Dùng sâm, không cẩn trọng sẽ gặp họa!

(VTC News) – Người tiêu dùng nếu không cẩn trọng sẽ rất dễ mua phải hồng sâm cũng như tinh hồng sâm giả đang được rao bán tràn lan trên thị trường. Thậm chí, hàng chính hãng nhưng không sử dụng đúng cách đôi khi cũng gặp họa.

Hồng sâm thật hay giả chỉ thầy thuốc Đông y mới "nhận mặt"?

Hiện nay, khi môi trường càng ô nhiễm, đồ ăn cũng có nguy cơ gây độc nên người tiêu dùng có nhu cầu sử dụng những đồ bồi bổ sức khỏe, tăng cường sinh lực. Do đó, hồng sâm hay tinh hồng sâm được nhiều người tìm mua.

Song, món ăn này cũng khiến không ít người lao đao vì bỏ ra số tiền không nhỏ nhưng phải rước về nỗi lo lớn từ nguy cơ hàng giả. Chị Thu Thủy (Thái Hà, Đống Đa, Hà Nội) cho biết: Tôi đã từng bị lừa mất 4 triệu đồng vì mua phải sâm giả. Khi mở ra dùng, cắt mãi không được vì “củ sâm” cứng đơ, đen xì. Sau hỏi ra mới biết, củ sâm đó đã bị lấy hết tinh chất chỉ còn trơ vỏ thôi".

Dùng hàng này, mỗi ngày uống 50ml – 100ml, 1-2 lần vào buổi sáng và trưa. Một chai hồng sâm núi 700ml có giá 950.000 đồng. Loại tinh chất hồng sâm 3000ml giá 2,2 triệu đồng (được chiết xuất từ hồng sâm 6 năm tuổi).

Tại Công ty Nhật Thiên An (2K Láng Hạ, Đống Đa, Hà Nội), tinh chất hồng sâm Shang wang giá 600.000 đồng/chai 800ml. Tinh chất hồng sâm Shang wangi giá 1,4 triệu đồng/chai 1000ml. Tinh chất hồng sâm Shang wang giá 1,95 triệu đồng/chai 3400 m.

Còn tại Công ty Cổ phần Thương mại và Du lịch quốc tế Việt Nam Malta (VimatCorp) tại 1A Yết Kiêu - Hoàn Kiếm - Hà Nội chuyên nhập khẩu và phân phối sản phẩm của tổng công ty sâm Hàn Quốc (Korea Ginseng Corporation – KGC) thì mặt hàng hồng sâm và tinh hồng sâm cũng khá đa dạng. Dung dịch hồng sâm núi 6 năm tuổi giá 1,8 triệu đồng/hộp gồm 2 chai, mỗi chai 700ml. Sản phẩm này là thực phẩm chức năng giúp tăng cường bồi bổ sức khỏe, kéo dài tuổi thọ và trí lực, tăng khả năng làm việc, giúp đầu óc minh mẫn, sảng khóai, nâng cao hiệu quả năng lực làm việc, cải thiện tình trạng mất ngủ, tăng khả năng ghi nhớ và năng lực phân tích.

Chị Nguyễn Thị Thắm, nhân viên bán hàng tại VimatCorp, cho biết: “Hồng sâm tươi nguyên củ được chọn lọc đủ tiêu chuẩn sau đó hấp phơi, sấy và chiết xuất để lấy tinh chất. Tại công ty chúng tôi còn có sản phẩm cao sánh đặc, khi dùng pha với nước ấm. Để tránh mua phải hàng giả, trên sản phẩm có logo của KGC”.

Chị Thắm tư vấn: “Sâm có tính ức chế tế bào ung thư phát triển, ổn định huyết áp. Loại cao tinh chất hồng sâm thượng hạng loại 100 gr/lọ giá 3,3 triệu đồng. Mỗi ngày dùng 3 gr, pha với 1 chén nhỏ và uống. Loại hồng sâm tinh chất vàng loại 50 gr, giá 1,491 triệu/lọ".

Ngoài VimatCorp, Công ty Trường Xuân Thịnh (Lầu 8, số 3 Nguyễn Lương Bằng, P. Tân Phú, Q. 7, TP.HCM hoặc 145 Hàng Bông, Q.Hoàn Kiếm,TP.Hà Nội) cũng phân phối chính thức sản phẩm hồng sâm Cheong Kwan Jang của KGC. Tại đây, tinh chất cao hồng sâm hảo hạng viên nhộng loại 60g, dạng viên, được làm từ tinh chất hồng sâm cô đặc 6 tuổi, phù hợp với nhân viên văn phòng bận rộn trong độ tuổi 30-49, ngày uống 3 lần, mỗi lần 2 viên, giá 1,099 triệu đồng/hộp. Thuốc bổ hồng sâm vàng, dạng nước, gói 40 ml, ngày uống 1 gói, giá 1,265 triệu đồng.

Theo bà Nguyễn Thùy Mộng, phụ trách Quan hệ công chúng, Công ty Trường Xuân Thịnh: Qua khảo sát thị trường, chúng tôi đã phát hiện hồng sâm giả được bán nhiều ở khu chợ Hải Thượng Lãn Ông (Q.5 - TP.HCM) và ở phố Thuốc Bắc, Hà Nội bởi không có củ sâm nào khoảng 150gr mà có giá 180.000 đồng.

