Càng khó càng thích!
Sinh ra và lớn lên trong một gia đình có truyền thống nghệ thuật, mẹ là nghệ sĩ Nguyễn Thị Thịnh đã gắn bó với nghề xiếc khoảng 30 năm nên việc Trà My đến với nghề xiếc không quá khó hiểu. Ngay từ khi còn rất bé, My đã được tiếp cận với những màn biểu diễn đầy hấp dẫn trong một sân khấu tròn rực rỡ sắc màu. Niềm yêu thích ấy lớn dần trong nhận thức, trở thành niềm đam mê và ước mơ của cô gái này.
Từ yêu thích đến việc quyết định gắn bó lâu dài với công việc đòi hỏi sự khổ luyện và kiên trì như xiếc là cả vấn đề. Là người trong nghề, mẹ của My hiểu rõ hơn ai hết sự vất vả trên con đường mà con gái chọn. Nhưng, mặc cho gia đình can ngăn, Trà My vẫn quyết tâm theo đuổi giấc mơ đế kiếm.
Đó là năm My 12 tuổi, cũng vừa đủ tuổi để vào học trường Trung cấp Nghệ thuật Xiếc và Tạp kỹ Việt Nam. Một khóa học kéo dài trong 5 năm, vừa học những kiến thức cơ bản, vừa tập luyện chuyên ngành riêng của mình. Một lần, được xem các nghệ sĩ trong đoàn biểu diễn môn đế kiếm trong tiếng vỗ tay không ngớt của khán giả, My đã đứng ngẩn ngơ nhìn và ước “Giá mình cũng làm được như thế!”. Rồi không chỉ dừng lại ở ước mơ, My quyết định lựa chọn môn đế kiếm làm mục tiêu theo đuổi của mình.
Đế kiếm là màn trình diễn có tính rủi ro rất cao nên đòi hỏi sự kiên trì, bền bỉ của người nghệ sĩ. Tiết mục này cũng rất nguy hiểm vì sử dụng kiếm, dao và biểu diễn trên không mà không có bất cứ hình thức bảo vệ nào. Thiết diện tiếp xúc giữa dao và kiếm rất nhỏ, người biểu diễn phải dùng miệng để nâng kiếm với độ nặng khoảng 1 kg. Ngoài ra, để màn trình diễn hấp dẫn, thuyết phục, người diễn còn phải kết hợp đế kiếm với leo lên dây lụa hoặc đi bằng mũi chân lên các bậc thang… Tiết mục đế kiếm trên dây lụa đòi hỏi sự thăng bằng và một sức khỏe tốt. Để có màn trình diễn hoàn thiện và đẹp mắt như mọi người vẫn thưởng thức trong vài phút, người diễn viên xiếc phải mất vài năm để tập luyện.
Khi biểu diễn đế kiếm, quan trọng nhất là thể lực. Thể lực để có thể leo dây lên độ cao 5m trong khi miệng vẫn đế kiếm nâng ly. Việc “cắn kiếm” không hề đơn giản chút nào. Hồi đầu mới tập, My chỉ cắn được 30 giây là đau buốt xương hàm, không thể nhai nổi cơm. Sau nhiều năm luyện tập, đến nay My đã có thể cắn được trọng lượng hơn 1kg trong 5- 6 phút, vừa cắn vừa chuyển động. 
Thời gian đầu, My phải nhét áo vào trong người để tránh những “tai nạn nghề nghiệp”. May mắn là từ trước đến nay, nhờ có “tinh thần thép” nên các màn biểu diễn của My đều trọn vẹn và an toàn. Cũng có một số sự cố nhỏ như bị rơi kiếm, rồi ngã từ trên dây lụa xuống đất, nhưng chưa lần nào cô gặp phải chấn thương nghiêm trọng, mà chủ yếu chỉ bị xây xước ngoài da.
Mất những 5 năm để khổ luyện trong trường Xiếc, gặp rất nhiều khó khăn và đôi lúc My tưởng như đã nản lòng. “Đế kiếm là một môn nghệ thuật, mà đã nghệ thuật thì phải sang tạo không ngừng. Khi đã chinh phục mục tiêu này thì phải đặt ra một mục tiêu khác cao hơn chứ không bao giờ được phép dừng lại thỏa mãn”- Trà My chia sẻ.
Lần đầu tiên My được ra sân khấu biểu diễn là năm 17 tuổi. Không chỉ My thấy áp lực mà mẹ và các cô chú trong đoàn xiếc đều có cảm xúc hồi hộp, lo lắng cho cô bé. Chưa bao giờ, My đứng trước một lượng khán giả lớn như vậy. Có ra sân khấu, My mới hiểu sự khác biệt trong lúc tập luyện và biểu diễn. Khi tập, My chỉ chú ý trau chuốt sao cho thật thuần thục về mặt kĩ thuật, chuyên môn của bài diễn. Nhưng khi bước ra sân khấu, 50% quyết định thành công lại là nghệ thuật thẩm thấu âm nhạc, thể hiện vũ đạo, phong cách và biểu đạt cảm xúc của người nghệ sĩ.
Trong chuyến tham gia lưu diễn tại Nga vừa qua, My xuất sắc giành giải thưởng cao nhất – Huy chương Vàng Liên hoan xiếc Quốc Tế. Đây là lần đầu My được ra nước ngoài biểu diễn, cọ xát với làng xiếc thế giới. Và nghệ sĩ trẻ tài năng của Liên đoàn xiếc Trung Ương đã không làm mọi người phải thất vọng. “Mọi người vẫn khuyên em nên đi theo bộ môn lắc vòng của mẹ cho nhẹ nhàng vì đế kiếm là môn khó nhưng hình như càng khó em lại càng thích, cảm giác vượt qua những thử thách thật sự thú vị và mang lại cho em niềm phấn khích”- Cô gái 9X nhí nhảnh chia sẻ.
