Nửa thế kỷ trí tuệ Việt vang danh trên đấu trường Olympic quốc tế (kỳ 2): 2022 - năm bội thu huy chương Olympic quốc tế

Đánh bại 589 thí sinh đến từ 104 đội tuyển các nước dự thi Olympic Toán quốc tế 2022, Ngô Quý Đăng (lớp 12 chuyên Toán, trường chuyên Khoa học Tự nhiên) là thí sinh đạt điểm thi cao nhất thế giới với 42/42, giành huy chương vàng thứ hai về cho bản thân trong vòng chưa đầy 3 năm qua.

"Khi nhận được kết quả đạt điểm tuyệt đối, thay vì bất ngờ, em thở phào vì bài thi đạt được điểm cao, không bị sai sót. Quan trọng là không phụ sự kỳ vọng của thầy cô, bố mẹ và các bạn trong đội tuyển", Đăng bày tỏ và cho biết bài thi Toán IMO năm nay gồm 6 câu hỏi. Nhìn chung đề có độ khó tương đồng với năm 2020, em cố gắng hoàn thành tốt cả 6 câu hỏi.

Cách đây 2 năm, Đăng từng là thí sinh nhỏ tuổi nhất tham dự kỳ thi và giành được huy chương vàng với 36/42 điểm - đứng thứ 4 thế giới. Do đó, trước khi lên đường sang Na Uy thi đấu, em thầm hy vọng sẽ phá được kỷ lục do chính mình xác lập năm 2020. Em bước vào kỳ thi với tâm thế thoải mái, thi để chứng minh tài trí Việt với bạn bè quốc tế, không đi thi để cạnh tranh huy chương và "vượt lên chính mình".

Ngô Quý Đăng, học sinh lớp 12 chuyên Toán, trường THPT chuyên Khoa học Tự nhiên (Đại học Khoa học Tự nhiên - Đại học Quốc gia Hà Nội).

Để chuẩn bị tốt cho kỳ thi Olympic Toán năm nay, Đăng luôn phải chạy đua với thời gian và kiến thức. Ngoài những giờ học trên lớp, em tự học trong sách vở, trên mạng, tự mình đi tìm lời giải.

Chưa khi nào Đăng thấy mệt mỏi, em lấy những con số làm niềm vui. Nói đúng hơn là những con số dẫn dắt em đi qua nhiều ngóc ngách để đến được lời giải làm thoả mãn trí tò mò của em.

Tháng cuối cùng trước khi diễn ra kỳ thi, Đăng và các thành viên đội tuyển bước vào giai đoạn nước rút. Khối lượng kiến thức dồn dập khiến thời gian học của em ngày càng căng thẳng.

Em thường xuyên phải học quá 12 giờ đêm, thậm chí có những ngày học tới gần 3h sáng. Động lực lớn nhất lúc đó của em chứng minh với mọi người dù nhỏ tuổi nhất nhưng năng lực không hề thua kém các anh chị. 

Để đạt được cú đúp huy chương Vàng Olympic Toán quốc tế, Quý Đăng không chỉ biết ơn các thầy cô trong đội tuyển, các bạn và cả gia đình luôn song hành, động viên, truyền năng lượng trong suốt thời gian qua. Nam sinh đặt mục tiêu cho bản thân sẽ tiếp tục theo con đường nghiên cứu và phát triển Toán học tại Việt Nam hơn nữa để tiếp nối hai người thầy lừng danh Lê Bá Khánh Trinh và Lê Anh Vinh.

Em ít tuổi nhất trong đội tuyển Hoá và năm nay cũng là lần đầu tham dự cuộc thi cấp quốc tế nên cảm thấy rất hồi hộp và áp lực. Đề thi Olympic Hoá học năm nay gồm 9 câu, tính theo thang điểm 100 và làm trong 5 tiếng. Câu hỏi hướng đến các vấn đề thời sự như COVID-19, biến đổi khí hậu, sử dụng hạt nano, khí gây ra hiệu ứng nhà kính... "Đề khá hay, yêu cầu thí sinh dùng những lý thuyết đã được học để giải quyết vấn đề mới", Tuấn nhận xét.

Hoàn thành bài thi xong trước một tiếng, Tuấn kiểm tra lại và phát hiện ba câu đầu tính sai nhiều chỗ. Mất thời gian chữa lại khiến em không kịp xem những bài sau.

Sau khi rời phòng thi, em so bài với các anh trong đội tuyển thấy có nhiều câu sai hơn nên chỉ dám hy vọng giành huy chương bạc hoặc đồng. Lúc biết được giành huy chương vàng, em vỡ òa trong hạnh phúc.

Phạm Nguyễn Minh Tuấn (lớp 11 chuyên Hóa, trường THPT chuyên Khoa học Tự nhiên).

Tuấn thừa nhận, quá trình ôn thi khó khăn khi phải học cùng các anh lớp 12. "Em nhiều lần phải nói với bản thân rằng đã vào đến đội thì không có việc gì không cố gắng được. Hãy quyết tâm hết sức và hài lòng với bản thân".

