Chợ heo Bà Rén tọa lạc ngay bên quốc lộ 1 (thuộc địa phận xã Quế Xuân, huyện Quế Sơn, Quảng Nam). Ngôi chợ tồn tại suốt gần nửa thế kỷ qua là nơi lưu giữ những nét độc đáo, đặc trưng và văn hóa của làng quê Việt Nam.
Sáng sớm, hàng trăm chiếc rọ chứa đầy ắp heo nhanh chóng được “cánh mày râu” khuân đến đặt chật ních không gian giữa ngôi chợ rộng chừng 500 mét vuông.
Không chịu kém cạnh đàn ông sức dài vai rộng, những người phụ nữ ở chợ heo cũng có thể gánh trên vai một chiếc sọt lớn đựng gần chục con heo với trọng lượng hàng trăm ký.
Và công việc chính của những người phụ nữ này là bồng heo - một nghề độc lạ chỉ có ở chợ heo Bà Rén.
Vừa nhấc bổng chú heo nặng khoảng 30kg chỉ trong nháy mắt và đứng ngay ngắn cùng con heo trên bàn cân, chị Lan (40 tuổi) cho biết: "Tôi nặng đúng 50kg. Lúc này, kim cân dừng lại ở con số 80, điều này có nghĩa con heo có trọng lượng 30kg. Căn cứ vào kết quả này, bên bán lẫn bên mua sẽ chốt số cân của con heo và quy ra giá. Từ xưa đến nay, chợ heo hoạt động theo thể thức bồng heo lên cân và những người phụ nữ khỏe mạnh, mát tay sẽ được “chọn mặt gửi vàng” để hành nghề bồng heo”.
Khi chợ heo đang tràn ngập bầu không khí chộn rộn, vui tươi của ngày cận Tết thì ở một góc nhỏ của ngôi chợ độc đáo này, bà Nguyễn Thị Phi (67 tuổi) đang lui cui bày biện nước nôi, bánh trái. 40 năm trước, bà Phi là một trong những người bồng heo có tiếng ở chợ. Xuôi theo dòng chảy của thời gian, sức khỏe không còn sung mãn, chân tay bắt đầu chậm chạp, bà Phi dựng quán nước. Nhờ vậy, ngày ngày người phụ nữ một đời mưu sinh nhờ chợ heo vẫn được hòa mình vào nhịp điệu bồng heo ở chợ.
Đảo mắt một vòng quanh chợ, bà Phi chậm rãi kể: “Chợ bắt đầu hình thành từ năm 1970. Ngót nghét nửa thế kỷ trôi qua, chợ vẫn giữ nếp bán mua bằng hình thức cả người và heo cùng lên bàn cân. Do đó, nói chợ heo nghe có vẻ bình thường nhưng chợ mà bồng heo như ở chợ này thì quả là độc đáo”.
Ngoài chị Lan, hiện tại ở chợ heo Bà Rén còn có cả chục người hành nghề bồng “Trư Bát Giới”. Và dường như, cái nghề bồng heo, cưng nựng như ôm con chỉ dành riêng cho những chị em phụ nữ.
Ngày cận Tết, heo được các thương lái địa phương thu gom về chợ xấp xỉ 4 nghìn con. Đồng nghĩa, trung bình mỗi chị em phụ nữ hành nghề bồng heo sẽ cân cùng 400 chú heo.
Là người cuối cùng ôm chú heo duy nhất còn lại trong rọ lên cân, gương mặt chị Nguyễn Thị Hạnh (48 tuổi) lộ rõ vẻ mệt mỏi. 400 lượt bồng heo với quãng đường dù giới hạn trong phạm vi chục bước chân nhưng việc di chuyển liên tục cũng đã khiến chị Hạnh cũng như những chị em khác thấm mệt.
Đưa tay quệt vội dòng mồ hôi đang chảy ròng, chị Hạnh nở nụ cười tươi rói chia sẻ: “Cuối năm, lượng heo tập trung về chợ tương đối lớn so với thường nhật. Dù vất vả hơn nhưng thấy vui bởi càng bồng nhiều heo thì tiền công của mình sẽ càng nhiều. Hy vọng, năm con heo, chị em hành nghề bồng heo như tụi tui sẽ gặp thật nhiều may mắn”.
Chợ vãn bóng tiểu thương, cô Lợi (người được giao nhiệm vụ nhận tiền công cho cả chục chị em từ thương lái thuê bồng heo) chia đều xấp tiền lẻ đang cầm trên tay. “10 chị em bồng cùng số lượng heo, do đó số tiền sẽ được chia đều. Với mỗi chú heo nhỏ, thương lái sẽ trả 500 đồng tiền bồng, heo lớn là 1.000 đồng. Những ngày bồng số lượng heo nhiều như hôm nay, mỗi chị em sẽ được nhận tiền công khoảng 200 nghìn đồng. Thu nhập dù không cao nhưng cũng đủ để mọi người trang trải miếng ăn và lo cho các con ăn học”, cô Lợi cho hay.
Lúc này, dòng nước ở khúc sông dưới chân cầu Bà Rén vẫn êm đềm chảy mải miết về phía hạ nguồn. Hiển nhiên, thời gian cũng sẽ trôi dần theo vần xoay của tạo hóa. Và có lẽ, cái nghề bồng heo cũng sẽ trường tồn ở ngôi chợ độc nhất vô nhị trên dải đất hình chữ S.
Bình luận