“Chỉ cần những tiếng vỗ tay…”
Nghề xiếc vẫn được coi là một nghề rất “bạc”, người trong nghề đều thấm thía điều ấy. Nếu như trước đây, rạp xiếc luôn là nơi đông đúc khán giả nhất, đầy hào hứng, náo nhiệt nhất thì nay, với sự xuất hiện của các gameshow, các chương trình truyền hình hấp dẫn, dường như mọi người đang lãng quên dần các rạp xiếc. Cuối tuần mới có một buổi diễn, vậy mà, khán giả vào rạp cũng chỉ thưa thớt.
Với mức cat-xe bèo bọt khoảng 80 nghìn một buổi tối, nghệ sĩ xiếc dẫu có yêu nghề đến mấy cũng cảm thấy chạnh lòng và buông dần. Hầu hết các nghệ sĩ lâu năm trong nghề đều phải mưu sinh bằng các nghề phụ, buôn bán thêm. Lớp diễn viên xiếc trẻ như My hiện nay cũng chỉ có rất ít. Mỗi khóa học của trường xiếc chỉ có khoảng vài chục người. Khóa của Trà My có khoảng 60 người tham gia tập luyện nhưng rồi mọi người lần lượt từ bỏ và khi ra trường chỉ có khoảng 20 người. Trong số đó, những người vẫn quyết tâm đi theo nghề xiếc như Trà My chỉ hơn 10 người.
Vất vả và gần như đơn độc trên con đường đang đi nhưng Trà My chưa một lần nào hối hận với quyết định của mình. Cũng có những lúc nản vì nghề xiếc mất quá nhiều thời gian. Tuổi thọ của nghề không được lâu, ít thời gian dành cho bản thân và gia đình. Nhưng My quan niệm không gì hạnh phúc hơn khi được sống với niềm đam mê và ước mơ của mình. Điều đó khiến cô bạn sinh năm 1993 bỏ lại sau lưng tất cả khó khăn, thử thách. Mẹ là người gần gũi và động viên My nhiều nhất. Mẹ cũng trở thành huấn luyện viên số một của My. Những ý tưởng cho bài diễn đều là do My và mẹ cùng thảo luận rồi kiên trì tập luyện. Nghệ thuật đã ngấm vào máu nên mỗi khi nhìn mẹ và các nghệ sĩ ra sân khấu biểu diễn là My lại nhấp nhỏm, đứng ngồi không yên.
Hàng ngày, lịch học tập và làm việc của My khá dày. Tới trường học từ 12h trưa tới 6h chiều, sau đó lại tập luyện tối từ 7h đến 9h. Các ngày cuối tuần, My lại tham gia biểu diễn tại rạp xiếc Trung Ương. Điều mong ước lớn nhất của My bây giờ là có thật nhiều sức khỏe, để vừa học, vừa biểu diễn. Còn sức trẻ, con nhiệt huyết thì My sẽ còn theo đuổi nghiệp xiếc. Đến một độ tuổi nào đó, khi phải dừng lại, My sẽ tiếp tục theo đuổi ước mơ thứ hai của mình. Đó là trở thành một doanh nhân. Hiện tại, My đang theo học chuyên ngành kế toán tại Đại học Phương Đông để đặt nền móng cho ước mơ đó. 
My rất thích đi diễn ở tỉnh xa, nên mỗi lần có show diễn, cô bé lại hăm hở tham gia. Không như ở thành phố, người dân nông thôn vẫn dành một tình cảm đặc biệt cho các nghệ sĩ xiếc. Sự chào đón nhiệt tình, háo hức của người dân khiến cho My cảm thấy thực sự hạnh phúc và trào dâng niềm tự hào về nghề.
Chuyến đi Nga tham gia Liên hoan xiếc quốc tế lần thứ III vừa qua là một kỷ niệm đáng nhớ với My. Lần đầu tiên “mang chuông đi đánh đất người”, cảm xúc trào dâng niềm tự hào tổ quốc, My luôn tự hứa phải cố gắng hết mình để chứng tỏ bản lĩnh của các nghệ sĩ xiếc Việt Nam với bạn bè quốc tế. Chính động lực đó trở thành sức mạnh giúp cô giành được chiến thắng rạng rỡ, vẻ vang.
Là một 9x, My cũng phải thừa nhận giới trẻ ngày nay đang dần xa lạ với xiếc, họ có quá nhiều mối quan tâm và các hình thức giải trí thú vị khác để tìm đến. My không kỳ vọng sẽ sống được bằng nghề mà chỉ ao ước những đêm diễn rạp xiếc chật kín khán giả, những tiếng reo hò, cổ vũ nồng nhiệt để những diễn viên xiếc như My có thêm niềm tin và sức mạnh cống hiến hết mình cho nghề.
Sắp tới, My tiếp tục tham gia Liên hoan xiếc quốc tế lần thứ IV tại Hà Nội. Cô gái trẻ chia sẻ niềm vui và vinh dự khi liên đoàn xiếc tiếp tục tin tưởng cứ mình đại diện cho xiếc Việt Nam tham gia nhưng đó cũng là áp lực lớn bởi My sẽ phải cố gắng hết mình để bảo vệ thành tích vàng mà mình đã đạt được ở xứ bạn.
Thảo Nguyên
Bình luận