Anh tôi

   Nói đến "gia trưởng", người có quyền quyết định trong nhà phần lớn đều rơi vào ngôi Bố nhưng với gia đình tôi, đặc biệt là với năm chị em tôi vị trí đó nhất nhất phải dành cho anh Hai. Sự ra đi đột ngột của bố khiến gia đình tôi chao đảo. Anh Hai trở thành người gánh vác phụ mẹ nuôi các em. 

   Từ đó, tất thảy mọi quyết định đều rắm rắp theo ý kiến của anh Hai. Trí nhớ của tôi bắt đầu bằng buổi chiều thứ sáu ở ký túc xá. Khi trời chạng vạng tối, anh Hai lại đón chị Phương và tôi về nhà. Hai chị em ngồi ở bình xăng đằng trước. Chị Phương "nhổ giò", anh Hai bắt ngồi nghiêng cái đầu sang một bên vì chị cao, che tầm nhìn. Lần nào cũng thế, anh chở ra bến Bạch Đằng, mua cho mỗi đứa một trái bóng hình con thỏ và một thỏi kẹo xi-gum. Rồi có một thời gian, anh Hai không đón, hai chị em tôi ngồi bơ vơ ở dưới đài Đức Mẹ chờ cho đến xụp bóng; theo sau đó là những chiều thứ sáu buồn rười rượi, lủi thủi leo lên chiếc taxi của chú Năm đi về nhà. Đó là lúc anh Hai đi vào quân ngũ.

   Anh Hai được miễn dịch vì con trai một. Chiếc Vespa thay chỗ cho chiếc Honda khi hai chị em đã cao hơn một tí vì ngồi trên bình xăng sẽ che tầm nhìn của anh Hai; ngồi đằng sau thì chưa đủ lớn. Hai đứa đứng trên chiếc vespa nhìn phố phường với những đèn neon đủ màu sắc. Chị Phương không phải nghiêng đầu một bên nữa. Trời mưa. Tôi thích trời mưa vì anh Hai lấy cái áo ponso trùm hai chị em kín mít. Đứng trong đó, mưa rơi đồm độp, tối thui nhưng lại vui vui. Có lần thấy một vết rách tí tẹo, nước nhỏ vào trong, tôi đưa ngón tay bé xíu lên ngoáy cho to ra để xem trời mưa ra sao. Vết rách thành một lỗ to, về tới nhà ướt như chuột. Chị Phương lớn thêm tí nữa nên ra sau ngồi, tôi chỗm chệ đứng đằng trước . 

   Tết Trung Thu. Tuổi thơ tràn đầy màu sắc như những chiếc lồng đèn bằng giấy kiếng. Tôi nhớ chiếc lồng đèn đầu tiên anh Hai và các bạn anh làm cho trường. Chiếc đèn hình trái địa cầu, xoay như đèn kéo quân. Ở trên đỉnh, gắn thêm một con chim bồ câu trắng to thật là to. Khi đang làm khung, tôi chui vô ngồi bị anh lôi ra, đét vào mông cho vài cái vì phá. Trở lại những chiếc đèn bằng giấy kiếng nhé. Ngập phố chợ những chiếc đèn xanh, đỏ, hồng. Nào là cá chép, tôm, gà, thỏ, ngôi sao; lớn và nhỏ đủ các cỡ. Những chiếc đèn được sơn phết và dán lông thỏ, lông gà sặc sỡ. Chính giữa có chỗ cắm cây đèn cầy nhỏ xíu bằng ngón tay út. 

    Buổi tối đốt đèn cầy, ánh sáng lung linh, lấp lánh, sáng ngời trong mắt tuổi thơ. Lúc nào cũng thế, sau khi đón từ ký túc xá, anh Hai chở hai chị em tôi đi chơi, đi mua đèn. Tôi thích đèn con cóc. Tôi còn nhớ con cóc màu xanh, hai con mắt lồi ra được dán trên lò xo. Khi gió thổi, miệng con cóc đóng mở, hai con mắt lắc lư. Tôi thích lắm nhưng anh Hai không mang theo đủ tiền. Hôm sau trở lại, chiếc đèn không còn vì họ đã bán. Tôi khóc nhất định không chịu chiếc khác. Năm đó tôi không có đèn nhưng năm sau, anh Hai tôi mua cho tôi một cái đèn y như vậy. Con cóc có cái miệng ngáp ngáp, đôi mắt lắc lư được thắp sáng, tôi hớn hở xếp hàng đi rước đèn. Trời thật kỳ cục vì cứ tết Trung Thu là lại lắc rắc vài hột mưa. Gió thổi to, đèn cầy lật. Con cóc của tôi... con cóc của tôi bốc cháy, kèm theo những giọt nước mắt rưng rưng. 

