Tỷ phú thép trên đất Lào - Kham Hung Xaychalơn

Kinh tếThứ Năm, 03/03/2016 11:31:00 +07:00

(VTC News) - Nụ cười hồn hậu và giọng nói chân chất, mộc mạc, đặc trưng vùng đất “chị Hai năm tấn”, doanh nhân Phạm Văn Hùng (Kham Hung Xay Cha lơn) đã trở thành tỷ phú trên đất Lào bằng những nỗ lực không ngừng nghỉ của bản thân.

(VTC News) - Nụ cười hồn hậu và giọng nói chân chất, mộc mạc, đặc trưng vùng đất “chị Hai năm tấn”, doanh nhân Phạm Văn Hùng (Kham Hung Xay Cha lơn) đã trở thành tỷ phú trên đất Lào bằng những nỗ lực không ngừng nghỉ của bản thân.

Hầu như cộng đồng người gốc Việt tại Lào và người dân bản địa đều biết đến cái tên Phạm Văn Hùng (Kham Hung Xay Cha lơn). Anh là giám đốc Nhà máy thép Kham Hung Xay Cha lơn. Hiện tại, đây là nhà máy thép có công suất lớn nhất tại Lào. Báo chí mệnh danh anh là: “Tỷ phú đất Lào”, Hùng ``thép”, “Thi sĩ doanh nhân”… Nhưng nếu gặp anh ngoài đời, tiếp xúc không đủ lâu, người ta sẽ nghi ngờ về những danh xưng ấy.

Thi nhân - doanh nhân      

Cuối năm 2015, chúng tôi có dịp gặp anh trong Đoàn đại biểu kiều bào tham dự Đại hội chiến sỹ thi đua toàn quốc lần thứ IX. Anh là một trong số 15 kiều bào tiêu biểu đã được Đại sứ quán Việt Nam tại Lào, Uỷ Ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài, Bộ Ngoại giao, mời về dự đại hội.
Ông Phạm Văn Hùng (Kham Hung Xay Cha lơn) tại  Đại hội chiến sỹ thi đua toàn quốc lần thứ IX
Ông Phạm Văn Hùng (Kham Hung Xay Cha lơn) tại Đại hội chiến sỹ thi đua toàn quốc lần thứ IX 

Ấn tượng đầu tiên về anh là nụ cười hồn hậu và giọng nói chân chất, mộc mạc, đặc trưng vùng đất “chị Hai năm tấn”. Anh có khả năng tấu hài khá đặc biệt khi dẫn dắt chương trình văn nghệ trên xe từ Lào Cai về Hà Nội mà không hề vấp váp một lần nào. Những tiếng cười cứ liên tiếp rộ lên, khiến cho các thành viên quên cả buồn ngủ, say xe. Ai cũng tỉnh như sáo, hào hứng đối đáp như một gánh trò. Đối với người trong nước, đó là chuyện bình thường của mỗi chuyến đi xa, nhưng đối với kiều bào, đó là những phút giây thực sự thú vị. Bởi lâu lắm họ mới có dịp được tư duy và nói chuyện bằng tiếng mẹ đẻ vui đến thế.  

Thời còn học phổ thông, anh Hùng là học sinh giỏi văn. Khi nhập ngũ, cái tài văn chương ấy lại càng có “đất dụng võ”. Không chỉ thuộc nhiều thơ ca, hò vè các miền, anh còn sáng tác cả một “trường ca” về những đoạn đường cơ cực đã trải qua:“Nghèo trong sạch, tôi chẳng tham/ Tự thân bươn chải cơ man xứ người…

Tài hùng biện, đối đáp, tài ứng biến, pha trò, tài bắt chước, tấu hài từ sáng đến tối mà “không hết chữ”... đã giúp anh rất nhiều trong công tác cộng đồng.

Là một trong những người rất có uy tín trong cộng đồng Việt tại Lào, anh Hùng được bà con tín nhiệm bầu giữ chức Phó chủ tịch, kiêm Tổng thư kí Tổng Hội người Việt tại CHDCND Lào. Với bản tính “thi nhân bao đồng”, anh đã luôn lăn xả vào công tác xã hội: từ dẫn chương trình, biểu diễn ảo thuật; cho đến tài trợ các gia đình Việt kiều có hoàn ảnh khó khăn; nêu sáng kiến lập quỹ để gửi tiết kiệm, lấy lãi trang trải cho các sinh hoạt cộng đồng…

Người thiện tâm lại sống trên đất Phật đã gần nửa đời, nên anh thấm đẫm triết lý “cho chính là nhận”. Gặp anh, người ta dễ nhận thấy một tâm thế sẵn sàng “cho đi”. Gặp anh, người ta dễ gặp được sự thuần phác, lạc quan “cho dù mai… hết gạo”. Gặp anh người ta có cảm giác gặp một “thi nhân bao đồng” hơn là một doanh nhân…