Tuấn nhận được động viên từ thầy cô, sự cổ vũ tinh thần của các anh trong đội. Bố mẹ thường xuyên gọi điện hỏi thăm khiến Tuấn cảm thấy được tiếp thêm sức mạnh.

Nam sinh say mê môn Hóa từ năm lớp 8 vì môn học này nghiên cứu những vấn đề liên quan đến biến đổi chất. Tuấn thích những gì có sự biến đổi và hướng vào bản chất cốt lõi của vấn đề.

"Hóa học nghiên cứu vấn đề vi mô. Những thứ không thể nhìn thấy được thì em lại nhìn với nhiều góc độ khác nhau để tìm hiểu quy luật", chàng trai gốc Hà Nội chia sẻ.

Bí quyết học của Tuấn là đọc kỹ lý thuyết trong sách giáo khoa. Ban đầu em làm nhiều bài nhưng sau nhận ra hiểu kỹ bản chất vấn đề và luôn đặt câu hỏi "tại sao" quan trọng hơn. Tuấn cho rằng cần làm quen với các dạng và làm bài tiêu biểu trong dạng đấy, thay vì tập trung số lượng bài làm.

"Học quá nhiều bài cũng có bất lợi vì mình không có thời gian để tìm hiểu sâu", Tuấn nói, cho biết có thế mạnh ở Hóa hữu cơ. Ngoài những bài tập trên lớp và đi học thêm, Tuấn chủ động tìm kiếm các nguồn tài liệu trên mạng để mở rộng hiểu biết.

Tuấn được GS.TS Nguyễn Ngọc Hà, trưởng đoàn đội tuyển thi Olympic Hoá học quốc tế 2022 ví như "cỗ xe tăng", làm bài chắc, đặc biệt tâm lý thi đấu tốt.

Theo báo cáo của Bộ Giáo dục và Đào tạo, công tác tuyển chọn, tập huấn các đội tuyển quốc gia dự thi Olympic khu vực và quốc tế trong năm học qua được nâng cao chất lượng, hiệu quả. Kết thúc đợt thi Olympic khu vực, quốc tế năm 2022, các đội tuyển đều đạt thành tích vượt trội và dư luận xã hội đánh giá cao. Cụ thể 41/41 lượt học sinh tham gia dự thi đạt giải với: 13 huy chương Vàng, 14 huy chương Bạc, 9 huy chương Đồng, 5 bằng khen.

Trong đó, phải kể đến thành tích đội tuyển Olympic Hóa học quốc tế với 4/4 thí sinh dự thi đều đạt huy chương Vàng, xếp thứ 2 trên thế giới, đội tuyển Olympic Vật lý quốc tế xếp thứ 5 trên thế giới.

Riêng với đội tuyển học sinh Việt dự thi Olympic Toán học quốc tế năm nay xếp thứ 4 trên thế giới và thí sinh Ngô Quý Đăng đạt điểm tuyệt đối 42/42. Kể từ lần đầu tham dự vào năm 1974, đến nay đoàn học sinh Việt Nam chỉ có 10 người đạt điểm tuyệt đối tại kỳ thi Olympic Toán học quốc tế và sau 19 năm kể từ lần cuối cùng (năm 2003), Việt Nam mới có học sinh giành điểm tối đa.

Thành tích của đội tuyển Olympic Việt Nam các năm gần đây.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn đánh giá, thành tích xuất sắc của các đội tuyển trong năm 2022 khẳng định nỗ lực vượt bậc trong học tập, rèn luyện của học sinh, giáo viên và các nhà trường trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19. Qua đó cũng khẳng định chất lượng giáo dục phổ thông, ngay cả trong 3 năm học chịu ảnh hưởng của dịch COVID-19 và hướng đi đúng trong công tác dạy học, phát hiện, tuyển chọn và bồi dưỡng học sinh giỏi của ngành.

Sau những thành tích rực rỡ của các đội tuyển quốc gia dự thi Olympic quốc tế năm 2022, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc gửi thư khen trường THPT chuyên Khoa học Tự nhiên (Đại học Quốc gia Hà Nội) - ngôi trường nhiều thành tích nhất Việt Nam về số lượng huy chương, giải thưởng trong các kỳ thi Olympic khu vực và quốc tế.

Chủ tịch nước bày tỏ vui mừng và xúc động khi biết về thành tích xuất sắc mà các em học sinh đã giành được tại kỳ thi Olympic quốc tế năm 2022, tô thắm thêm bảng vàng thành tích của học sinh nước nhà tại đấu trường quốc tế đầy khó khăn. Thành tích của các em không chỉ là niềm tự hào của ngành giáo dục mà còn là của cả dân tộc; các em đã thể hiện rõ bản lĩnh, trí tuệ của con người Việt Nam với bạn bè quốc tế.