   Mẹ bảo khi tôi còn bé, tôi đeo dính lấy bố không rời. Khi bố mất, Út mới vài tháng nên mẹ phải bồng bế nó. Các chị tôi đi học. Tôi lẩn thẩn đi theo anh Hai. Tối ngủ không có bố gãi lưng, anh Hai vác tôi lên vai. Mẹ tôi hay đọc kinh gia đình vào buổi tối. Những lúc tôi ngủ gục, đọc kinh xong, anh Hai bế tôi đi lên lầu vì nặng quá mẹ bế không nổi và cũng không muốn đánh thức. Những ngày ở nhà, tôi lẽo đẽo theo anh Hai. Anh sửa xe, tôi cầm mỏ lết. Anh bắt điện, tôi đưa dây chì. Anh học chụp hình, tôi làm người mẫu mũi dãi lòng thòng ngồi ẹo qua, ẹo lại. Cười mỏi miệng, ngồi mỏi lưng, mắt cứ phải nhìn một chỗ mà ông phó nhòm nhắm lâu ơi là lâu. Tóc của tôi cũng do anh Hai cắt; mà ảnh có bao giờ học cắt tóc đâu. Anh lấy kéo phập ngang trán một nhát, thêm một nhát nữa từ cằm ra tuốt đằng sau là xong. Ngọ ngoậy, anh cốc cho một cái u đầu. Dần dần tôi bắt chước, khi lớn tôi sửa từ điện tới xe gắn máy luôn. Nhộn nhịp chuấn bị lễ Giáng Sinh được bắt đầu vào khoảng giữa tháng 12. 

   Anh Hai mua giấy làm bao xi măng và mực tàu về. Ở góc sân thượng, mấy anh em hì hục dời chậu kiểng. Mang hai cây thanh thùng, và sơn tùng vào vị trí cố định để giả cây thông. Anh đóng khung, bắt kẽm, còn các chị em tôi ngồi cắt giấy kim tuyến làm cỏ và tuyết. Khi giàn khung được hoàn thành, anh bẻ giấy làm thành những hòn đá, xếp chồng và dán keo xung quanh khung kẽm để làm thành một hang đá cho Chúa Hài Đồng. Phận sự của đám con gái là quét mực tàu lên những cục đá giả và rắc kim tuyến lấp lánh lên trên. Sau khi gắn đèn chớp và anh cẩn trọng bưng bộ tượng Giáng Sinh đặt vào hang đá. Năm nào mẹ cũng nấu nồi cháo gà, làm gỏi, nấu xôi. Chị Ba và chị Tư làm bánh "khúc cây". Sau khi đi lễ nửa đêm về, cả nhà quây quần trước hang đá ăn bữa tiệc nho nhỏ. Trời lạnh lạnh của sương đêm, của cuối năm. Hang đá lấp lánh đèn, nồi cháo gà thơm phức cô đọng thành thói quen của gia đình. Từ 10 năm nay, dù bận cách nào anh chị Hai cũng sang để quây quần với mẹ. Nồi cháo gà và hang đá vẫn tiếp tục lan ra 6 gia đình. Nhớ mẹ, nhớ anh Hai, nhớ tất cả các chị, em nhưng có lẽ chẳng bao giờ có thể ngồi quây quần lại một mâm như ngày xưa . 

   Anh Hai mang gánh nặng kinh tế của bố mà còn phải cưu mang luôn vai trò dạy dỗ, dẫn dắt các em. Mỗi buổi tối, chúng tôi ngồi quây quần trên bàn học bài. Anh Hai ngồi như ông tổng thống ở cái ghế dựa ngoài lan can nhìn vô. Dáng ngồi bắt chân chữ ngũ, mâm mê nhổ râu cằm. Từng đứa rón rén chìa cuốn vở cho anh xét. Đầu tiên sẽ nghe quát: