10 sự kiện kinh tế - xã hội nổi bật năm 2010

(VTC News)- 31/12, ngày cuối cùng của năm 2010 với nhiều con số ấn tượng được công bố: GDP tăng 6,78%, số khách du lịch quốc tế vào Việt Nam đạt mức trên 5 triệu và nhiều thành tựu kinh tế - xã hội quan trọng.

Hãy cùng VTC News điểm lại 10 sự kiện kinh tế - xã hội nổi bật trong năm 2010: 

1. Đại lễ 1000 năm Thăng Long – Hà Nội

Đại lễ kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội (1010 - 2010) được tổ chức ở quy mô quốc gia, sau khoảng 10 năm chuẩn bị kỹ lưỡng. 

Đại lễ 1000 năm Thăng Long - Hà Nội diễn ra trong 10 ngày đầu tháng 10/2010

Lễ diễu binh lớn nhất (3 vạn người tham gia), dàn nhạc giao hưởng lớn nhất (800 người biểu diễn)… và rất nhiều hoạt động văn hóa, xã hội và thể thao trong 10 ngày khiến Hà Nội bừng sáng, trở thành tâm điểm không chỉ của cả nước mà còn đối với bè bạn quốc tế.

Những giá trị truyền thống tốt đẹp của Thăng Long - Hà Nội qua 1000 năm lịch được tôn vinh, mang tầm quốc gia và quốc tế. Đặc biệt, 82 bia đá các khoa thi tiến sĩ triều Lê - Mạc (1442-1779) tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám được UNESCO công nhận là di sản tư liệu thế giới và Khu trung tâm Hoàng thành Thăng Long được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa thế giới.

2. Việt Nam đảm nhận thành công cương vị Chủ tịch ASEAN

Ngày 31/12, Việt Nam chính thức kết thúc nhiệm kỳ Chủ tịch luân phiên của Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN). 

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng trong bài phát biểu cùng ngày 31/12,  nhấn mạnh: Việt Nam đã hoàn thành tốt cương vị Chủ tịch ASEAN năm 2010, đạt được tối đa những mục tiêu đã đề ra, ghi đậm dấu ấn Việt Nam cả về nội dung cũng như công tác tổ chức và điều hành. 

Thành công của năm Chủ tịch được thể hiện qua những kết quả quan trọng và có ý nghĩa lâu dài, cả về lợi ích của ASEAN và khu vực cũng như của Việt Nam.

“Chúng ta đã thực hiện tốt nhiệm vụ của Chủ tịch ASEAN với phương châm “chủ động, tích cực và có trách nhiệm”, đã đề xuất đúng chủ đề và trọng tâm hợp tác; đưa ra nhiều sáng kiến có giá trị và biện pháp phù hợp; hoàn tất soạn thảo nhiều văn kiện quan trọng; chủ trì tổ chức và điều hành tốt nhiều Hội nghị liên tục; điều phối và xử lý phù hợp để đạt sự đồng thuận về nhiều quyết sách lớn của ASEAN, cũng như trên một số vấn đề phức tạp”.

Cuối tháng 10/2010, Việt Nam trở thành tâm điểm của thế giới khi lãnh đạo nhiều cường quốc có mặt tại Hội nghị cấp cao ASEAN và Hội nghị cấp cao Đông Á. 

Với thành công này, vị thể và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế tiếp tục được nâng cao.

3. GS Ngô Bảo Châu giành giải thưởng Fields

Đúng 10h30 giờ Ấn Độ ngày 19/8 (tức 12 giờ 55 phút theo giờ VN), tại Trung tâm Hội nghị quốc tế thành phố Hyderabad, GS Ngô Bảo Châu đã bước lên bục nhận giải thưởng "Nobel Toán học" Fields. Việt Nam trở thành nước thứ 2 của Châu Á (sau Nhật) có nhà khoa học giành giải thưởng Fields danh giá.

