Hà Văn Thắm từ tỷ phú đô la đến vòng lao lý

Ngày 27/2, Tòa án Nhân dân Hà Nội sẽ mở phiên xét xử sơ thẩm Hà Văn Thắm và 47 đồng phạm. Dự kiến, phiên xét xử kéo dài gần một tháng, từ 27/2-21/3. Khoảng 600 đương sự được triệu tập tới tòa để tham gia tố tụng.

Tỷ phú đô la

Hà Văn Thắm (sinh năm 1972, xã An Hà, huyện Lạng Giang, Bắc Giang) là cựu Chủ tịch Tập đoàn Đại Dương, Chủ tịch HĐQT Ngân hàng TMCP Đại Dương, Chủ tịch CTCP Khách sạn và dịch vụ Đại Dương (Ocean Hospitality); Chủ tịch CTCP Bán lẻ và quản lý bất động sản Đại Dương (Ocean Retail); Thành viên HĐQT CTCP Sữa Việt Nam (Vinamilk) - đại diện cho SCIC và Thành viên HĐQT CTCP VS Industry Việt Nam - đại diện cho Công ty VNT.

Năm 2012, ông đứng thứ 8 trong số những người giàu nhất thị trường chứng khoán Việt Nam với lượng cổ phiếu trị giá 1.800 tỷ đồng.

Nhiều năm liền ông nằm trong danh sách top 10 người giàu nhất sàn chứng khoán Việt Nam. Đến năm 2014, với tổng tài sản ước lượng trên 1 tỷ USD, ông Thắm được cho là người giàu có thứ hai sau ông Phạm Nhật Vượng, Chủ tịch Tập đoàn Vingroup. 

Chiêu trò của Hà Văn Thắm

Chia sẻ trên báo chí thời điểm bỏ tiền ra mua Ngân hàng Nông thôn Hải Hưng (NTHH), giờ là OceanBank, Hà Văn Thắm kể rằng, vào năm 2003 - 2004, ông tình cờ gặp một cổ đông muốn bán cổ phần của ngân hàng NTHH nên thích thì mua.

Và thế là ông Thắm thành chủ tịch của OceanBank. Từ một ngân hàng với số vốn ban đầu vỏn vẹn 300 triệu đồng, Thắm đã đưa giá trị của ngân hàng lên 4.000 tỷ đồng vào năm 2010.

Theo cáo trạng, cuối năm 2008, Tập đoàn dầu khí Việt Nam (PVN) ký thỏa thuận và trở thành cổ đông, đối tác chiến lược của OceanBank, đồng thời giới thiệu Nguyễn Xuân Sơn làm thành viên HĐQT và Tổng giám đốc của OceanBank.

Đầu năm 2009, ông Sơn và Thắm bàn bạc về việc huy động vốn cho OceanBank, Sơn đã chủ động đề nghị với Thắm về việc OceanBank phải chi cho mình ngoài lãi suất tiền gửi quy định trong hợp đồng với mức trên, dưới 1%/năm/tổng số tiền gửi để huy động vốn từ nhóm khách hàng dầu khí.

Ông Thắm chấp nhận đề nghị của Sơn. Nhưng để có tiền chi cho Sơn, OceanBank phải tăng lãi suất khi cho vay nhằm đảm bảo ngân hàng không bị lỗ, trong khi ngân hàng nhà nước (NHNN) lại quy định trần lãi suất, nên muốn “vượt trần” thì cần có một công ty sân sau đứng ra thu phần chênh lệch này.

Vì vậy, 2 người bàn bạc và thống nhất sẽ “thu phí” chênh lệch lãi suất của khách hàng vay vốn thông qua BSC – công ty “sân sau” của ông Thắm.

Sau đó, Thắm đưa Phạm Hoàng Giang (Phó phòng Pháp chế – khối tuân thủ OceanBank) về BSC làm tổng giám đốc để điều hành hoạt động công ty này và giao cho Nguyễn Văn Hoàn, Phó tổng giám đốc phụ trách tín dụng, thông báo chủ trương và triển khai thực hiện hoạt động “thu phí” chênh lệch lãi suất trên toàn hệ thống OceanBank.

Cùng thời điểm triển khai việc “thu phí” chênh lệch lãi suất ngoài hợp đồng tín dụng, OceanBank phát sinh bán ngoại tệ cho khách hàng, chủ yếu là khách hàng vay vốn bằng ngoại tệ đến kỳ hạn thanh toán.

Theo lời khai của Nguyễn Minh Thu, năm 2009, thị trường ngoại tệ khan hiếm nhưng theo quy định thì OceanBank không thể bán ngoại tệ với tỷ giá cao hơn tỷ giá trần do NHNN niêm yết cũng như không được thu thêm bất kỳ các khoản phí nào khi bán ngoại tệ đối với các hợp đồng mua bán ngoại tệ giao ngay.

