(VTC News) - Ông Bùi Đức Thụ, ủy viên thường trực Ủy ban Tài chính – ngân sách của Quốc hội cho rằng, việc đánh thuế quá cao chính là “phần thưởng” cho những kẻ buôn lậu, trốn thuế.
Chia sẻ với báo chí bên ngoài hành lang Quốc hội xung quanh những bất cập về mức thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) đối với một số mặt hàng, trong đó có bia, nước có ga, ông Thụ cho rằng đề xuất mức thuế TTĐB quá cao đối mặt hàng này là không hợp lý, có thể là nguyên nhân đẩy tình trạng buôn lậu, trốn thuế tăng lên.
- Cụ thể, ông đánh giá như thế nào về mức thuế TTĐB dự kiến sẽ áp dụng đối với các mặt hàng như bia, đồ uống có ga hiện nay so với các mặt hàng khác?
 |
| Ông Bùi Đức Thụ, Ủy viên Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội (Ảnh: HL) |
Trong lần điều chỉnh tăng mức thuế TTĐB đối với bia, rượu này thì tôi cho là hợp lý. Vì để đánh thuế TTĐB thì căn cứ vào tác hại của nó đối với sức khỏe con người, căn cứ vào độ cồn.
Tuy nhiên, với bia thì chỉ có độ cồn ở mức 6 -8, nếu giờ đánh thuế TTĐB cao hơn gấp đôi so với thuế TTĐB của các loại rượu hoa quả có độ cồn dưới 20 độ thì tôi cho là không phù hợp. Nếu căn cứ vào độ cồn, vào sự nguy hiểm đối với sức khỏe thì rượu dưới 20 độ còn cao hơn bia.
Ngoài ra, theo lộ trình, mặt hàng bia bị đánh thuế cao gấp đôi thuế đánh vào Casino. Casino là hình thức đánh bạc, vậy so sánh chính sách của chúng ta giữa một bên là nước giải khát có men, có ga với độ cồn thấp của bia với một bên là casino thì mức thuế đó có hợp lý không?
Tôi cho rằng với bia đánh như vậy là cao, cần phải nâng mức thuế đối với casino, với rượu trong mối tương thích với bia.
- Nhiều ý kiến cho rằng nếu như đặt ra mức thuế cao quá đối với bia, rượu thì người tiêu dùng lại chuyển sang mặt hàng tự nấu còn độc hại hơn, như vậy mục đích của chính sách không đạt được. Quan điểm của ông về vấn đề này?
Cái đó hoàn toàn đúng. Nguyên tắc của đánh thuế là nếu đánh quá cao thì nó sẽ là phần thưởng lớn cho những kẻ trốn lậu thuế. Cái chữ phần thưởng trong nháy nháy ấy, bất hợp pháp.
Cái này không chỉ là nấu rượu lậu đâu, mà cái buôn bán rượu lậu mới kinh khủng. Nhất là trong điều kiện đường biển của chúng ta mênh mông như thế, đường đất liền của chúng ta nó hiểm trở, khó khăn như thế, thì càng dễ buôn lậu.
Vậy việc đánh thuế như thế nào cũng phải tính đến khả năng quản lý. Chứ thuế càng cao thì vô hình chung sẽ khuyến khích buôn lậu, sản xuất lậu ngày càng nhiều. Bài học đối với nâng thuế TTĐB đối với thuốc lá dẫn đến buôn lậu thuốc lá càng trầm trọng hơn.
Cho nên tôi cho rằng giải pháp về thuế TTĐB không chỉ đặt trong giải pháp tài chính mà phải đặt trong môi trường kinh tế vĩ mô, trong điều kiện quản lý điều hành của nhà nước và các điều kiện thực tiễn khác của đất nước chúng ta.
- Thưa ông, một trong những mục tiêu của chính sách thuế TTĐB tăng lên theo giải thích của Chính phủ là nhằm tăng thu ngân sách. Nhưng các doanh nghiệp cho rằng, nếu thuế tăng cao thì sẽ gây ra thua lỗ, thậm chí có doanh nghiệp phá sản, sẽ không thể có nguồn để thu. Vậy thì cái mục tiêu tăng thu ngân sách làm sao đạt được?
Mục đích của đánh thuế TTĐB đối với mặt hàng rượu bia là căn cứ vào tác hại của nó đối với sức khỏe, đối với đời sống xã hội. Đó mới là mục tiêu của việc đánh thuế, chứ không phải vì mục tiêu cân đối ngân sách.
Nếu vì cân đối ngân sách mà tăng thu chỗ nọ chỗ kia thì cái được của chúng ta là trước mắt thôi, nhưng về lâu dài, trong dài hạn thì nó sẽ là vấn đề không hợp lý, nó sẽ thui chột và sẽ tác động trực tiếp đến nguồn thu, cũng như nền kinh tế của ta.
| ||||||||
- Như vậy có thể ban soạn thảo về luật thuế TTĐB sẽ phải làm việc lại rất nhiều vì đặt ra quá nhiều mục tiêu, trong khi đạt được mục tiêu này sẽ không đạt được mục tiêu khác, thưa ông?
Một chính sách khi ra đời nó phải đạt được nhiều mục tiêu là tất yếu. Nhưng trong những mục tiêu đó, phải xác định cái nào là cái chính, cái nào là phụ để xác định liều lượng cho hợp lý. Đó là vấn đề cần phải làm.
Chứ như tôi nói, nguyên tắc của thuế TTĐB thì đối với hàng hóa thông thường thì chịu thuế chung, bình đẳng rồi, phân biệt ngành nghề, lĩnh vực, địa bàn được khuyến khích thôi. Còn thuế TTĐB là chỉ nhắm đến một số nhóm hàng đặc biệt, có ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe và đời sống thì chúng ta đánh thêm một loại thuế bổ sung gọi là thuế TTĐB.
Cái mục đích chính của nó là căn cứ vào cái tác hại của mặt hàng để điều tiết, hướng dẫn tiêu dùng. Chứ còn tác dụng thứ 2 của nó là để đảm bảo tăng thu ngân sách nhà nước thì cũng có, nhưng chỉ xếp thứ 2 thôi.
- Trong phiên thảo luận tổ mới đây, nhiều đại biểu cũng cho rằng thuế TTĐB tăng lên cũng được nhưng cái chính là phải có lộ trình chứ nếu tăng sốc như thế này thì gây khó cho doanh nghiệp. Ý kiến của ông về vấn đề này?
Hiện tại một số mặt hàng như ô tô, thuốc lá cũng có lộ trình. Với mặt hàng bia thì lần này cũng đưa lộ trình để cho doanh nghiệp chủ động hơn.
Thực tế, với một số mặt hàng đang có trước lộ trình thì cũng hay là để cho doanh nghiệp chủ động được. Nhưng tôi xin nói là, đối với thuế mà đưa ra lộ trình quá dài thì nhiều khi nó dẫn đến đầu cơ, tích trữ, tác động đến thị trường. Vậy nên việc đề ra lộ trình hay không lộ trình thì cũng phải cân nhắc.
Tất nhiên cũng phải cố gắng làm sao đó để nó ổn định, và cố gắng trong khoảng có thể tiên lượng được, thì người ta mới yên tâm đầu tư. Chứ nếu ta làm quá đột ngột, gây sốc đối với nền kinh tế thì cũng không được.
Lan Uyên
Bình luận