vua đã quen với việc được xem miễn phí, hoặc trả tiền rất thấp để xem trọn vẹn các trận đấu đỉnh cao của Ngoại hạng Anh. Và họ cảm thấy bức xúc…
Có nhiều luồng dư luận hiện nay phản đối mạnh mẽ K+ và VTC, họ cho rằng hai đơn vị này ăn chia với nhau để độc quyền phát sóng giải Ngoại hạng Anh. Ông giải thích như thế nào về vấn đề này?
Tôi khẳng định giữa VTC và K+ không có bất cứ sự ăn chia nào để có thể độc quyền phát sóng giải Ngoại hạng Anh và VTC không độc quyền giải đấu này. Trên thực tế, chỉ có K+ độc quyền phát sóng các trận của giải đấu này vào ngày chủ nhật.
Phía VTC đã cố gắng để có thể có được bản quyền một cách trọn vẹn chứ không phải độc quyền. Nhưng tới thời điểm hiện tại, chúng tôi cũng chưa có được bản quyền phát sóng đầy đủ các trận của giải đấu hấp dẫn nhất hành tinh này mà chỉ có bản quyền phát sóng các trận đấu diễn ra vào ngày thứ 7 và các ngày khác trong tuần mà thôi. Tất cả các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ truyền hình trả tiền nếu mua được bản quyền phát sóng hoàn toàn có quyền phát sóng các trận đấu như VTC.
Từng có bản quyền trọn vẹn trong suốt 3 mùa giải trước. Điều gì khiến VTC không thể có được bản quyền đầy đủ mùa giải Ngoại hạng Anh năm nay?
Chúng tôi cố gắng để có được bản quyền phát sóng đầy đủ nhưng không đạt được bởi có những đối thủ họ mạnh hơn về tài chính, họ sẵn sàng bỏ ra nhiều tiền để đạt được bản quyền độc quyền. Chính vì thế, VTC không có cơ hội để phát sóng các trận ngày chủ nhật. Đây là điều quả thật rất đáng tiếc.
Với những trận đấu VTC đã mua bản quyền tại sao lại chỉ phát sóng trên hạ tầng HD mà không phải là SD? Như thế khác nào hạn chế những người thu nhập thấp xem các trận túc cầu đỉnh cao, bởi lẽ không phải ai cũng có đủ điều kiện để mua đầu và trả cước cho các gói kênh của VTCHD?
Sự lựa chọn của VTC có hai sở cứ:
Thứ nhất, đây cũng chính là kết quả của câu chuyện bản quyền. Khi chúng tôi đặt vấn đề mua bản quyền phát sóng các trận giải Ngoại hạng Anh trên hạ tầng SD để phục vụ đông đảo bà con như những mùa giải trước kia, thì đối tác bán bản quyền đã đưa ra một mức giá rất cao. Với khả năng tài chính của mình, chúng tôi chỉ có thể mua gói bản quyền phát sóng các trận đấu trên hạ tầng HD. Đây là một sự lựa chọn bất khả kháng của chúng tôi. Các phương tiện truyền thông cũng đã nói khá nhiều về việc K+ bỏ ra hơn 10 triệu USD để mua bản quyền phát sóng giải Ngoại hạng Anh, có độc quyền ngày chủ nhật. Đối với một doanh nghiệp nhà nước không có nguồn đầu tư nước ngoài như VTC, không thể lấy đâu ra một khoản tiền lớn như vậy để mua.
Thứ hai, sau thành công của WC2010 bằng công nghệ HD, chúng tôi thấy rằng HD là xu hướng tất yếu của truyền hình, do đó đây cũng là cách mà VTC chọn để phục vụ khán giả tốt hơn, đặc biệt là trong giai đoạn bùng nổ của thị trường TV độ nét cao (LCD, Plasma, LED..) như hiện nay.