Bà Bun Thăn Phim Ma Sỏn (nguyên giáo viên Trường Phổ thông Bắc Giang - trường sơ tán của con em cán bộ Lào tại Việt Nam, thời kỳ chiến tranh. Sau này, hầu hết học sinh của trường đã trở thành các vị lãnh đạo, nguyên thủ Lào), chia sẻ: “Anh Hùng Xay Cha lơn là một trong những người tài giỏi bậc nhất ở Lào. Anh không chỉ giàu về vật chất mà còn giàu về tâm hồn. Anh Hùng có trí nhớ rất tuyệt vời, có khiếu thơ, ca, hò vè… và luôn hết lòng vì cộng đồng. Tôi rất ngưỡng mộ một người có tấm lòng đẹp như anh ấy”.  

Văn hóa là thứ quan trọng nhất của một quốc gia

Khi chúng tôi đề xuất với Đoàn kiều bào và Ủy ban Mặt trận Tổ Quốc Việt Nam về ý tưởng: “Chiến lược phối hợp tổ chức Ngày Việt Nam và Ngày giỗ Tổ Hùng Vương trên toàn cầu” thì ngay lập tức nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của anh. Anh cho rằng: “Mỗi người dân, mỗi Việt kiều chính là một vị đại sứ thiện chí của dân tộc. Chúng ta nên đặc biệt quan tâm đến khía cạnh quảng bá văn hóa Việt ra trường quốc tế, hơn là chỉ trú trọng đến việc kêu gọi đầu tư tài chính về Việt Nam”.
Ông Hùng (thứ 3 từ phải qua) trong chuyến thăm Sapa
Ông Hùng (thứ 3 từ phải qua) trong chuyến thăm Sapa 

Một sự việc thú vị khác mà chúng tôi được chứng kiến: Đó là, khi anh đón một đối tác qua Lào, để kí kết hợp đồng nhập khẩu phôi thép. Thời điểm đó, trên thị trường, mặt hàng này đang cạn, đối tác nhất định không chịu xuất khối lượng lớn, với giá cũ cho anh. Qua mấy ngày đàm phán, anh đã khôn khéo cho họ thấy cả “một góc” văn hóa ẩm thực, một phần văn hóa kinh doanh, một phần văn hóa ứng xử, trọng tình, tôn trọng các qui tắc, luật lệ xã hội… của những người con đất Phật.


Đặc biệt, anh đã cho chúng tôi và đối tác, chứng kiến một bữa tiệc cuối năm ở nhà một Bộ trưởng. Ở đó, người dân lần lượt, xách những giỏ quà, giỏ rau quả, rẻ tiền như cà rốt, cà chua, rau sống… (không có phong bì) đến tặng tận tay Bộ trưởng. Ở đó, mọi người, từ dân thường đến nguyên thủ, từ người nghèo đến tỷ phú, đều bình đẳng nắm tay nhau, tôn vinh điệu múa lăm vông, tôn vinh những giai điệu Lào. Chúc tụng nhau những món ăn dân giã tự làm… Không có khoảng cách quan – dân. Không có khoảng cách giàu – nghèo. Không có khoảng cách địch thủ…

Anh muốn cho chúng tôi thấy, cho đối tác thấy, giữa cái xô bồ, hỗn mang của đời sống toàn cầu hóa, có lẽ người Lào vẫn tồn tại như một thực thể “miễn nhiễm” nhất ở Đông Nam Á… Cuối cùng, đối tác cũng phải tâm phục, khẩu phục về lẽ sống, về tư thế của anh và người dân Lào.   

Trong những câu chuyện của doanh nghiệp anh, luôn toát lên lòng biết ơn và niềm tự hào sâu sắc với hai đất nước. Sau 16 năm hoạt động, doanh nghiệp của anh đã nhận được nhiều bằng khen, giải thưởng, cúp vinh danh, của chính phủ Lào và Việt Nam. Đặc biệt, năm 2015, Doanh nghiệp thép Kham Hung Xay Cha lơn là đơn vị Việt kiều duy nhất ở Lào, nhận được giải thưởng “Cúp doanh nhân Tâm tài Asean”.   