Để xác định được sâm tốt hay không cần đến rất nhiều kiểm nghiệm khoa học. Tuy nhiên, ở mức độ phổ thông chúng ta có thể dùng cảm quan để nhận biết chất lượng. Như nhân sâm thường màu óng như mật ong hay màu hổ phách, sâm càng già màu càng đẹp. Củ sâm cứng, mùi thơm, nhai có vị ngọt đắng. Trên đầu các củ sâm thường có những gạch nhỏ thể hiện năm tuổi. Mỗi năm tuổi của sâm được thể hiện bằng một gạch. Sâm giả thường có màu đen và không có gạch thể hiện năm tuổi.

Trên thị trường hiện nay, nhân  sâm thường được làm giả từ đậu đũa dại, sâm đất, thương lục (dân gian thường gọi là “sâm voi”), niễng rừng và hoa sơn sâm, trong đó sâm đất và thương lục được dùng nhiều nhất.

Sản phẩm từ sâm thật giả lẫn lộn, người tiêu dùng rất khó nhận biết nên cách tốt nhất là nên chọn mua ở những cửa hàng phân phối uy tín.

Người nào nên dùng hồng sâm?

Theo Giáo sư – Tiến sĩ Dương Trọng Hiếu, nguyên trưởng khoa Tổng hợp, Viện Y học Cổ Truyền Trung ương, nay là chủ nhiệm phòng khám Đông Phương Y quán thì để hiểu về tinh chất hồng sâm được chiết xuất từ hồng sâm thì cần hiểu rõ tác dụng của nhân sâm.

Tùy thổ nhưỡng khí hậu khác nhau mà có các loại nhân sâm khác nhau. Tại Việt Nam có sâm Ngọc Linh. Sâm Cao Ly (Hàn Quốc) cũng được đánh giá là có chất lượng tốt. Trong các loại sâm thì nhân sâm được xếp vào hàng “đại bổ nguyên khí” vì có chứa saponin, sterol, acid amin, nhân tố vi lượng… nên có tác dụng tăng cường miễn dịch, tăng sức đề kháng cơ thể.

Giáo sư Hiếu phân tích: “Theo Đông y, “khí” và “huyết” trong cơ thể quyết định sự sống và chết. Khí thống soái huyết, đồng thời huyết là mẹ của khí. Con người có đủ khí đủ huyết nhưng khí huyết phải lưu thông nếu không sẽ bị bệnh tật.

Nhân sâm, trong đó có hồng sâm được xếp vào loại “đại bổ nguyên khí” vì nó tác động vào khí. Người thiếu khí sẽ nói năng thều thào, tức ngực khó thở hay nôn nấc vì khí nghịch lên. Vì vậy, trong Đông y sẽ dùng nhân sâm để phối hợp chữa bệnh.

Nhân sâm còn có tác dụng chữa các bệnh yếu khí ở người già, trẻ con có mụn nhọt…Bệnh sa tử cung, sa trực tràng, người hay ra mồ hôi do dương khí kém, người có cơ thể hay bị lạnh.

Với trẻ con thường là “thuần dương vô âm” nên chân tay luôn vận động, dương thịnh, âm yếu nên thường ít dùng nhân sâm. Tuy nhiên, khi cơ thể trẻ em mệt mỏi, yếu mệt, ho thì Đông y sẽ kê cho nhân sâm.

Với người đang sốt cao, lạnh bụng bị tiêu chảy nếu dùng sâm sẽ gặp “tai vạ”. Với người có huyết áp thấp, dùng sâm thì tốt nhưng với người có huyết áp cao, mặt đỏ bừng bừng, nóng người tức là khí vượng nếu dùng sâm, huyết áp sẽ càng cao.

Tuy nhiên, nếu huyết áp cao mà cơ thể thấy mệt mỏi thì lại dùng được sâm nhưng phải có ý kiến của bác sĩ. Phụ nữ có thai, sau khi sinh cũng hạn chế uống sâm vì dễ bị tiêu chảy. Những người tiểu đường, cao huyết áp, mỡ máu, bệnh  gút thì càng không nên dùng.

Cách phân biệt hồng sâm thật và hồng sâm giả, Tiến sĩ Hiếu cho rằng: Về cảm quan rát khó nhận biết vì hiện nay kỹ thuật làm giả quá tinh vi. Người tiêu dùng nên mua sản phẩm mà mình biết rõ nguồn gốc và chỉ cơ quan chức năng kiểm tra, kiểm nghiệm mới biết được thật hay giả. Hồng sâm có thể để nguyên củ hoặc chiết xuất ra thành cao hoặc pha loãng ra để uống.

Giáo sư Dương Trọng Hiếu nói: “Với hồng sâm tươi có thể uống phối hợp hoặc dùng độc vị bằng cách hãm uống khi cơ thể suy kiệt, khô miệng. Sâm khô có thể ngâm rượu, hãm uống hoặc dùng như một vị trong thang thuốc chữa bệnh. Mỗi ngày, chỉ nên dùng 4 – 12gr sâm, không nên dùng hơn".

Bài, ảnh: Nguyễn Tâm