'Thảm họa V.Pop', nhà quản lý loay hoay

(VTC News) – Đứng trước đời sống âm nhạc có nhiều tác phẩm gây phản cảm, ông Vương Duy Biên, Cục trưởng Cục Nghệ thuật Biểu diễn cho rằng đây là hệ lụy của những người không có năng lực và ý thức kém.

Ông Biên cũng cho rằng, trong bối cảnh hiện tại, rất khó có thể quản lý tốt nếu chỉ trông chờ vào nhà chức trách mà không có sự hợp tác của nghệ sỹ và cả công chúng.

PV (Phóng viên): Gần đây trên thị trường âm nhạc Việt Nam xuất hiện rất nhiều ca khúc kém chất lượng vẫn được gọi tên là “Thảm họa V.Pop”, với cương vị nhà quản lý, ông đã xem, nghe những sản phẩm này chưa?

Ông Vương Duy Biên: Tiếc là tôi chưa được mục sở thị nên không đưa ra được nhận xét gì về nó lúc này. Thị trường âm nhạc bây giờ có phần nhiễu loạn, vẫn chưa thể quản lí nổi. Xã hội phát triển, có nhiều hình thức giải trí mới và nhiều cái mới phát sinh nữa nên mình chưa lường hết được.

- Nhưng việc xét duyệt các ca khúc trước khi đưa ra công chúng là trách nhiệm của người làm công tác quản lý nghệ thuật biểu diễn, thưa ông?

- Tôi biết chứ. Hiện nay chúng tôi đang soạn thảo văn bản để đưa những cái đó vào vì nó quá mới, trước đây chưa có. Thời điểm mà mình ra những quyết định như nghị định 103, qui chế 47 từ mấy năm trước thì công nghệ sản xuất âm nhạc chưa phát triển như hiện nay.

- Ông nhận xét sao về thực trạng nhiều tác phẩm kém chất lượng vẫn tràn làn?

- Cái nguy hiểm bây giờ là lớp trẻ quá dễ dãi với nghề. Ví dụ trước đây sáng tác ca khúc là tâm hồn, máu thịt, người ta cảm giác sống cùng với tác phẩm thì bây giờ không như vậy nữa, lớp trẻ làm nhạc và nghe nhạc có phần dễ dãi, quan niệm thẩm mĩ cũng khác.

Thực ra có hai vấn đề cần quan tâm, đó là ý thức quá kém và trình độ hạn chế, hai cái này mà gộp lại thì thật nguy hiểm. Ý thức kém, năng lực yếu thì đúng là thảm họa nhưng hiện tại chưa có qui chế nào cấm những loại này sáng tác cả. “Ai bảo tôi là yếu, là không hay” không có tiêu chuẩn nào đo lường, kể cả các lĩnh vực nghệ thuật khác, ngoài ca hát cũng vậy. Ví dụ như tôi sáng tác, tôi hát và muốn phát hành. Hội đồng thẩm định chắc chắn không đánh giá cao sản phẩm của tôi vì theo chuyên môn của họ chất lượng nó kém nhưng tôi cứ cho rằng hay và muốn in ra thì ai cấm được đâu, miễn là nó không phản động, không vi phạm pháp luật, không chống lại Đảng và Nhà nước.

Hơn nữa, hay hay dở là một phạm trù rất khó tranh luận trong nghệ thuật, thậm chí có thể trái ngược 100%, rất khó phân định rạch ròi chất lượng tác phẩm. Trên thế giới không có nước nào đưa ra được ba - rem để cho rằng đâu là tác phẩm hay, dở. Người nghệ sĩ phải tự chịu trách nhiệm với tác phẩm của mình. Nếu anh công bố tác phẩm dở thì uy tín của anh bị xói mòn, vậy thôi.

- Tuy nhiên, với vai trò quản lí, làm cho đời sống văn hóa nghệ thuật nâng cao, Cục Nghệ thuật Biểu diễn sẽ phải có những hình thức điều chỉnh để quản lí chặt chẽ hơn nữa chứ?