Ông Hoàng Huy Tuấn (Giám đốc Xuất khẩu, Nhà máy Thép VinaOne) (một doanh nghiệp có mối quan hệ đối tác chiến lược với hầu hết các thị trường châu Âu, châu Mỹ và châu Á), chia sẻ: “Chúng tôi đánh giá rất cao doanh nghiệp thép Kham Hung Xay Cha lơn, xác định đây là một đối tác hợp tác dài lâu ở thị trường Lào và châu Á. Mô hình hoạt động của doanh nghiệp thép Kham Hung là một mô hình rất hiệu quả, đặc biệt trong khâu phân phối và khâu làm việc với khách hàng. Rất đáng để học hỏi. Chúng tôi đang tìm hiểu và sẽ nhân rộng mô hình này, để áp dụng ở một số nước Đông Nam Á mà chúng tôi đang có quan hệ đối tác”.  

Khi chúng tôi đem câu chuyện về kiến trúc Viêng Chăn, trao đổi với anh: “Anh nghĩ gì khi hiện nay Thủ đô Viêng Chăn còn nhiều ngôi nhà tềnh toàn, xuống cấp ?; Anh có bao giờ nghĩ đến việc sẽ phối hợp với các ban ngành, tổ chức các cuộc hội thảo khoa học để góp phần tôn tạo, kiến thiết Thủ đô ?; Trong câu chuyện tồn tại của doanh nghiệp mình, anh luôn nhắc đến sự ảnh hưởng của hai nền văn hóa Lào,Việt, phải chăng nó còn quan trọng hơn thương mại ?”... Lúc đó, anh mới trải lòng: “Tôi mong muốn sẽ được góp phần cùng các cơ quan chức năng, các chuyên gia, các kiến trúc sư quốc tế, bàn bạc để tôn tạo, phục dựng những giá trị kiến trúc, văn hóa, trong các nếp nhà của người dân Lào, để Thủ đô Viêng Chăn thực sự xứng đáng với những giá trị lịch sử của nó”.

Ông Chalon Nhia Bao hơ (Viện trưởng Viện Khoa học Xã hội Quốc gia Lào) (Nguyên Bộ trưởng Bộ Tư Pháp) cho biết: “Sản phẩm của Nhà máy thép Kham Hung Xay Cha lơn đã có mặt ở hầu hết các dự án, công trình xây dựng của Thủ đô và toàn nước Lào. Doanh nghiệp của anh Hùng đã có nhiều đóng góp rất tích cực, không chỉ trong các công trình trọng điểm, trong lĩnh vực xây dựng mà còn trong các công tác xã hội của Lào”.

Bản lĩnh Việt làm nên tỷ phú Lào

Phạm Văn Hùng sinh ra và lớn lên trong một gia đình gồm bốn anh em tại Thái Bình. Mọi người trong gia đình đều thành đạt trong lĩnh vực giáo dục và chính trị, chỉ riêng anh chọn con đường kinh doanh. Giống như bao chàng trai cùng trang lứa, anh xung phong lên đường nhập ngũ và được điều về Trung đoàn 921, Sư 371, Quân chủng Phòng không không quân Việt Nam. Với vị giám đốc này, năm năm trong quân ngũ là khoảng thời gian rất quý giá, bởi nó đã giúp anh hun đúc bản lĩnh.
Doanh nghiệp của ông Hùng được coi là một trong những doanh nghiệp thành công nhất trong ngành thép
Doanh nghiệp của ông Hùng được coi là một trong những doanh nghiệp thành công nhất trong ngành thép 

Sau khi xuất ngũ, anh về làm lái xe tại Tổng công ty xây dựng Sông Đà. Đến năm 1986, anh chuyển vào Công ty xây dựng lọc hóa dầu Long Thành, Đồng Nai. Năm 1989, anh sang Lào, làm lái xe cho một công ty về trang trí xây dựng. Năm 1991, anh chuyển sang làm quen với công việc thầu xây dựng. Với đầu óc thông minh, nhạy bén và hào hiệp, đi đâu anh cũng được người dân Lào giúp đỡ. Sau năm năm làm ăn, gom góp vống liếng, năm 1996, anh quyết định thành lập công ty xây dựng. Lúc này, anh bắt đầu nhận được nhiều công trình trọng điểm như: xây dựng Văn phòng thủ tướng, các trường học, dự án do nước ngoài đầu tư, tài trợ, sửa chữa Tòa nhà Quốc hội …

13 năm hoạt động trong lĩnh vực xây dựng, anh để ý đến thị trường thép, thị trường mà anh đã luôn bị động và phụ thuộc. Vì thế, để giành thế chủ động, anh đã đầu tư tâm sức vào nghiên cứu thị trường này và quyết định chuyển hẳn sang lĩnh vực kinh doanh thép hình. Năm 2001, Nhà máy thép Kham Hung Xay Cha lơn ra đời, với tổng mức đầu tư là 10 triệu USD, công suất đạt 3.000 tấn sản phẩm/tháng. Đến nay, anh đã mở rộng quy mô thành ba cụm nhà máy với tổng diện tích hơn năm héc ta, vốn đầu tư tăng lên 30 triệu USD. Nhà máy có 8 tổng đại lý phân phối tại Thủ đô và 3 tỉnh Bắc, Trung, Nam - “phủ sóng” hầu như toàn bộ thị trường thép ở Lào.

