Ấn bản tiếng Pháp ‘Chiến dịch Hồ Chí Minh giữa lòng Paris’: Tư liệu lịch sử quý

Viện Pháp tại Hà Nội - L’Espace, Nhà xuất bản Thế Giới và Hội Hữu nghị Việt Pháp (AAFV) vừa tổ chức buổi tọa đàm giới thiệu về những giá trị của ấn bản tiếng Pháp của cuốn sách Chiến dịch Hồ Chí Minh giữa lòng Paris, nhân dịp kỷ niệm 45 năm thống nhất đất nước. Cuốn sách do bà Nguyễn Đắc Như Mai, một Việt kiều ở Pháp và là một nhà sử học, chuyển ngữ.

Cuốn sách Chiến dịch Hồ Chí Minh giữa lòng Paris do nhà ngoại giao kỳ cựu Võ Văn Sung viết. Cuốn sách miêu tả những hoạt động ngoại giao trong một giai đoạn tương đối ngắn, từ sau khi Hiệp định Paris được ký kết, tháng 1/1973, đến khi nước nhà thống nhất.

Ông Võ Văn Sung là người tham gia trực tiếp vào cuộc đấu tranh ngoại giao của ta tại Hội nghị Paris, và giai đoạn đấu tranh thi hành hiệp định. Nhà ngoại giao Võ Văn Sung là một trong số ít những người có may mắn được đi suốt cuộc đụng đầu lịch sử giữa nền ngoại giao Việt Nam non trẻ với nền ngoại giao lão luyện của Mỹ ngay trên đất Paris, một trong những trung tâm văn minh lớn của phương Tây.

Tại thời điểm đó, nhà ngoại giao Võ Văn Sung khi ấy còn trẻ, đã tham gia vào các cuộc hội đàm bí mật giữa trưởng phái đoàn Việt Nam, ông Lê Đức Thọ và Ngoại trưởng Mỹ Kissinger giai đoạn từ 1971 đến 1973 với tư cách là đại diện của Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, và là một trong năm thành viên của phái đoàn Việt Nam tại lễ ký kết Hiệp định Paris ngày 27/1/1973. Cuốn sách chứa đựng nhiều nội dung mang tính tư liệu chưa từng được công bố.

Trong lời tựa bản ấn bản tiếng Pháp của cuốn sách xuất bản tại NXB Thế Giới tháng 8/ 2020 vừa qua, bà Nguyễn Thị Kim Tiến, nguyên Bộ trưởng Bộ Y Tế Việt Nam chủ tịch Hội Hữu nghị Pháp Việt (AAFV) khẳng định: "Cuốn sách này đã minh họa tương đối chi tiết và cụ thể trên mặt trận ngoại giao, đặc biệt thời điểm lúc bấy giờ Võ Văn Sung được tham gia chính thức đại diện phía Việt Nam trong cuộc đàm phán giữa cố vấn Lê Đức Thọ và phía Mỹ."

Trong khi đó, nguyên Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam Nguyễn Dy Niên là người đã viết Lời tựa cho ấn bản tiếng Việt đầu tiên của cuốn sách xuất bản năm 2005 của NXB Quân đội Nhân dân.

Từng có nhiều năm gắn bó với Đại sứ Võ Văn Sung, nguyên Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Dy Niên kể lại, trong ngành ngoại giao, Võ Văn Sung đã có những đóng góp rất lớn. Bởi Việt Nam khi đó, mối bang giao chính với quốc tế mới là các nước xã hội chủ nghĩa. Ngay từ khi mới được giao nhiệm vụ làm Tổng đại diện Việt Nam tại Paris rồi Đại sứ đầu tiên của nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa tại Pháp, với tính tình dễ hòa hợp, sôi nổi, với sự thông minh mẫn tiệp và tình yêu với tổ quốc, Đại sứ Võ Văn Sung đã làm được những điều không tưởng đóng góp vào sự nghiệp lớn lao của dân tộc.

"Ông Võ Văn Sung là người đầu tiên tham gia vào việc nghiên cứu và phát triển quan hệ giữa Việt Nam với Pháp và các nước Tây Bắc Âu. Chỉ một thời gian ngắn, ông đã làm rất tốt. Ông quan hệ với Bộ Ngoại giao Pháp, với Chính phủ Pháp rất tốt, rất năng động, mở rộng mối quan hệ đó. Đặc biệt với kiều bào, với cộng đồng người Việt ở Pháp, ông đã bắc cầu được những nhân tố tích cực, và  ông đã làm cho phong trào sôi động lên để hưởng ứng, ủng hộ cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc của Việt Nam”, nguyên Bộ trưởng Nguyễn Dy Niên thuật lại.

Bên cạnh việc phản ánh cuộc đấu tranh ngoại giao thời đó, cuốn sách còn đề cập đến những câu chuyện sinh động, chứa chan tình cảm mặn nồng về những người Việt Nam sống xa quê hương nhưng vẫn hướng về Tổ quốc, về những người bạn quốc tế thủy chung và tiến bộ, hết lòng ủng hộ cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của nhân dân ta. Điều đó càng khiến cho cuốn sách thêm giá trị, là tài liệu tham khảo quý cho độc giả.