Tin vui từ Ấn Độ ngay lập tức dội về Việt Nam nhờ những thông tin được các phóng viên tường thuật trực tiếp từ hội nghị. Phát biểu ngay sau khi nhận giải thưởng Fields, GS Ngô Bảo Châu chia sẻ “Tôi sẽ không ngần ngại tặng vinh quang từ giải thưởng này cho các bạn trẻ VN”.

Tối ngày 29/8, lễ chào mừng GS Ngô Bảo Châu đoạt giải thưởng Fields 2010 được tổ chức trọng thể tại Trung tâm Hội nghị quốc gia Mỹ Đình (Hà Nội). Phát biểu tại buổi lễ, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh: “Chính phủ sẽ tạo mọi điều kiện tốt nhất để GS Ngô Bảo Châu đóng góp nhiều hơn nữa cho nền toán học nước nhà phát triển”.

Thời gian này, GS Ngô Bảo Châu đã cùng các đồng nghiệp ở Việt Nam thành lập đề án Viện nghiên cứu cấp cao về Toán nhằm chấn hưng và phát triển nền Toán học nước nhà; Ngày 3/9, GS Ngô Bảo Châu đã chính thức thành lập và công bố Quỹ vì tinh thần hiếu học dành cho các sinh viên, nghiên cứu sinh có kết quả học tập xuất sắc, có hoàn cảnh khó khăn. Tổng Công ty Truyền thông VTC là đơn vị bảo trợ truyền thông cho Quỹ.

GS Ngô Bảo Châu dự kiến hàng năm sẽ về Việt Nam trong vòng 2 tháng để trực tiếp lãnh đạo Viện Toán cao cấp và tham gia giảng dạy Toán học cho sinh viên, nghiên cứu sinh ở Việt Nam.

Chính phủ đã tặng GS Ngô Bảo Châu một căn hộ tại VinCom để làm nhà công vụ trong thời gian GS Châu về nước làm việc.

4. GDP tăng 6,78%

Từ ngày 29 đến 31/12/2010, Chính phủ họp kiểm điểm công tác năm và triển khai nhiệm vụ năm 2011, trong đó đưa ra những con số lạc quan về kinh tế - xã hội đất nước. 

Theo đó, những thành tựu của năm 2010 khẳng định việc Việt Nam đã sớm ra khỏi tình trạng suy giảm, từng bước phục hồi và tăng trưởng khá nhanh, nhất là về cuối năm. Cụ thể, GDP quý I tăng 5,84%, quý II 6,44%, quý III 7,18% và quý IV ước tăng 7,34%. Năm 2010, tổng sản phẩm trong nước GDP đạt 1.980.914 tỷ đồng, tăng 6,78% so với năm 2009, cao hơn chỉ tiêu Quốc hội đề ra (6,5%), trong đó, tất cả các ngành, lĩnh vực đều đạt tốc độ tăng trưởng cao hơn so với năm trước.

Tăng trưởng kinh tế còn thể hiện ở những dấu hiệu khả quan khác khi lũy kế cả năm tổng kim ngạch xuất khẩu đạt 71,6 tỷ USD, tăng 25,5% so với năm 2009, vượt xa kế hoạch của Quốc hội đề ra là 60 tỷ USD cả năm (tăng trên 6%) cũng như mức đỉnh 62,7 tỷ USD năm 2008. 

5. Chỉ số giá tiêu dùng vượt 2 con số: 11,75%

Với mức tăng 1,98% trong tháng 12 đã đẩy chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của cả năm 2010 lên mức  2 con số: 11,75%.

Ngày cuối cùng của năm 2010 (31/12), Tổng cục Thống kê họp công bố chỉ số CPI cả năm và có đánh giá: Trong tỷ lệ lạm phát 11,75% năm 2010 của Việt Nam, yếu tố tiền tệ đóng góp tới 4,65% và các yếu tố khác góp 7,1%.