Năm 2008, kinh tế thế giới rơi vào khủng hoảng. Nhiều doanh nghiệp trong ngành thép đã phải chịu áp lực lớn từ lãi suất vay vốn ngân hàng. Thế nhưng, đó lại là lúc doanh nghiệp của anh bước vào giai đoạn bứt phá. Không phải chịu áp lực lãi suất ngân hàng (do tỷ lệ vốn vay không quá 10 % so với vốn tự có của doanh nghiệp), anh một mặt giúp các bạn hàng, mặt khác tăng nguồn sản phẩm dự trữ cho doanh nghiệp, bình ổn nhu cầu thị trường thép ở Lào.

Hiện nay, Nhà máy thép Kham Hung Xay Cha lơn, được coi là nhà máy thép có công suất lớn nhất tại Lào. Người ta gọi anh là ``Hùng thép``. Doanh nghiệp của anh là một trong những đơn vị đứng đầu ngành thép về nghĩa vụ đóng thuế với nhà nước (khoảng vài chục tỷ kíp/ năm) (18 tỷ kíp/2015). Các công đoạn sản xuất của nhà máy chủ yếu được điều khiển bằng máy móc, thiết bị tự động hiện đại, nên cần ít lao động thủ công. Hiện nhà máy có 300 cán bộ công nhân viên (trong đó người Lào chiếm 80%). Đời sống của công nhân viên, được đảm bảo cả vật chất và tinh thần: từ các chương trình văn hóa, văn nghệ thường niên; đến hai bữa ăn chính/ngày; mức lương trung bình của kỹ sư, thợ bậc cao là 800 đôla/tháng, công nhân là 300 - 400 đôla/tháng.

Anh Nguyễn Bá Minh (thợ bậc cao, nhà máy thép Kham Hung Xay Cha lơn) chia sẻ: “Lãnh đạo nhà máy đã luôn quan tâm đến đời sống của anh em công nhân, cả vật chất lẫn tinh thần. Thu nhập hàng tháng của chúng tôi cũng ổn định, đủ trang trải cho cuộc sống ở đây và dành dụm một phần để giúp đỡ gia đình ở Việt Nam. Chúng tôi coi nhà máy như nhà của mình và mong muốn được gắn bó suốt đời”.

Đằng sau bản lĩnh của một tỷ phú, một con người “hét ra lửa” ấy… là một tấm lòng nhiệt huyết với cộng đồng và luôn vì danh dự của người Việt ở xứ người. Khi đã ở trên đỉnh cao sự nghiệp, anh vẫn luôn canh cánh trong lòng ba điều: biết ơn nhân dân Lào - nơi đã nuôi dưỡng sự nghiệp của anh; biết ơn cội gốc quê hương - nơi đã sinh ra và dưỡng dục anh; biết ơn thời quân ngũ, đã rèn luyện bản lĩnh cho anh.

Chủ tịch Hội người Việt Nam tại Thủ đô Viêng Chăn, Ông Đào Minh Châu tâm sự: “Nói về doanh nghiệp người Việt tại Lào thì doanh nghiệp của anh Hùng được coi là một trong những doanh nghiệp thành công nhất trong ngành thép. Với việc cung cấp khối lượng 3000 tấn thép hình/tháng, khắp thị trường Lào, doanh nghiệp của anh Hùng đều được mọi người công nhận là doanh nghiệp lớn. Có thể nói rằng anh Hùng chính là một trong những người đại diện cho bản lĩnh người Việt tại Lào. Anh đã có nhiều hành động hưởng ứng yêu Tổ quốc, yêu đất nước. Anh rất thương bà con. Mỗi khi đi thăm người già không nơi nương tựa hay những gia đình có thu nhập thấp… anh đều bỏ tiền túi ra tặng chứ không hề lấy quỹ của Hội”.

Nếu có kiều bào nào trăn trở với Tổ quốc của mình, nếu có kiều bào nào cố gắng hướng về Việt Nam bằng cách bước ra thế giới… thì đó chính là anh ! Thành công ở Lào của anh hôm nay là minh chứng cho những điều trên. Giống như anh, nhiều Việt kiều chúng tôi chỉ thực sự có ý niệm sâu sắc về cội nguồn, về quốc gia, dân tộc khi đã rời xa Tổ quốc, khi đã có đủ thời gian trải nghiệm nơi xứ người.

Thủy Tiên

Bình luận
vtcnews.vn