Những năm trước VTC thường san sẻ bản quyền phát sóng của mình bằng cách cho các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ truyền hình khác tiếp sóng lại. Năm nay phát trên hạ tầng HD thì các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ truyền hình khác có khả năng tiếp sóng lại không, thưa ông?
Trong hợp đồng, đối tác cung cấp bản quyền đưa ra rõ hai điều kiện: một là chỉ được phát sóng trên hạ tầng HD của VTC. Hai là không được bán lại dưới bất cứ hình thức nào cho đối tác thứ 3 để phát sóng.
Trước đây khi chúng tôi mua được bản quyền phát sóng độc quyền các trận đấu giải Ngoại hạng Anh thì chúng tôi cũng độc quyền ở góc độ khác. Chúng tôi độc quyền phát sóng trên hạ tầng của VTC ở Việt Nam nhưng những hãng truyền hình khác có bản quyền tại Việt Nam họ vẫn có quyền phát sóng như ESPN, Star sport… Các công ty dịch vụ truyền hình Việt Nam hầu như đều tiếp phát các kênh đó. Vì thế khán giả những mùa giải trước ngoài xem trên VTC thì họ cũng có nhiều hơn những lựa chọn trên các kênh truyền hình khác và gần như được xem miễn phí chứ không phải khó khăn như bây giờ.
Vậy theo ông điều gì đã dẫn đến tình trạng khó khăn này? Tại sao giá bán bản quyền hiện tại lại tăng cao đến mức khó hiểu cho các doanh nghiệp cung cấp truyền hình Việt Nam như vậy?
Có ý kiến cho rằng tăng giá bản quyền là xu thế, nhưng cũng có thể do yếu tố nước ngoài điều khiển. Những năm trước đây, khi Việt Nam còn ít doanh nghiệp tham gia vào lĩnh vực dịch vụ truyền hình trả tiền thì giá bản quyền các chương trình truyền hình (không chỉ có thể thao) rất thấp. Chỉ bằng 1/10, thậm chí 1/20 hiện nay. Từ khi xuất hiện nhiều nhà cung cấp dịch vụ truyền hình trả tiền trên thị trường thì diễn ra một cuộc cạnh tranh lớn giữa các doanh nghiệp trong vấn đề mua bản quyền. Hiện nay, vẫn thiếu một hệ thống quản lý hoàn chỉnh trong việc quản lý việc kinh doanh nội dung ở Việt Nam. Mạnh ai nấy làm. Dẫn tới việc, muốn thắng được trong cuộc chơi mua bản quyền độc quyền nội dung đó thì doanh nghiệp phải trả một giá rất cao. Xét về tính cạnh tranh, doanh nghiệp hoàn toàn có thể thuận mua vừa bán với khách hàng. Nhưng câu chuyện này cho thấy một điều: ưu thế sẽ thuộc về những doanh nghiệp tư nhân có cơ chế linh động, các liên doanh, doanh nghiệp nước ngoài trường vốn, những doanh nghiệp nhà nước non trẻ như VTC khó có đủ tiềm lực kinh tế để mà cạnh tranh. Lẽ dĩ nhiên, họ phải nhận phần thua thiệt. Và khi đã độc quyền, doanh nghiệp có quyền hét giá lên bao nhiêu thì người dùng cũng phải chịu.
Thế nhưng, bao nhiêu năm nay giải ngoại hạng Anh đã trở nên quá quen thuộc, không thể thiếu với người hâm mộ Việt Nam. Dựa trên điều này mà ép giá thì đó là câu chuyện mà các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ này phải xem mình có đang kinh doanh đúng với góc độ văn hóa hay không?