Diễn biến bất thường của thị trường vàng thế giới tác động thị trường trong nước cũng là tâm điểm trong năm 2010. Đặc biệt trong 2 ngày 8 và 9/11, đã đẩy giá vàng trong nước đạt mốc cao nhất 38,2 triệu đồng/lượng, chỉ giảm xuống sau khi có thông báo chính thức về việc cho nhập khẩu vàng từ Thống đốc Ngân hàng Nhà nước.

Chỉ số giá tăng cao, đặc biệt trong 3 tháng cuối năm gây áp lực lên sản xuất kinh doanh và đời sống. Trong những tháng cuối năm, Chính phủ và các địa Phương đã chỉ đạo quyết liệt nhằm kiềm chế tốc độ tăng CPI cho đến hết Tết Nguyên đán 2010.

“Ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát” là mục tiêu số 1, hàng đầu và nhất quán là thông điệp chỉ đạo, điều hành của Chính phủ trong năm mới 2011.

6. Quốc hội thông qua nhiều quyết sách lớn

Năm 2010, Quốc hội khóa XII có 2 kỳ họp xem xét, quyết định nhiều nội dung quan trọng. Tại kỳ họp thứ 7, Quốc hội bác dự án xây dựng đường sắt cao tốc Bắc - Nam siêu lớn (dự toán gần 56 tỷ USD). Còn tại kỳ họp thứ 8 (cuối tháng 10 đến cuối tháng 11/2010), Quốc hội thông qua nghị quyết về dự án Nhà máy lọc dầu số 1 Dung Quất với 86,6% số phiếu tán thành.

Cũng tại kỳ họp áp chót của nhiệm kỳ 2007 - 2011, sinh hoạt nghị trường tại Quốc hội để lại ấn tượng mạnh trong dư luận. Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng đánh giá: "Nhìn lại diễn biến của toàn bộ kỳ họp, có thể khẳng định, đây là một trong những kỳ họp sôi động, hấp dẫn với nhiều nội dung quan trọng, có chất lượng tốt".

7. Mưa lũ tàn phá miền Trung

Đến ngày 31/12, vụ đắm tàu vận tài Vân Đồn 02 vẫn còn 11 người mất tích. Cũng trong tháng 12/2010, diễn biến bất thường của thời tiết biển đã làm chết và mất tích gần 60 người, hàng chục tàu thuyền bị đắm, trong đó có vụ đắm tàu Phú Tân tại vịnh Bắc bộ.

Điểm khác của năm nay là các thủy điện khu vực không những không làm tốt nhiệm vụ cắt lũ cho hạ du, mà một số nơi thủy điện là một nguyển nhân làm trầm trọng hóa thiệt hại do mưa lũ.

8. Đà Nẵng “từ chối” sinh viên tại chức

UBND TP Đà Nẵng vừa có chủ trương không tiếp nhận những sinh viên tốt nghiệp hệ tại chức vào làm việc tại các cơ quan, đơn vị thuộc bộ máy nhà nước tại Đà Nẵng.

Theo ông Đặng Công Ngữ - Giám đốc Sở Nội vụ Đà Nẵng, quy định này nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ. Mặt khác, hiện nguồn nhân lực đang được đào tạo bằng kinh phí của thành phố vẫn chưa bố trí hết.

Hiện tại, tính chính xác hoàn toàn về mặt pháp lý của văn bản này của UBND TP Đà Nẵng vẫn được các Bộ liên quan xem xét, tuy nhiên các chuyên gia giáo dục đều khẳng định quyết định này đã đi ngược lại với Luật giáo dục, trái với chủ trương xã hội hóa học tập, tạo điều kiện cho người dân được học tập suốt đời của Đảng và Nhà nước.

GS.TSKH Đào Trọng Thi, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội cho rằng: UBND TP.Đà Nẵng đã nhầm lẫn về vai trò của mình. Nếu là cơ quan trực tiếp sử dụng lao động thì có quyền ra quyết định để tuyển dụng được nguồn nhân lực phù hợp với yêu cầu nhưng ra một quyết định mang tính chất quản lý Nhà nước thì hoàn toàn không phù hợp với tư cách của họ.