-  Phải đưa vào điều chỉnh chứ, phải thực hiện quản lí theo Nghị định. Nghị định mới trong năm nay sẽ xong, chúng tôi đang gấp rút xây dựng, đề cập đến cách quản lí trong tình hình mới. Nhiều cái du nhập từ ngoài vào, công nghệ phát triển, thị trường giải trí, ca nhạc, ca sĩ, sân khấu hay cả các cuộc thi sắc đẹp, hoa hậu, hoa khôi…Tất cả phải cho vào nghị định để tiện quản lí và điều chỉnh. Trong đó tất nhiên sẽ phải đưa ra qui định áp từ hệ quả thực trạng như “thảm họa V.pop” vào để góp phần làm trong sáng nhạc Việt trong khả năng có thể. Đơn cử như cách đây mấy năm, một số ca sĩ hát nhép, dùng đĩa thu âm sẵn giọng hát khi biểu diễn, đó là hình thức lừa khán giả và sau đó ta đã phải ra qui định để kịp thời với thực tế.

- Hình thức xử lý sẽ như thế nào với thảm họa Vpop nếu có quy định rõ ràng thì sẽ thế nào, thưa ông?

- Chỉ có bắt tận tay để xử phạt, đình chỉ ngay chứ Cục không với tay đến từng địa phương được. Cả nước có tới 64 tỉnh thành, mà ở đâu cũng diễn ra những hoạt động nghệ thuật cả thì Cục phải phân cấp xuống cho từng địa phương để quản lí chính địa phương ấy. Có văn bản, qui chế rồi thì cứ áp đúng  mà thực hiện.

Hiện nay, có thể có những địa phương còn làm chưa nghiêm hoặc xử phạt còn chưa đủ sức nặng để răn đe cho nên vẫn có những hiện tượng không hay xảy ra. Và cái cốt lõi vấn đề là giáo dục nghệ sĩ. Nghệ sĩ mà người ta thấy lao động nghệ thuật thực sự là trách nhiệm, lương tâm nghề nghiệp của mình thì môi trường nghệ thuật sẽ lành mạnh hơn. Ngược lại, bản thân họ cứ cố làm ẩu, lừa dối khán giả thì đời sống nghệ thuật chung sẽ không tươi đẹp được và đến một lúc nào đó chính họ sẽ không còn uy tín, sẽ bị đào thải.

- Ông nghĩ sao khi một số ca sĩ hoạt động nhưng không biết đến qui định?

- Cái đó phản ánh trình độ dân trí. Thực ra trên ghế nhà trường người ta đã dạy đủ về ý thức công dân, đạo đức công dân, thẩm mĩ. Người nghệ sĩ cũng là công dân nên phải hiểu rõ về luật. Trong ngành của mình thì phải hiểu, được làm những gì, không được làm gì thì phải nắm rõ chứ.

- Vậy theo ông, có những biện pháp thực tế nào để giúp nhạc Việt trong sáng hơn?

-  Tương lai gần thì khó, không thể đốt cháy giai đoạn, cần có những người đầu ngành, tâm huyết cùng chung vai giải quyết triệt để, nơi này quyết liệt nơi kia không thì không làm được gì. Nhà nước cũng quản lí không nổi, không xuể, cộng thêm thực tế internet phát triển như vũ bão cũng góp phần khiến cho hoạt động quản lí thêm phần khó khăn. Bản thân nhiều bức xúclắm nhưng sức mình chưa làm được.

- Cục Nghệ thuật – Biểu diễn đứng ở đâu trong việc quản lý, xét duyệt chất lượng ca khúc trước khi đưa nó đến công chúng?

- Thực ra chúng tôi rất muốn nâng cao chất lượng các tác phẩm khi đã ra mắt công chúng, thậm chí là định hướng thẩm mỹ âm nhạc nhưng “quyền lực” thì hạn. Ví như người cảnh sát giao thông, chỉ có thể đứng tuýt còi ở ngã tư, xử lý một vài trường hợp, còn nhiều người vi phạm khác vẫn cứ đi ào ào. Cái này còn phải trông đợi nhiều vào ý thức của chính người tham gia.

Xin cảm ơn ông về buổi trò chuyện!

V.K.T (thực hiện)