Khi Thu báo cáo tình hình này với Sơn thì được Sơn chỉ đạo phải bán ngoại tệ cho các khách hàng đang có quan hệ vay vốn tại OceanBank và khách hàng khác.

Ngoài ra, phải thu phần chênh lệch tỷ giá ngoại tệ ngoài hợp đồng thông qua Công ty BSC bằng các hợp đồng dịch vụ.

Sau đó, Thu phổ biến lại chủ trương này cho khối nguồn vốn để thu phí chênh lệch tỷ giá ngoại tệ trên toàn hệ thống của OceanBank.

Việc làm này của ông Thắm và Sơn gây thiệt hại cho OceanBank và khách hàng 68 tỉ đồng. Ông Thắm còn chỉ đạo thống nhất với lãnh đạo OceanBank về chủ trương chi trái với các quy định của nhà nước về trần lãi suất và chế độ tài chính, kế toán gây thiệt hại cho OceanBank hơn 1.500 tỉ đồng.

Tháng 5/2014, để có tiền sử dụng vào mục đích cá nhân, Hà Văn Thắm đã chỉ đạo Nguyễn Thị Lan Hương, Thư ký HĐQT lập khống 24 hợp đồng chuyển nhượng căn hộ của Dự án StarCity Westlake giữa 9 cá nhân do Hà Văn Thắm chỉ định với Công ty Viptour – Togi làm chủ đầu tư (Hà Văn Thắm Chủ tịch HĐQT Oceanbank kiêm Chủ tịch HĐQT CTCP Khách sạn và Dịch vụ Đại Dương (OCH) là cổ đông lớn).

Sau đó, Thắm chỉ đạo Nguyễn Thị Dung là người được Thắm thuê làm Phó tổng giám đốc Công ty cổ phần Viptour – Togi ký vào các hồ sơ khống này. Đồng thời chỉ đạo Nguyễn Việt Hà, Giám đốc PGD Đào Duy Anh thực hiện thẩm định cho vay.

Ngày 29/5/2014, theo chỉ đạo của Thắm, Nguyễn Việt Hà giao Trần Trung Kiên – Trưởng Phòng và cán bộ tín dụng Nguyễn Anh Tuấn lập báo cáo thẩm định đề nghị duyệt cho vay.

Trong quá trình thẩm định hồ sơ cho vay, Nguyễn Anh Tuấn không liên hệ với khách hàng, không thẩm định khả năng tài chính, không định giá tài sản đảm bảo khoản vay mà đã lập 9 tờ trình thẩm định đề xuất duyệt cho vay đối với 9 khách hàng cá nhân, trình Trần Trung Kiên và Nguyễn Việt Hà ký, trình Hội sở xét duyệt khoản vay.

Bất chấp hồ sơ bị Phòng thẩm định cá nhân của Oceanbank trả lại do không đủ điều kiện, Hà Văn Thắm và Nguyễn Văn Hoàn vẫn đồng ý cho vay.

Cùng ngày, Phòng giao dịch Đào Duy Anh đã ký 9 hợp đồng tín dụng và 137,89 tỷ đồng đã được giải ngân. Tiền về tài khoản của Viptour – Togi, sau đó Hà Văn Thắm để trả nợ cho các khoản vay khác của Thắm.

Vướng vào vòng lao lý

Ông Hà Văn Thắm cựu Chủ tịch HĐQT Ngân hàng Đại Dương (Ocenanbank) bị cáo buộc đã chỉ đạo và cùng Nguyễn Văn Hoàn (Phó tổng giám đốc Oceanbank) giải quyết cho Phạm Công Danh vay thông qua công ty Trung Dung mà không có tài sản đảm bảo, gây thiệt hại cho Oceanbank hơn 343 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, ông bị cáo buộc đã bàn bạc, thống nhất với Nguyễn Xuân Sơn (Tổng giám đốc Oceanbank) đề ra chủ trương, thực hiện thu thêm lãi suất vay tín dụng và chênh lệch tỷ giá dưới hình thức ký hợp đồng dịch vụ “thu phí” của khách hàng.

Cơ quan chức năng xác định tổng số tiền Oceanbank bị thiệt hại là hơn 1.500 tỷ đồng và ông Thắm phải chịu trách nhiệm chính về số tiền trên.

Theo đó, Hà Văn Thắm cùng các đồng phạm nguyên là tổng giám đốc, phó tổng giám đốc, giám đốc chi nhánh, phòng giao dịch… của OceanBank bị truy tố về các tội danh “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng”, “lợi dụng chức vụ quyền hạn khi thi hành công vụ” theo các Điều 179 và Điều 281 Bộ Luật hình sự, tội “cố ý làm trái quy định của Nhà nước” theo Điều 165 Bộ Luật hình sự.

Video: Thủ tướng hứa quyết liệt chống tham nhũng