Tôi đã từng đọc một tờ báo viết về WC 2010 như thế này: Triều Tiên kiên quyết không mua bản quyền phát sóng WC 2010. Đến mức FIFA phải đồng ý cho các Đài truyền hình ở quốc gia này phát sóng miễn phí WC2010. Điều đó cho thấy, nếu chúng ta không đứng lại cùng nhau, không có một cơ quan làm trọng tài cho vấn đề này, mạnh ai nấy làm sẽ dẫn tới việc đối tác nước ngoài có quyền ép giá cao chúng ta. Rõ ràng việc chúng ta mua chung nhau bản quyền thì giá sẽ rất rẻ, và khi đó người xem sẽ là những người được hưởng lợi chứ không tới mức họ phải lên tiếng tẩy chay các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ truyền hình như hiện nay.
Ông nghĩ như thế nào khi có quan điểm cho rằng VTC và K+ đã phạm luật cạnh tranh trong cuộc chạy đua mua bản quyền phát sóng giải ngoại hạng Anh năm nay?
Tôi nghĩ một số tờ báo không có đủ thông tin nên phát biểu không chính xác, đối với VTC tôi khẳng định không có cơ sở gì để nói là vi phạm luật cạnh tranh. Bởi lẽ chúng tôi không mua độc quyền hàng hóa và đang rất cố gắng để có thể bán được hàng hóa với giá rẻ cho khán giả. Trên thực tế là giá thuê bao các gói kênh của chúng tôi rẻ hơn so với các đối tác khác trên thị trường nếu tính tương đương về số lượng và chất lượng dịch vụ.
Theo ông, chúng ta nên có giải pháp nào để giải quyết bài toán về vấn đề mua bản quyền hiện nay?
Điều này nằm ngoài tầm kiểm soát của chúng tôi. Nhưng nếu được làm, chúng tôi sẵn sàng đứng ra đàm phán, đấu thầu với các hãng truyền hình nước ngoài để đạt được bản quyền với mức giá hợp lý. Sau đó, chúng ta có thể ngồi lại với nhau để chia sẻ bản quyền đó chứ không phải mạnh ai nấy làm như hiện nay.
Nếu theo như các mùa giải trước, không xem các trận đấu vào ngày chủ nhật, điều này đồng nghĩa với việc người hâm mộ sẽ bị mất đi hơn 30% các trận đấu. Đặc biệt là phần lớn các trận đấu hay lại thường diễn ra vào ngày chủ nhật. Như thế khán giả của VTC có quá thiệt thòi?
Rất may là những trận đấu trong khuôn khổ giải Ngoại hạng Anh mùa giải 2010-2011 lại rơi vào ngày thứ 7 là chủ yếu, còn ngày chủ nhật có rất ít trận. Ví dụ có 10 trận trong 1 vòng đấu thì chỉ có 2 trận diễn ra vào ngày chủ nhật mà thôi. Đặc biệt, nửa sau của mùa giải chủ yếu đá vào thứ bảy, chủ nhật hầu như không có trận nào. Vì thế, khán giả có thể yên tâm là cơ hội xem gần như đầy đủ các trận đấu trên VTC là rất cao.
Việc phát sóng giải Ngoại hạng Anh trên VTC năm nay có gì đặc sắc so với các năm trước không, thưa ông?
Chúng tôi rất vui mừng được công bố với khán giả là đối với giải ngoại hạng Anh năm nay chúng tôi sẽ làm theo một phương thức hòan toàn mới mẻ. Ngoài việc các trận đấu được phát sóng bằng công nghệ HD, chúng tôi còn tường thuật trực tiếp thì gần như tất cả các trận đấu. Cụ thể trong ngày thứ bảy, chúng tôi sẽ tường thuật tối đa các trận, thậm chí là 6 trận diễn ra đồng thời vào tối thứ 7 hàng tuần. Trước đây chúng tôi chỉ lựa chọn 1 đến 2 trận để tường thuật, nhưng năm nay khán giả có thể lựa chọn bất cứ trận nào để xem trên hệ thống truyền hình của VTC. Hạ tầng của chúng tôi rất mạnh và chúng tôi hoàn toàn có thể làm được điều đó.
Xin cảm ơn ông!
Bình luận