Nên đổi tên Vua hài Đất Việt?

(VTC News) - Cuộc thi tìm kiếm tài năng trong lĩnh vực nghệ thuật hài đang được tổ chức trong phạm vi cả nước. Tuy nhiên, “Vua hài Đất Việt”, theo thiển ý của tôi, là tên gọi - tiêu chí của cuộc thi, bộc lộ tính bất ổn, không khả thi của chính cuộc thi này" - Ý kiến của một độc giả gửi từ Bulgaria, TS Phan Quốc Linh, VTC News xin trân trọng đăng tải.

Vua (king) - quốc vương - người đứng đầu một nhà nước quân chủ hay "vua không ngai” trong các lĩnh vực khác nhau của đời sống xã hội (vua hề Sác lô, vua bóng đá Pêlê, vua nhạc POP Michael Jackson, "vua hài đất bắc” Xuân Hinh,…) quyết không phải do qua thi tuyển mà có. Bản lĩnh của một ông vua - hễ cứ là vua, đều là tự xưng (xưng vương), tự tôn vinh, hoặc được người đời tôn vinh. Nói qua những điều vừa rồi để chúng ta thấy chuyện thi… làm “vua”, tức là thông qua thi cử để tuyển/chọn… "vua” là điều kỳ lạ, không bình thường mà hiện nay Ban tổ chức (BTC) cuộc thi này đang thực hiện.

Hệ lụy đầu tiên phải hứng chịu điều tiếng chính là Ban giám khảo (BGK).Thành phần BGK, những danh hài như Chí Trung, Xuân Bắc, Tự Long, PGS-TS Nguyễn Thị Minh Thái, v.v... sẽ chấm điểm, chọn vua hài! Việc này có thể gây hiểu lầm về phía khán giả: Phải chăng đây chính là kiểu "muốn ăn gắp bỏ cho người” của BGK?Đưa người khác lên chức vua thì chính mình không trên cả vua là gì?

Hệ lụy tiếp theo từ thành quả cuộc thi chính là các thí sinh:

Cứ đà thi cử này, theo năm tháng, lớp lớp các vua hài sẽ sinh ra từ cái lò thi... làm vua này! "Quá mù ra mưa”, có quá nhiều vua, sinh nhàm, mất thiêng!

Ứng với một ông vua hài là một BGK! Đã là vua, thế nhưng lại vẫn "dưới trướng” BGK, thì đâu còn đúng nghĩa là vua - người đứng đầu,đệ nhất thiên hạ (làng hài)! Chuyện này cứ thấy luẩn quẩn loanh quanh, chả ra sao cả…

Đúng là… hài - siêu hài!

Và giờ đây, khi chương trình này được phát sóng trên VTV3, tôi nghĩ là những hệ lụy vừa nêu trên đây sẽ khó tránh khỏi đưa đến sự đàm tiếu, bình phẩm của khán giả…

Nếu quả thật hiện tại ở VN đang có "vua hài” há phải nhọc công tìm kiếm. Với bản lĩnh của một ông vua, tự khắc sẽ tỏa sáng. Vua, đã gọi là vua thì đâu có chuyện "hạ cố” thoát thai từ một cuộc thi vốn chỉ dành cho kẻ “tiểu nhân” đại chúng theo phương thức như câu cửa miệng của người đời: "bó đũa chọn cột cờ”, "trăm bó đuốc mới bắt được con ếch”...

Trên thực tế, theo tôi, (tạm thời) trong thời điểm này chưa hội đủ điều kiện để xuất hiện vua hài. Điều kiện đó là gì? Rất “đơn giản”: đó là khả năng biểu diễn và sáng tác các tác phẩm hài ở mức độ rất xuất sắc, không ai sánh bằng, trên tài thiên hạ - thế mới gọi là vua chứ! Nếu có vua theo đúng nghĩa vua như vậy,há phải chờ cuộc thi mới xuất hiện? Yêu cầu về khả năng sáng tác tác phẩm hài đối với vua hài là chuyện đương nhiên mà. Chả lẽ gọi là vua mà chỉ có việc chỉ đi diễn tác phẩm của người khác, không có tác phẩm của riêng mình? Cuộc thi này,do vậy, phải có yêu cầu thí sinh có phần thi biểu diễn tác phẩm do chính mình sáng tác.

Về một phương diện khác, qua cuộc cãi vã, lùm xùm về vụ Vượng râu (lên báo tự nhận mình là số 2 làng hài), phần nào cũng cho chúng ta thấy sự đánh giá và tự đánh giá của các nghệ sỹ hài VN. Nói chung chưa thấy nghệ sỹ nào dám tự nhận (tất nhiên các nghệ sỹ cũng có phần khiêm tốn) là anh tài của làng hài, hay suy tôn một đồng nghiệp nào đó là “vua hài đất Việt”.

Nói những điều này tôi để chúng ta thấy rằng việc BTC muốn qua thi cử để tìm vua hài là bất cập, không thuận theo quan niệm, cách nghĩ thực tế, thông thường.

Ý tôi là: Nên chăng BTC hãy thay một tên gọi khác, cuộc thi sẽ trở lại bình thường, tốt hơn.

‘’THI HÀI IDOL sẽ hay hơn”, là ý kiến của tác giả Công Tú trong một bài báo trên nguoiduatin.vn. Idol có nghĩa là "thần tượng”, mà thần tượng thì lại không thích hợp với bản chất của hài, thậm chí "phản hài”.

“SIÊU HÀI ĐẤT VIỆT” - đây là đề xuất của cá nhân tôi về tên gọi cho cuộc thi này. "Siêu” (super), là từ chỉ tính chất, mức độ, trình độ, phẩm chất của sự vật, hiện tượng ở đẳng cấp cao, ngoại hạng. Siêu hài (super comic), là nghệ sỹ hài có trình độ đẳng cấp rất cao, tuyệt vời. Nó (danh hiệu Siêu hài đất Việt) chẳng "đụng chạm" đến tước vị gì trong thang bậc hành chính - xã hội (nghệ sỹ nhân dân, nghệ sỹ ưu tú…), là danh hiệu hoàn toàn mới. Đó là “tiêu chuẩn” ngoại hạng, phi tiêu chuẩn – vượt xa tiêu chuẩn thông thường...

SIÊU HÀI ĐẤT VIỆT - Siêu danh hiệu!

Trên băng rôn có thể ghi kèm tiếng Anh ,theo tôi là: Super comic Viet land; (cũng có thể có các cách dịch tương đương (hay gần tương đương): Super comic-Viet land, Super comic (Viet land), Super comic of the Viet land).

TS Phan Quốc Linh

(TS Phan Quốc Linh là độc giả từng gửi đến báo điện tử VTC News bài viết Băn khoăn về tên gọi cuộc thi Hoa hậu Thế giới người Việt. Bài viết đã nhận được sự đồng tình của rất nhiều độc giả khác).