Hiện nay, thực tế rõ ràng là chất lượng luận án tiến sĩ ở các cơ sở đào tạo không đồng đều, và có thể “vàng thau lẫn lộn”. Nhiều luận án ít giá trị thực tế, không có tính khoa học, như một báo cáo tổng kết nhưng nghiên cứu sinh vẫn được cấp bằng tiến sĩ.
Nhiều ý kiến cho rằng, việc đào tạo tiến sĩ hiện đang chạy theo số lượng và xem nhẹ chất lượng.
Tọa đàm nâng cao chất lượng đào tạo tiến sĩ
Làm rõ những vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Bùi Văn Ga nhận định trong điều kiện cơ sở vật chất cũng như đầu tư như hiện nay các cơ sở giáo dục đào tạo được tiến sĩ là sự cố gắng lớn và cần phải đánh giá cao. Hầu hết cơ sở đào tạo tiến sĩ hiện nay chấp hành nghiêm quy chế.
“Tuy nhiên, vẫn có nơi có lúc cơ sở buông lỏng quản lý chất lượng, chạy theo số lượng dẫn đến có những luận án tiến sĩ không đảm bảo chất lượng, gây bức xúc trong xã hội”, Thứ trưởng Bùi Văn Ga nêu.
Nguyên nhân chính là nghiên cứu sinh không xác định rõ động cơ khi làm.
“Nghiên cứu sinh là đào tạo ra các nhà nghiên cứu với những trí tuệ mới chứ không phải đào tạo kỹ năng làm nghề. Nhiều nghiên cứu sinh không xác định được rõ động cơ, mục tiêu này nên dẫn đến chất lượng không đảm bảo”, ông Ga nêu.
Nguyên nhân nữa là người hướng dẫn nghiên cứu sinh còn hạn chế nên không tiếp cận được với học thuật thế giới.
“Nguyên nhân tiếp theo là về phía cơ sở giáo dục đào tạo nghiên cứu sinh. Do chưa thực hiện nghiêm quy chế nên chất lượng bị buông lỏng, một số cơ sở hội đồng không đảm bảo yếu tố khách quan.
Nguyên nhân cuối cùng do nguồn lực đầu tư của nhà nước, kinh phí đào tạo của chúng ta quá thấp, không đủ để nghiên cứu sinh thực hiện các nghiên cứu có chất lượng”, Thứ trưởng Bùi Văn Ga lý giải.
Bổ sung thêm ý kiến, GS.TSKH Nguyễn Đình Đức khẳng định trước đây khi Việt Nam mới đào tạo tiến sĩ trong nước điều kiện rất khó khăn nhưng chất lượng được khẳng định chứ không phải có những dư luận như thời gian vừa rồi.
GS Nguyễn Đình Đức cũng đồng tình với Thứ trưởng Bùi Văn Ga có 3 nguyên nhân dẫn tới chất lượng đào tạo tiến sĩ hiện nay còn hạn chế.
“Đó là động lực của người học, cơ sở đào tạo buông lỏng quản lý, cơ sở vật chất đầu tư chưa thỏa đáng”, GS Đức nhấn mạnh.
Video: Lý do Học viện Khoa học Xã hội ít có công bố quốc tế
Trước đây 20-30 năm dù khó khăn nhưng chất lượng đào tạo tiến sĩ vẫn tốt vì chất lượng đầu vào tốt.
“Có 30-40 người thi đầu vào chỉ có 2-3 người đỗ tiến sĩ. Trong quá trình đào tạo mỗi người phải thi 3 chuyên đề nên phải học rất chắc chắn. Ngoài kết quả thông qua chất lượng của luận án hội đồng còn xem xét người đó có xứng đáng không mới trao quyết định công nhận, nên có khi phải mất 5-7 năm mới đào tạo được một tiến sĩ”, GS Nguyễn Đình Đức dẫn chứng.
Vì vậy, ông Đức nhấn mạnh vấn đề hiện nay là quy mô đào tạo quá nhiều, chất lượng và trách nhiệm của giáo viên hướng dẫn chưa đảm bảo.
Bình luận