Nhiều chuyên gia giáo dục như GS.VS Phạm Minh Hạc, GS Hồ Ngọc Đại, PGS.TS Văn Như Cương cũng đều nhận định rằng sự việc này chính là hồi chuông cảnh báo cho hệ đào tạo tại chức ở Việt Nam hiện nay. Muốn cải thiện được điều này, Bộ GD&ĐT cần phải có nhiều biện pháp mạnh tay ở cả khâu tuyển chọn đầu vào, quá trình đào tạo và tiêu chuẩn đầu ra mới mong nâng cao chất lượng hệ đào tạo tại chức.

9. Bạo lực học đường gia tăng và tung clip lên mạng

Năm 2010 cũng là năm để lại nhiều “vết đen” đáng báo động trong môi trường giáo dục như bạo lực học đường, hành hạ trẻ mầm non.

Đặc biệt trong thời gian gần đây, nhiều nữ sinh còn táo tợn xé áo bạn rồi quay lại clip và đưa lên trên mạng khiến dư luận đang đặt ra nhiều câu hỏi về sự xuống dốc của đạo đức học sinh hiện nay. Ngày 14/9, một clip nữ sinh ở Nghệ An bị đánh hội đồng hết sức dã man; Ngày 23/10, trên mạng lại xuất hiện một clip quay cảnh nữ sinh bị đánh, lột áo giữa đường tại Quảng Ninh.

Báo cáo tại Hội nghị quốc gia về phòng chống bạo lực, xâm hại trẻ em tại Hà Nội hôm 24/9 đã đưa ra kết quả từ đầu năm học đến nay, xảy ra hơn 1.500 vụ đánh nhau trong và ngoài trường học. Trong đó có 7 vụ dẫn đến chết người. Theo báo cáo của các Sở GD&ĐT các địa phương, từ đầu năm học đến nay, các trường tiến hành khiển trách 881 học sinh, cảnh cáo 1.558 học sinh, buộc thôi học có thời hạn 735 học sinh.

10. Liên tiếp các vụ hành hạ trẻ em

Vụ bảo mẫu Trần Thị Phụng (Bình Dương) “tắm đòn” bé Hồ Thị Thúy Ngân (3 tuổi) là đỉnh điểm của một năm với liên tiếp các vụ hành hạ trẻ em gây phẫn nộ trong dư luận cả nước.

Cuối tháng 12/2010, các cơ quan tố tụng tỉnh Bình Dương thời gian xét xử bảo mẫu Phụng với tội danh “hành hạ người khác”, sau hơn 1 tháng điều tra kể từ khi các trang mạng xuất hiện clip “tắm đòn”.

Trước đó, Tòa phúc thẩm TAND tỉnh Cà Mau tuyên y án 23 năm tù cho mỗi bị cáo (cặp vợ chồng Huỳnh Thanh Giang – Mã Ngọc Thơm) vì hành vi hành hạ bé Hào Anh theo kiểu tra tấn thời trung cổ…

Theo thống kê chưa đầy đủ của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, trong 2 năm 2008 – 2009 cả nước xảy ra gần 6.000 vụ bị bạo lực, trung bình mỗi năm 3.000 vụ. “Thời gian qua, tình trạng bạo lực, xâm hại trẻ em có xu hướng nghiêm trọng, phức tạp hơn và đã trở thành một vấn đề xã hội cấp bách” là đánh giá của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội.

Không chỉ bị hành hạ bằng đòn roi, thống kê của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội cũng cho thấy, số lượng trẻ em bị xâm hại tình dục có xu hướng tăng nhanh và độ tuổi bị xâm hại ngày càng thấp. Cụ thể, năm 2005, cả nước có 200 em bị xâm hại tình dục nhưng đến năm 2008, con số này đã là 1.427 em (tăng gấp 7 lần).

VTC News